Một số điểm mới

Nghị định 130 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều, một số biện pháp thi hành Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 về kiểm soát tài sản, thu nhập (TSTN) của người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. 

Trong đó, điểm mới đáng chú ý là đối tượng kê khai TSTN được mở rộng đến tất cả cán bộ, công chức; những người có chức vụ phó trưởng phòng và tương đương trở lên công tác trong đơn vị sự nghiệp công lập; những người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp...

Hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện Nghị định 130, ngày 30/10/2020 của Chính phủ do Thanh tra tỉnh tổ chức tháng 12/2020. Ảnh: Hoàng Tới.

Ở quy định cũ, người chức vụ phó trưởng phòng trở lên; một số người công tác tại lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tham nhũng mới phải kê khai.

Trong quy định mới lần này cũng phân biệt trường hợp kê khai lần đầu, kê khai hàng năm và kê khai bổ sung. Đặc biệt, quy định rõ về cơ quan kiểm soát TSTN gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra các tỉnh, TP; cơ quan kiểm soát TSTN trong Đảng, trong các tổ chức chính trị-xã hội; cơ quan kiểm soát TSTN thuộc Quốc hội, Viện Kiểm sát, Tòa án, Kiểm toán, Văn phòng Chủ tịch nước (theo Điều 30 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018). 

Đặc biệt, chỉ cơ quan kiểm soát TSTN mới có quyền thẩm tra, xác minh và quản lý bản kê khai TSTN của các cá nhân. Quy định rõ chế tài xử lý với những trường hợp vi phạm trong thực hiện kê khai…

Có thể thấy, những điểm mới trên là yếu tố quan trọng góp phần khắc phục biểu hiện hình thức trong kê khai TSTN, đồng thời tạo ra hiệu quả tích cực trong công tác phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi tham nhũng.

Triển khai tích cực

Thực hiện Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 và Nghị định 130 của Chính phủ, tỉnh Bắc Giang đã chủ động, tích cực trong việc triển khai. Ngày 13/3/2021, UBND tỉnh xây dựng, ban hành kế hoạch số 74 về Kê khai TSTN lần đầu và kiểm soát việc kê khai TSTN. Trong đó, quy định (tạm thời) phòng hoặc bộ phận phụ trách công tác tổ chức cán bộ là đơn vị làm đầu mối, có trách nhiệm tham mưu giúp thủ trưởng cơ quan, tổ chức, đơn vị trong việc hướng dẫn, thu nộp và quản lý bản kê khai.

Yêu cầu người có nghĩa vụ kê khai TSTN lần đầu có trách nhiệm kê khai đầy đủ, trung thực về TSTN hiện có, xong trước ngày 25/3/2021. Việc giao nộp bản kê khai về bộ phận phụ trách công tác tổ chức cán bộ được quy định xong trước ngày 29/3/2021. 

Trao đổi với đồng chí Lã Thế Nam, Trưởng phòng Phòng, chống tham nhũng, Thanh tra tỉnh được biết: Thực hiện Kế hoạch, các đơn vị, địa phương trong tỉnh đã giao cho cơ quan phụ trách công tác tổ chức cán bộ làm đầu mối, chủ động tham mưu lập danh sách đối tượng thuộc diện phải kê khai TSTN trình người có thẩm quyền phê duyệt. Cùng đó chịu trách nhiệm hướng dẫn, đôn đốc.

Qua nắm bắt, việc kê khai trên địa bàn tỉnh được triển khai nghiêm túc, tích cực, bám sát kế hoạch, hướng dẫn của cấp trên và cơ bản hoàn thành. Đến nay, các đơn vị thực hiện quy trình công khai bằng một trong hai hình thức niêm yết tại trụ sở hoặc thông báo tại cuộc họp cơ quan.

Cán bộ, công chức Sở Công Thương tìm hiểu bản kê khai của các cá nhân trong đơn vị được niêm yết tại bảng tin thông báo nội bộ. Ảnh: Quốc Trường.

Như tại Sở Công Thương, thực hiện yêu cầu của UBND tỉnh, lãnh đạo Sở phân công bộ phận phụ trách công tác cán bộ rà soát, thống kê, lập danh sách đối tượng thuộc diện kê khai để báo cáo với lãnh đạo Sở. 

Từ ngày 16/3, Thủ trưởng đơn vị đã phê duyệt danh sách gồm 53 cán bộ, công chức phải thực hiện kê khai. Đến hết ngày 29/3, 100% trường hợp trong danh sách đã hoàn thành, bảo đảm đúng quy định, hướng dẫn. 

Ông Trần Quang Tấn, Giám đốc Sở Công Thương cho biết: Thời gian qua, bộ phận tổ chức cán bộ đã tổng hợp kết quả và tiến hành niêm yết công khai tại bảng tin thông báo của đơn vị. Lãnh đạo Sở cũng đã tiến hành phổ biến nội dung này đến cán bộ, công chức để mỗi đồng chí nắm bắt, theo dõi và tham gia ý kiến. 

Vướng mắc cần tháo gỡ

Được biết, trong quá trình thực hiện kê khai TSTN, cơ quan Thanh tra tỉnh đã tiếp nhận nhiều ý kiến phản ánh những vướng mắc, chủ yếu liên quan đến việc kê khai về nhà, đất; về các trường hợp cán bộ, công chức hiện đang ở chung với bố, mẹ. 

Đặc biệt, cũng có nhiều vấn đề phát sinh qua thực tiễn, đặt ra những câu hỏi cần được giải đáp cụ thể. Chẳng hạn, đối với  trường hợp là hiệu trưởng, hiệu phó các trường thuộc bậc học phổ thông có phải là tương đương với chức danh trưởng, phó phòng không? Từ khúc mắc này, ở tỉnh Bắc Giang tạm thời chưa đưa nhóm đối tượng trên vào diện kê khai lần đầu của năm 2021 để chờ hướng dẫn.

Hay như Luật quy định giám đốc sở và tương đương trở lên thì cơ quan kiểm soát TSTN là Thủ tướng Chính phủ. Vậy những trường hợp là Chủ tịch UBND huyện, TP có thuộc đối tượng này hay không? 

Hoặc một số trường hợp như: Chủ tịch HĐND là Bí thư cấp ủy cùng cấp; Chủ tịch UBND là Phó bí thư cấp ủy cùng cấp hay Trưởng Ban Dân vận đồng thời là Chủ tịch Ủy ban MTTQ thì chưa rõ cơ quan nào kiểm soát TSTN do đồng thời giữ hai chức danh… 

“Quy định trong Luật Phòng, chống tham nhũng và Nghị định 130 của Chính phủ cơ bản rõ đối tượng. Tuy nhiên, một số vấn đề vướng mắc như nêu ở trên rất cần có thêm văn bản hướng dẫn cụ thể của T.Ư để việc thực hiện tại các địa phương được thuận lợi”, ông Lã Thế Nam, Trưởng phòng Phòng, chống tham nhũng, Thanh tra tỉnh chia sẻ thêm.

Được biết, trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được bản kê khai (và phải hoàn thành trước ngày 30/4/2021), bộ phận phụ trách công tác tổ chức cán bộ thuộc Văn phòng Tỉnh ủy, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh, các sở, cơ quan thuộc UBND tỉnh có trách nhiệm bàn giao một bản kê khai (bản chính, kèm theo quyết định phê duyệt danh sách người có nghĩa vụ phải kê khai) của Bí thư, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, UBND tỉnh; giám đốc sở, thủ trưởng cơ quan thuộc UBND tỉnh, trưởng các ban, cơ quan thuộc Tỉnh ủy về Ban Tổ chức Tỉnh ủy để quản lý, nộp về cơ quan kiểm soát TSTN ở T.Ư khi có yêu cầu.

Bộ phận phụ trách công tác tổ chức cán bộ thuộc các sở, cơ quan thuộc UBND tỉnh, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, các đơn vị sự nghiệp thuộc UBND tỉnh; các doanh nghiệp nhà nước thuộc UBND tỉnh; đơn vị quản lý trực tiếp người được cử làm đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp, UBND cấp huyện có trách nhiệm bàn giao một bản kê khai (bản chính) của người có nghĩa vụ phải kê khai còn lại, kèm theo quyết định phê duyệt danh sách người có nghĩa vụ phải kê khai về Thanh tra tỉnh để quản lý, kiểm soát theo quy định.