Bà Triệu Thị Hải.

Mấy ngày nay cả bản rất vui trước thông tin bà Hải được về dự Lễ báo công tại Thủ đô Hà Nội, mọi người đến hỏi thăm, chúc mừng. Bản Nà Hin có 49 hộ với hơn 200 nhân khẩu đều là người dân tộc Dao mang họ Triệu và họ Đặng. Các gia đình sống quây quần nhiều thế hệ, chủ yếu làm ruộng, phát nương trồng keo, khai thác nhựa thông, nhựa trám để có thu nhập. Nhiều năm liền, hai dòng họ ở bản không có người sinh con thứ ba. 

Như nhiều phụ nữ dân tộc Dao khác, bà Hải trải qua những năm tháng tuổi thơ cơ cực. Cha mẹ mất sớm, bà không được đến trường ngày nào. Năm 1982 lấy chồng, ông kém bà hai tuổi song vợ chồng sống hoà hợp, hạnh phúc và sinh được hai người con (một trai, một gái). Năm 1999, bà theo học lớp xoá mù chữ mở tại bản. Đọc thông, viết thạo lại nhanh nhẹn, nhiệt tình, bà được được bầu làm Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ, làm cộng tác viên dân số và phụ trách tổ tiết kiệm vay vốn của bản. Những việc được cấp trên giao bà đều làm rất trách nhiệm, hiệu quả. Bà tâm niệm, muốn làm tốt, bản thân phải gương mẫu; gia đình êm ấm, hoà thuận, con cái ngoan ngoãn, được đi học đầy đủ và chí thú làm ăn, phát triển kinh tế. Không được học nhiều, bà chịu khó nghe đài, xem ti vi, nhờ các con đọc văn bản rồi cố gắng ghi nhớ trong đầu, rà soát số liệu kỹ lưỡng, không để xảy ra sai sót. 

Người trong bản cùng là họ hàng với nhau. Gặp ở trên rừng khi đi phát cành, lấy nhựa cây hay ở đám cưới, đám giỗ, bà đều vận động các chị em trong độ tuổi sinh đẻ thực hiện kế hoạch hoá gia đình: “Sinh hai con thôi, mình đẻ nhiều không nuôi dạy con tốt thì mình khổ, con khổ”. Có 4 cặp vợ chồng trẻ sinh con một bề là gái, bà thường xuyên gặp gỡ, nhỏ to nhắc nhở: “Con trai hay con gái, mình thương nó, nó sẽ thương mình”. 

Mưa dầm thấm lâu, nhận thức của các cặp vợ chồng cũng ngày càng được nâng lên. Phụ nữ có thai được phổ biến việc khám sàng lọc trước sinh và sơ sinh, được khám thai định kỳ và tiêm phòng uốn ván đầy đủ. Cha mẹ ngày càng có điều kiện, kiến thức, quan tâm, chăm sóc con tốt hơn nên trong bản không còn trẻ bị suy dinh dưỡng. 

Trong các đợt chiến dịch tăng cường truyền thông, lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản - kế hoạch hóa gia đình, bà Hải luôn vận động chị em tham gia đông đủ để thụ hưởng các dịch vụ như khám phụ khoa, đặt vòng, siêu âm, kiểm tra sức khỏe...  

Suốt những năm bà Triệu Thị Hải làm cộng tác viên dân số, bản Nà Hin không trường hợp nào sinh con thứ 3. UBND tỉnh Bắc Giang đã ba lần tặng Bằng khen, ghi nhận những đóng góp của người phụ nữ dân tộc Dao trong công tác dân số-kế hoạch hóa gia đình. Nhân dịp kỷ niệm 55 năm Ngày Dân số Việt Nam, bà Triệu Thị Hải là cá nhân xuất sắc của tỉnh được Bộ Y tế tặng Bằng khen.

Ngọc Anh