Trung úy Khuất Thị Cẩm Vân quản lý, hướng dẫn phạm nhân học nghề tại Trại Tạm giam.

Đến Trại Tạm giam vào một ngày hè, chứng kiến không khí làm việc của những đối tượng đang thụ án tại đây, chúng tôi thấy được sự kiên trì, tận tụy của đội ngũ quản giáo. Dưới sự quản lý, hướng dẫn của cán bộ, các phạm nhân được chia tổ lao động sản xuất. Nhóm làm vườn, nhóm lắp ráp linh kiện điện tử, nhóm chăn nuôi lợn. Nữ quản giáo Khuất Thị Cẩm Vân đang quản lý đội phạm nhân số 2 chia sẻ: “Đội có cả phạm nhân nam và nữ, do vậy cách tiếp cận, giáo dục từng người cũng cần nhạy bén, linh hoạt, làm sao để họ hiểu và tự giác chấp hành”. Mới chuyển đến làm nhiệm vụ quản giáo được ba tháng nhưng chị đã nhanh chóng tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp đi trước. Không chỉ thường xuyên tuyên truyền pháp luật của Nhà nước, nội quy của Trại, chị luôn gần gũi, quan tâm, động viên kịp thời với những phạm nhân có tiến bộ.

Hiện nay, Đội quản giáo can phạm, Trại Tạm giam có 21 cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ giáo dục hơn 600 bị can, phạm nhân đang bị giam giữ và thụ án tại đây. Mỗi đối tượng có xuất thân khác nhau, con đường phạm tội khác nhau, chính vì vậy cán bộ quản giáo phải thấu hiểu nguyên nhân của từng vụ án, hoàn cảnh của từng trường hợp. Được sự giúp đỡ của quản giáo, nhiều phạm nhân đã tích cực cải tạo, thấy được giá trị của tự do. Phạm nhân Đỗ Thị Hương vừa thụ án được hơn hai tháng về tội danh liên quan đến ma túy. Những ngày đầu, do mặc cảm, Hương không giao tiếp với ai. Sau nhiều ngày được cán bộ quản giáo gặp gỡ, trò chuyện, phạm nhân đã ổn định tâm lý, bình tĩnh đối diện với thực tế, tự giác cải tạo.

Cán bộ quản giáo là người có trình độ, có năng lực chuyên môn, có khả năng cảm hóa, giáo dục các can phạm nhân. Đồng thời, phải có tư tưởng trong sáng, lối sống lành mạnh. Bởi vì cán bộ quản giáo chính là người thầy dạy lại cho những người đã từng lầm lỡ hiểu về điều hay lẽ phải, khơi dậy trong mỗi bị can, phạm nhân tinh thần hướng thiện”. Đại tá Vũ Hữu Lập, Giám thị Trại Tạm giam (Công an tỉnh).

Có thâm niên hơn 20 năm trong nghề, Thiếu tá Nguyễn Minh Đức, Đội phó Đội quản giáo can phạm luôn tâm huyết với công việc đang đảm nhận. Hằng ngày, anh đều dành thời gian xem xét hồ sơ, nắm vững nguyên tắc 4 biết: Biết lai lịch, tên tuổi, quê quán và rõ tội danh. Quá trình công tác, anh từng cảm hóa hàng trăm đối tượng. Trong đó có những người “có tiếng” là sừng sỏ, cộm cán ngoài xã hội, khi mới vào Trại phá phách, không chấp hành nội quy, gây mất an ninh trật tự. Bằng kinh nghiệm của mình, anh kiên trì tìm hiểu và trong nhiều trường hợp, anh liên hệ với gia đình, người thân của đối tượng cùng tham gia cảm hóa. Bình tĩnh phân tích điều hay lẽ phải song anh cũng luôn nghiêm khắc trong giáo dục, yêu cầu các bị can, phạm nhân chấp hành đúng nội quy của Trại.

Đối tượng Nguyễn Đức Thêm (tức Kim) phạm tội cướp tài sản, khi vào trại Thêm luôn tỏ ra bất cần. Hắn nuốt cả dị vật với toan tính để được đi viện sau đó tìm cách trốn ra ngoài. Nhưng với quản giáo Nguyễn Minh Đức, suy nghĩ của Thêm anh đều đã dự tính được và luôn quản lý sát sao. Khi đi viện, Thêm đã không thể thực hiện được ý đồ của mình. Sau đó, quản giáo Đức đã ngồi hàng giờ nói chuyện với Thêm về chính sách khoan hồng của Nhà nước, trách nhiệm của người đàn ông với cha mẹ, gia đình. Những ngày sau đó, Thêm đã có tiến bộ.

Gần đây, số đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp gây loạn thần hoặc nhiễm HIV… vào trại ngày càng nhiều. Một số tên có hành vi chống đối, tìm cách bỏ trốn gây ra không ít khó khăn cho cán bộ quản giáo, đặc biệt là những quản giáo nữ. Hầu như các chị rất ít thời gian chăm sóc gia đình, con cái. Khó khăn, vất vả là vậy nhưng các quản giáo ở đây luôn giữ vững lập trường tư tưởng, yêu ngành, yêu nghề, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Mỗi quản giáo luôn xác định rõ trách nhiệm của mình, lường trước những rủi ro, nguy hiểm. Để làm tốt nhiệm vụ, họ thường xuyên trang bị cho mình kiến thức nghiệp vụ chuyên sâu, nắm chắc đối tượng được giao quản lý, vận dụng các biện pháp nghiệp vụ để tuyên truyền, giáo dục và ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Có bản lĩnh nghề nghiệp, tinh thần trách nhiệm cao, các cán bộ quản giáo Trại Tạm giam (Công an tỉnh) đã và đang giúp những người lầm lỗi hướng đến những điều tốt đẹp, tự giác cải tạo để sớm được trở về với cộng đồng.

Phạm Linh