Đoàn viên thanh niên, học sinh xã Tân Dĩnh (Lạng Giang) phát quang cỏ dại, thu gom rác thải tại khu vực sân vận động thôn Tân Sơn 2.

Thoáng kênh mương, sạch đường

Hơn một năm qua, kênh T3 đoạn chảy qua các xã Hương Mai, Trung Sơn (Việt Yên) luôn bị ô nhiễm nặng với đủ loại rác từ xác động vật, túi ni-lông, thức ăn ôi thiu… lưu cữu kín mặt kênh, bốc mùi hôi tanh. Người dân phải hứng chịu không khí ô nhiễm nặng. Thế nhưng những ngày gần đây, trở lại khu vực này, dọc tuyến kênh T3 dài chừng 2 km qua các xã trên, cơ bản rác thải đã được vớt, đưa về khu xử lý. Chị Diêm Thị Ngát, ở thôn Đồng Sơn, xã Hương Mai nhà cạnh bờ kênh cho biết: “Lòng kênh, cửa cống giờ đã thông thoáng vì không còn rác lưu cữu. Không khí làng quê trong lành hơn rất nhiều”.

Được biết, từ cuối tháng 5 đến nay, UBND huyện Việt Yên chỉ đạo hai xã trên huy động nhân lực, phương tiện thường xuyên vớt rác trên kênh T3 đưa về bãi tập trung của huyện chôn lấp. Trong các đợt ra quân, đại diện lãnh đạo UBND huyện, phòng chuyên môn trực tiếp tham gia, chỉ đạo và nghiệm thu. Ông Nguyễn Văn Phương, Phó Chủ tịch UBND huyện cho rằng, để việc giải tỏa rác tồn lưu trên kênh được thực hiện hiệu quả, địa phương yêu cầu các xã lắp đăng chắn tại điểm giáp ranh và mỗi tháng ra quân đồng loạt một lần. Nơi nào để rác gây ô nhiễm sẽ không được công nhận tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh và làng văn hóa, đề nghị xét xã đạt chuẩn nông thôn mới. Bên cạnh đó, các xã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân đổ rác đúng nơi quy định, xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm. Cùng với giải tỏa chất thải trên kênh, định kỳ mỗi tháng, huyện đồng loạt ra quân VSMT một lần vào “Ngày Chủ nhật xanh”. Mỗi đợt thu gom hàng trăm tấn rác, khơi thông nhiều tuyến kênh mương, cống rãnh. Huyện đã cơ bản giải tỏa xong 14 điểm tồn lưu rác.

Tương tự, tại TP Bắc Giang, hàng chục điểm tồn lưu rác ven đường, trên bờ kênh nay được giải tỏa, giảm đáng kể lượng chất thải phát sinh. Ví như các điểm "nóng" về rác ở khu vực bờ kênh qua phường Thọ Xương và ven đường tỉnh 293 đi qua thôn Xuân, xã Tân Tiến nay cơ bản được giải quyết. Theo ông Phí Thanh Bình, Chủ tịch UBND xã Tân Tiến, để từng bước giảm thiểu lượng rác đổ không đúng nơi quy định, bằng ngân sách Nhà nước, xã đầu tư khoảng 500 triệu đồng lắp đặt 4 thùng chứa rác cỡ lớn tại một số thôn và đang xây mới 2 ga trung chuyển ở thôn Văn Sơn và Văn Giàng. Riêng ở thôn Xuân thì yêu cầu kiện toàn tổ VSMT để gom rác đưa vào thùng chứa, sau đó Công ty cổ phần Quản lý công trình đô thị TP vận chuyển đưa về nơi xử lý.

Tiếp tục duy trì thường xuyên

Cũng như huyện Việt Yên, TP Bắc Giang, sau gần hai tháng ra quân, các địa phương còn lại, mỗi huyện cũng giải tỏa được từ 5 đến hàng chục điểm tồn lưu rác. Đường làng, ngõ xóm được dọn dẹp vệ sinh sạch sẽ, giảm thiểu rác đổ bừa bãi.

Kết quả trên có được là do các huyện, TP đều xây dựng kế hoạch và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên, ban, ngành, đoàn thể và từng xã, phường, thị trấn. Đồng thời đưa việc tổ chức thu gom rác là chỉ tiêu để đánh giá thi đua của các đơn vị và người đứng đầu. Đặc biệt, căn cứ vào điều kiện thực tế, nhiều nơi có cách làm sáng tạo, hiệu quả. Trao đổi với ông Đào Duy Trọng, Phó Chủ tịch UBND TP Bắc Giang, được biết ngoài chỉ đạo các đơn vị ra quân đồng loạt VSMT, địa phương còn giao cho mỗi phường, xã rà soát các điểm ô nhiễm, tồn lưu để đăng ký ít nhất một công trình thu gom, xử lý rác bằng nguồn kinh phí từ ngân sách của cấp xã và huy động từ sức dân. Hiện nay, nhiều đơn vị ở TP đã đăng ký xây dựng, cải tạo ga trung chuyển rác, mua xe đẩy rác… Huyện Việt Yên dành hàng tỷ đồng giao cho Hợp tác xã Vệ sinh môi trường huyện thu gom rác cho hầu hết các xã sau những đợt ra quân "Ngày Chủ nhật xanh". Huyện Lạng Giang công bố cụ thể vị trí các điểm tồn lưu và yêu cầu các xã, thị trấn giải tỏa dứt điểm, bàn giao cho các tổ chức đoàn thể hoặc thôn quản lý, tiếp tục tự quản.

Bên cạnh những cách làm hiệu quả của các địa phương, khảo sát thực tế, tại một số nơi, nhất là ở cấp xã, việc tổ chức thu gom rác còn cầm chừng, chỉ ra quân đồng loạt một lần. Có xã, thị trấn sau khi giải tỏa điểm tồn lưu còn chưa giao cho ban, ngành, đoàn thể tự quản và thường xuyên kiểm tra, để rác tái lấn chiếm. Người dân phản ánh ở nhiều thôn, xã chưa có điểm tập kết, tổ VSMT hoạt động không liên tục.

Để chiến dịch cao điểm 100 ngày VSMT của tỉnh tiếp tục được thực hiện hiệu quả, ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, hiện nay ba tổ công tác của Sở đang tăng cường kiểm tra, đôn đốc các huyện thực hiện nghiêm chiến dịch theo quy định. Sở sẽ rà soát, tổng hợp các điểm tồn lưu rác chưa được xử lý dứt điểm tại các địa phương để báo cáo, tham mưu với Chủ tịch UBND tỉnh phê bình người đứng đầu và chỉ đạo, giải tỏa dứt điểm. Đi đôi với đó các huyện, TP cần coi việc xử lý ô nhiễm môi trường nông thôn là nhiệm vụ cấp bách theo chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy nên cần khẩn trương xem xét chỉ đạo các xã quy hoạch, cải tạo, xây dựng bãi rác, bố trí kinh phí mua phương tiện, lắp đặt thiết bị xử lý hợp vệ sinh. Đồng thời kiện toàn tổ VSMT nhằm nâng cao hiệu quả thu gom, xử lý rác, kết hợp hướng dẫn người dân đổ rác đúng nơi quy định, phân loại, xử lý tại nhà, giảm thiểu phát sinh, gây ô nhiễm.

Minh Linh