Tàu buồm Lê Quý Đôn trên đại dương xanh thẳm.

Gian nan thủy thủ tàu chiến

Chúng tôi có mặt trên tàu vào lúc các sĩ quan, thủy thủ đang bận rộn với nhiệm vụ huấn luyện các lớp học viên năm thứ 2. Nhớ lại chuyến hải hành hơn 18.000 hải lý không thể nào quên vừa qua, Thuyền trưởng, Đại úy Cao Xuân Long chia sẻ: “Từ Ba Lan trở về, tàu Lê Quý Đôn vượt qua 3 biển và 2 đại dương lớn, cũng có những lúc biển êm, tàu căng buồm nhẹ nhàng lướt sóng nhưng cũng không ít lần phải đối mặt với những cơn cuồng phong trên biển, đặc biệt là 3 cơn bão cấp 11 và 13 trên Đại Tây Dương. Cuối cùng, sau hơn 4 tháng nhiều gian lao, vất vả, thủy thủ đoàn đã đưa con tàu cập quân cảng Nha Trang an toàn”.

Trước khi trở thành sĩ quan trên các tàu chiến hiện đại, học viên phải thành thạo thủy nghiệp cơ bản, rèn luyện sức chịu đựng sóng gió cường độ cao và kỹ năng sống sót trên biển. Huấn luyện trên tàu buồm không hề đơn giản, nhất là khi làm việc trên những cột buồm cao hơn 40 m trong điều kiện thời tiết không thuận lợi, sóng to, gió lớn, nguy cơ thủy thủ bị hất văng ra khỏi tàu rất cao, đặc biệt là trong lúc di chuyển lên, xuống cột buồm. Vì thế, với thủy thủ tàu buồm, ngoài sức khỏe dẻo dai, nhanh nhẹn, còn phải là những người có thần kinh "thép", cẩn thận, khéo léo, đặc biệt là kỹ năng làm việc nhóm và khả năng chịu đựng trong môi trường làm việc khắc nghiệt.

Thượng úy Đoàn Tử Nguyên Ngọc - Phó thuyền trưởng cho biết: “Huấn luyện trên tàu buồm là quá trình vất vả và nhiều thử thách nhưng cũng rất thú vị. Đây là môi trường tốt để rèn luyện bản lĩnh tự tin và phong cách sống có kỷ luật cho mỗi học viên. Môi trường huấn luyện trên tàu buồm rất căng thẳng, học viên phải học cách tự xoay xở và tương tác với các thành viên khác trong ca trực để điều khiển con tàu.

Các thủy thủ chuẩn bị căng buồm.

Vững vàng nghiệp vụ

Tàu buồm Lê Quý Đôn được biên chế về Trung tâm huấn luyện thực hành và Huấn luyện kíp tàu - Học viện Hải quân. Tàu được thiết kế với ba cột buồm có tổng diện tích 1.400m2, lượng giãn nước 857 tấn, dài 67m, rộng 10m, chiều cao cột buồm hơn 40m. Trên tàu có nhiều máy móc, trang bị hiện đại phục vụ việc bảo đảm an toàn đi biển. Thủy thủ đoàn được biên chế 30 người và có thể huấn luyện thực hành đi biển dài ngày cho 80 học viên. 

Qua quan sát công việc huấn luyện chuyên môn trong một ngày, chúng tôi mới cảm nhận thấy sự vất vả của sĩ quan, thủy thủ trên tàu. Ngay đầu giờ huấn luyện buổi sáng, Thượng úy Nguyễn Trọng Hiếu, Phó thuyền trưởng phát khẩu lệnh qua hệ thống truyền thanh nội bộ: “Toàn tàu bắt đầu huấn luyện, các ngành, các bộ phận vào vị trí”. Chưa đầy 1 phút sau toàn bộ sĩ quan, thủy thủ đã tập trung đầy đủ trên boong tàu. Sau khi kiểm tra công tác bảo đảm an toàn làm việc trên cao, các tổ được phân công nhanh chóng di chuyển về các cột buồm. Vừa quan sát hoạt động của các thủy thủ, Thượng úy Hiếu cho chúng tôi biết: “Các thủy thủ phải chấp hành nghiêm ngặt quy tắc an toàn làm việc trên cao. Con tàu có 180 dây buồm với hàng ngàn nút buộc. Khi tàu hoạt động, mỗi nút đều ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của tàu. Vì vậy, thủy thủ phải kiểm tra kỹ từng nút buộc, tình trạng của cánh buồm và các thiết bị lắp đặt”.

Mặc dù thời tiết những ngày cuối năm se lạnh nhưng mồ hôi vẫn ướt đẫm áo thủy thủ... Những cánh buồm được giương ra đón gió căng phồng. Lúc này, tôi liên tưởng đến thông điệp hòa bình trên biển trong nhiệm vụ đối ngoại quân sự của con tàu này. Chúng tôi vào buồng chỉ huy, Thượng úy Nguyễn Thanh Lý, Trưởng ngành thông tin-radar đang miệt mài với công việc thu phát tín hiệu. Anh Lý vui vẻ giới thiệu: “Tất cả máy móc, trang bị thông tin trên tàu đều hiện đại bậc nhất thế giới, nằm trong hệ thống cứu nạn và an toàn hàng hải toàn cầu. Sau khi nhận bàn giao từ Ba Lan, đến nay, chúng tôi đã hoàn toàn làm chủ các trang bị, vận hành thành thạo, khai thác tối đa tính năng sử dụng của các trang thiết bị”.

Chúng tôi đến khoang máy, nơi được mệnh danh là trái tim của con tàu. Trung úy Vũ Đình Chinh tươi cười giới thiệu với chúng tôi những loại máy móc đồng bộ và hiện đại trên tàu. Đến bây giờ, Chinh đã quen với tiếng nổ của từng loại máy, chỉ cần nghe sự thay đổi là biết được động cơ bị trục trặc ở bộ phận nào. Tuy nhiên, theo anh, cần phải học hỏi, đọc thêm nhiều tài liệu liên quan đến các loại máy thì mới có thể khai thác, làm chủ và vận hành an toàn, hiệu quả. Rời khoang máy, đi tham quan khu nhà ăn, nhà bếp, phòng ngủ... trò chuyện với các thủy thủ, chúng tôi được biết, toàn bộ kíp tàu vẫn gắn bó bên nhau kể từ khi huấn luyện ở Ba Lan đến nay. Mỗi người một hoàn cảnh nhưng giờ đây, họ đã trở thành anh em một nhà, thấu hiểu và chia sẻ để cùng quản lý, khai thác và vận hành con tàu tốt nhất phục vụ nhiệm vụ giáo dục - đào tạo của Học viện Hải quân.

Rời tàu buồm Lê Quý Đôn, tôi luôn hy vọng và tin tưởng các thế hệ học viên Học viện Hải quân sẽ vững vàng nghiệp vụ  khi được huấn luyện và thực hiện nhiệm vụ trên tàu.

Thượng tá, ThS Nguyễn Thanh Điệp