Tác giả nghe cụ Ngô Văn Hải (bên phải) kể về vụ diệt Chánh Phương.

Biết mình có tội với nhân dân, sớm muộn cũng bị trừng trị nên mỗi khi đi thi hành công vụ, hắn thường đem theo lính bảo vệ, có khi còn có cả chó béc-giê. Đến đâu, hắn cũng huênh hoang: “Tôi biết rằng tôi không chết trên giường bệnh. Nhưng tôi mà chết ở làng nào, làng ấy cứ ra tro”. Vì thế nên mỗi khi hắn đến các làng trong tổng như: Cao Lôi, Ninh Động, Mai Vũ… bắt lính, bắt phu, du kích không dám giết hắn, dù những lúc này rất thuận lợi. Kế hoạch giết Chánh Phương ở giữa cánh đồng hay trên đường xa làng cũng gặp khó khăn vì hắn rất “cáo già”. Bao giờ khi xuất phát hắn đi một đường và lúc về lại đi đường khác khiến du kích khó đoán biết. 

Có lần quân ta đón đúng lõng nhưng trận đánh bị lộ, làm hắn thêm cảnh giác. Vậy chỉ còn cách duy nhất là diệt tại chính ngôi nhà của hắn. Đảng viên Ngô Văn Hải là đội viên đội phá tề trừ gian (nòng cốt của đội du kích) làng Ninh Động được giao nhiệm vụ này. Hơn 10 giờ sáng hôm ấy, được trinh sát mật báo Chánh Phương cùng bọn tay sai đang say sưa chơi tổ tôm tại tư dinh ở làng Sen Hồ, ông Hải đem theo vũ khí cảm tử lên đường (trước lúc đi, chi bộ đã làm lễ truy điệu cho ông). Nhà Chính Phương ba gian cấp bốn có sạp hàng tạp hóa sát mặt đường. Vờ làm khách mua hàng, ông Hải bình tĩnh quan sát mục tiêu, nhìn rõ đối tượng rồi nhẹ nhàng đặt quả mìn đã được ngụy trang trong cái gầu mới xuống gầm sạp hàng. Chờ lúc con trai Chánh Phương lấy hàng, ông nhanh như cắt lao vào giật nụ xòe (kíp mìn). Sau tiếng nổ vang trời, ông Hải bị hất ngã sang bên kia đường, áo quần rách nhiều chỗ. Trong giây lát, ông vùng dậy chạy như bay về điểm hẹn. 

Trận đánh làm ba gian nhà Chánh Phương tan tành; một tên tay sai chết tại chỗ; hai cha con Chánh Phương bị trọng thương; tinh thần bọn tay sai cho thực dân Pháp ở quận Việt Yên sụp đổ; nhân dân rất phấn khởi, góp phần đẩy mạnh công cuộc kháng chiến chống Pháp mau đến ngày toàn thắng. Với chiến công này, ông Hải được tặng thưởng Huân chương chiến sĩ hạng Ba. Sau đó ông tiếp tục tham gia công tác tại xã. Người cảm tử vào “hang” diệt “cọp” năm ấy nay đã tròn 90 tuổi đời, 66 tuổi Đảng song vẫn sáng suốt, minh mẫn, sống vui vẻ bên người vợ cùng tuổi và con cháu tại làng Ninh Động, xã Ninh Sơn (Việt Yên). Gia đình ông nhiều năm được công nhận danh hiệu văn hóa.

Ngô Văn Hiểu