Ở độ tuổi tráng niên, Ngô Văn Cảnh đã được chứng kiến những cuộc vinh quy bái tổ của các bậc cha anh trong làng làm vẻ vang cho dân xã. Đó là lễ vinh quy bái tổ của Thân Nhân Trung, đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Kỷ Sửu, niên hiệu Quang Thuận thứ 10 (1469). Nguyễn Lễ Kính đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Ất Mùi niên hiệu Hồng Đức thứ 6 (1475). Qua đó thôi thúc Ngô Văn Cảnh càng quyết tâm học tập, dùi mài kinh sử.

Lễ dâng hương các nhà khoa bảng tại Văn Miếu Quốc Tử Giám - Hà Nội - nơi lưu giữ bia Tiến sĩ Ngô Văn Cảnh.

Tháng Tư năm Tân Sửu niên hiệu Hồng Đức thứ 12 (1481) triều vua Lê Thánh Tông, triều đình mở khoa thi Hội cho các cử nhân trong nước, lấy đỗ nhóm Phạm Đôn Lễ tất cả 40 người. Trong nhóm này làng Yên Ninh có hai người là Thân Nhân Vũ và Ngô Văn Cảnh. Ngày 27 tháng 4, vua ngự điện Kính Thiên, thân hành ra đầu bài văn sách hỏi về lý số cho Phạm Đôn Lễ, Lưu Hưng Hiếu, Nguyễn Doãn Địch, ba người đỗ Tiến sĩ cập đệ. 8 người trong đó có Ngô Văn Cảnh đỗ Tiến sĩ xuất thân. Sách Các nhà khoa bảng Việt Nam chép: “Ngô Văn Cảnh, sinh năm 1443. Nguyên quán xã Yên Ninh, huyện Yên Dũng nay là xã Hoàng Ninh, huyện Việt Yên, tỉnh Hà Bắc. Trú quán xã Liên Hồ nay là Sen Hồ, xã Quảng Minh, huyện Việt Yên. 39 tuổi đỗ Đệ nhị giáp đồng Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) khoa Tân Sửu niên hiệu Hồng Đức thứ 12 (1481) đời Lê Thánh Tông, làm quan đến chức Hiến sát sứ”.

Làng Yên Ninh lại nhộn nhịp trống giong cờ mở đón vị tân khoa Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân Ngô Văn Cảnh. Theo định lệ, Ngô Văn Cảnh được ban Tòng thất phẩm. Sau đó được bổ vào Hàn Lâm viện kiểm thảo. Ở đó ông tận tụy làm các công việc triều đình ủy thác như soạn các bài chế, biểu, thơ ca, văn thư... Bổng lộc cả năm 24 quan tiền.

Tới năm 1484, tháng 8, ông được triều đình cho khắc tên tuổi cùng các Tiến sĩ từ khoa Nhâm Tuất Đại Bảo (1442) đến niên hiệu Hồng Đức thứ 15 (1484) vào bia đá ở Văn Miếu Quốc Tử Giám. Ngô Văn Cảnh còn là một thành viên trong “Tao đàn nhị thập Bát Tú” của vua Lê Thánh Tông. Tới năm 1495 niên hiệu Hồng Đức thứ 25, tháng 11 vua cho làm sách “Ngự chế Quỳnh Uyển cửu ca” (chín khúc trong vườn Quỳnh). Vua sai nhóm Đông các Đại học sĩ Thân Nhân Trung, Đỗ Nhuận, Đông các hiệu thư Ngô Hoán, Hàn lâm viện Thị độc Chưởng viên sự Nguyễn Xung Xác, Lưu Hưng Hiếu, Hàn lâm viện Thị Thư Nguyễn Quang Bật, Nguyễn Đức Huấn, Vũ Dương, Ngô Thầm, Hàn lâm viện đãi chế Ngô Văn Cảnh, Phạm Trí Khiêm, Lưu Thư Ngạn, Hàn lâm viện hiệu lý Nguyễn Nhân Bị, Nguyễn Tôn Miệt, Ngô Quyền, Nguyễn Bảo Khuê, Bùi Phổ, Dương Trực Nguyên… Hàn lâm viện kiểm thảo Phạm Cẩn Trực, Nguyễn Ích Tôn, Đỗ Thuần Thứ, Đàm Thận Huy… cùng họa lại vần. Do có tài, đức và cần mẫn làm việc, về sau Ngô Văn Cảnh được bổ làm quan Hiến sát sứ. Ở chức này ông đã phụng sự nhà Lê đến cuối đời. Tên tuổi của ông đã được sử sách, bia đá ghi tạc, lưu danh mãi về sau.

Để ghi nhớ một danh nhân khoa bảng, tại TP Bắc Giang đã có đường mang tên Ngô Văn Cảnh thuộc phường Ngô Quyền và phường Hoàng Văn Thụ. Ngoài bia Văn Miếu Quốc Tử Giám, tên ông còn được khắc vào bia văn miếu Bắc Ninh “Kim bảng lưu phương” (tiếng thơm lưu mãi ở bảng vàng), trong bia chép: “Ngô Văn Cảnh, đệ nhị giáp Tiến sĩ, người xã Yên Ninh, huyện Yên Dũng, làm quan đến chức Hiến sát sứ”.

Làng tiến sĩ - Làng kinh tế

(BGĐT) - Làng Cẩm Xuyên, xã Xuân Cẩm, huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) có 502 hộ với 2.500 khẩu. Vùng quê cách mạng này hiện có 18 tiến sĩ công tác trên mọi miền tổ quốc. Nhiều gia đình có từ 3 đến 4 tiến sĩ như gia đình các ông: Ngô Thế Chi, La Bình. 

 

Tiến sĩ Thân Nhân Trung: Bậc tôi hiền cái thế

(BGĐT) - Thân Nhân Trung là danh nhân lịch sử, văn hóa xuất sắc của dân tộc Việt Nam ở thế kỷ XV. Ông người xã Yên Ninh, huyện Yên Dũng, xứ Kinh Bắc, nay là thôn Yên Ninh, thị trấn Nếnh (Việt Yên). Hơn 50 tuổi ông mới tham gia kỳ thi Hội khoa thi Kỷ Sửu, niên hiệu Quang Thuận thứ 10 (1469) đỗ Hội nguyên, vào kỳ Điện thí đỗ Đệ tam giáp Đồng tiến sĩ xuất thân.

 

Tiến sĩ Nguyễn Nghĩa Lập - Thượng thư 4 bộ dưới triều Mạc

(BGĐT) - Làng Yên Ninh, tên Nôm là làng Nếnh, thị trấn Nếnh, huyện Việt Yên (Bắc Giang) từng nổi danh một thời có truyền thống thi thư. Kể từ khoa thi năm Kỷ Sửu niên hiệu Quang Thuận thứ 10 (1469) đến khoa thi năm Kỷ Mùi niên hiệu Hoằng Định thứ 20 (1619), làng Yên Ninh có tới 10 người đỗ đại khoa, trong đó có Tiến sĩ Nguyễn Nghĩa Lập.

 

Doãn Đại Hiệu - Tiến sĩ làng Yên Ninh

(BGĐT) - Làng Yên Ninh, thị trấn Nếnh (Việt Yên), dân gian gọi là làng Nếnh - quê hương của nhiều danh nhân khoa bảng. Vùng đất này có 10 vị Nho học ưu tú từng đỗ đạt cao ở các kỳ Điện thí dưới hai triều Lê- Mạc (thế kỷ XV- XVII), trong đó có Tiến sĩ Doãn Đại Hiệu. 

 

Ngôi nhà cổ ghi dấu tuổi thơ Tiến sĩ Nguyễn Đình Tuân

(BGĐT) - Làng  Trâu Lỗ, xã Mai Đình, huyện Hiệp Hoà (Bắc Giang) còn lưu giữ một số ngôi nhà  hơn 150 tuổi. Trong đó có nhà ông Nguyễn Mạnh Tường (77 tuổi) là cháu đời thứ tư của Tiến sĩ Nguyễn Đình Tuân. Ngôi nhà cổ không chỉ đẹp bởi giá trị lịch sử, kiến trúc nghệ thuật mà còn bởi những di sản văn hoá vật thể quý giá, là nơi nuôi dưỡng cụ Nguyễn Đình Tuân từ thuở nhỏ đến khi học hành, đỗ đạt. 

 

Tiến sĩ Trịnh Ngô Dụng và từ đường họ Ngô ở Hiệp Hòa

(BGĐT) - Từ đường họ Ngô ở thôn Vân Xuyên, xã Hoàng Vân, huyện Hiệp Hoà (Bắc Giang) không chỉ là nơi tôn thờ các thế hệ dòng họ Ngô mà còn là nơi khắc ghi hình ảnh Tiến sĩ Trịnh Ngô Dụng, vị quan có nhiều đóng góp cho vương triều nhà Lê (thế kỷ XVIII).

 

33 tỷ đồng xây dựng đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung

(BGĐT) - Công ty TNHH Xây dựng Đức Lợi (TP Bắc Giang) đang đẩy nhanh tiến độ thi công hạng mục san nền phục vụ xây dựng đền thờ Tiến sĩ Thân Nhân Trung. 

 

Đồng Ngọc Dưỡng