Rác lấn đường ở khu vực ngã tư thị trấn Chũ (Lục Ngạn).

Rác “mọc” như nấm sau mưa

Thực hiện Kết luận số 43 ngày 11-5-2017 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về một số chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường nông thôn và hưởng ứng Chiến dịch cao điểm 100 ngày ra quân VSMT (bắt đầu từ ngày 1-6), Huyện ủy, UBND huyện Lục Ngạn đã xây dựng kế hoạch và chỉ đạo các xã, thị trấn tập trung ra quân thu gom, vận chuyển, xử lý rác. Để giảm thiểu rác phát sinh, ngoài vận động người dân thường xuyên phân loại, xử lý chất thải tại nhà, mỗi tháng, huyện yêu cầu tất cả các xã, thị trấn đồng loạt ra quân dọn vệ sinh hai lần vào ngày “Chủ nhật xanh”. Sau 5 đợt, toàn huyện thu gom hơn 530 tấn rác, khơi thông hàng trăm km kênh mương, cống rãnh.

Thế nhưng khảo sát ven một số tuyến đường giao thông, nhất là trên quốc lộ 31 qua địa bàn các xã Phượng Sơn, thị trấn Chũ, Nghĩa Hồ, Hồng Giang… cho thấy, rác vẫn “mọc” thành đống lớn chình ình, bốc mùi xú uế, gây ô nhiễm và mất mỹ quan. Có mặt tại thị trấn Chũ ngày 17-8, trời mưa tầm tã, phóng viên chứng kiến ven quốc lộ 31, nhiều điểm rác chất ngổn ngang với đủ loại từ túi ni-lông, thức ăn thừa, thùng xốp, vỏ hoa quả… Nước rỉ lênh láng lòng đường. Cách đó không xa, tại khu vực ngã tư thị trấn Chũ, mặc dù có biển cấm đổ rác nhưng người dân vẫn xả chất thải sinh hoạt. Chị Nguyễn Thị H, bán hàng tạp hóa cách bãi rác chưa đầy 3 m phản ánh, chất thải đổ tại đây ngày càng nhiều làm cho không khí ô nhiễm nặng. "Có những hôm trời gió Bắc, rác bốc mùi hôi nồng nặc, tôi đành phải đóng cửa hàng đi nơi khác", chị H nói.

Tương tự, tại các thôn Kim 1, Cầu Đất, xã Phượng Sơn, rác chất đống lớn ven đường, ngập ngụa trong nước. Có chỗ người dân tự đốt cháy nham nhở. Nhiều người dân phản ánh, tình trạng đổ, đốt rác diễn ra trên địa bàn xã từ nhiều năm qua khiến môi trường bị ô nhiễm nặng. Hay ngay dưới chân cầu Cát, xã Nghĩa Hồ, đủ loại chất thải được xả xuống. Rác còn chất đống lớn, lấn cả đường đi ở các thôn Phì, xã Phì Điền; thôn Áp, xã Tân Quang và thôn Núi Lều, xã Giáp Sơn.

Theo kết quả rà soát mới nhất của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), hiện Lục Ngạn còn 31 điểm tồn lưu rác, nhiều nhất tỉnh, tập trung ở xã Phượng Sơn,  Nghĩa Hồ, Hồng Giang, Trù Hựu, Giáp Sơn, thị trấn Chũ… Nhiều điểm tồn từ 3-5 tấn rác các loại và có chiều hướng gia tăng.

Sẽ bố trí lò đốt rác tập trung

Được biết, huyện Lục Ngạn có diện tích vườn bãi rộng, thuận lợi để tập kết, xử lý rác song để xảy ra tình trạng trên do nhiều người dân chưa có ý thức bảo vệ môi trường, phân loại, xử lý rác tại nhà. Theo ông Nguyễn Trọng Vịnh, Trưởng Phòng TN&MT huyện, thực hiện Chiến dịch cao điểm 100 ngày VSMT, một số xã chỉ ra quân hình thức với số người tham gia rất ít. Thậm chí có xã còn không ra quân vào “Ngày Chủ nhật xanh” mặc dù trước đó 3-5 ngày, Phòng có văn bản đề nghị các đơn vị thực hiện nghiêm và chỉ rõ các điểm tồn lưu cần giải tỏa. Đơn cử ngày 13-8, các xã: Phượng Sơn, Trù Hựu và thị trấn Chũ không tổ chức ra quân đồng loạt theo yêu cầu của huyện.

Khó khăn nữa là do Lục Ngạn chưa xây dựng được bãi rác tập trung mới trong khi địa điểm cũ của huyện ở khu vực đèo Váng, xã Biên Sơn đã bị đóng cửa vì quá tải và gây ô nhiễm. Ông Nguyễn Trường Giang, Giám đốc Công ty cổ phần Môi trường và Đô thị Lục Ngạn cho biết, từ nhiều năm nay, đơn vị được huyện hỗ trợ kinh phí thu gom, vận chuyển, xử lý rác cho thị trấn Chũ và một số xã lân cận. Thế nhưng kể từ khi đóng cửa bãi rác, Công ty phải vận chuyển rác đổ nhờ một số huyện trong tỉnh và nay vận chuyển lên huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn để xử lý.

Do chi phí mỗi chuyến xe chở rác và thuê đơn vị xử lý mất hàng triệu đồng, đơn vị không thể thu gom rác đều đặn như trước. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến rác tồn lưu lớn. Hầu hết các xã, thị trấn hiện cũng chưa bố trí, xây dựng được bãi rác tập trung hoặc điểm tập kết tạm thời nên người dân vẫn tiện đâu đổ đấy, vứt chất thải ra đường. Toàn huyện mới có 3/30 xã, thị trấn có bãi rác và có 4 tổ VSMT.

Trước thực trạng trên, ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND huyện cho biết, để thực hiện hiệu quả Chiến dịch cao điểm 100 ngày VSMT và từng bước xử lý triệt để rác thải nông thôn, UBND huyện bố trí gần 8 tỷ đồng mua ba lò đốt rác công nghệ tiên tiến với công suất 1 tấn/giờ lắp đặt tại các xã có bãi rác tập trung là Biển Động, Cấm Sơn và Thanh Hải để xử lý rác theo cụm xã.

Thời điểm này, huyện giao cho phòng chuyên môn phối hợp với các xã cải tạo mặt bằng, đường vào bãi rác nhằm thuận tiện cho việc lắp đặt lò và vận chuyển. Ngoài ra, mỗi năm, huyện dành khoảng hai tỷ đồng hỗ trợ một số HTX và Công ty cổ phần Môi trường và Đô thị Lục Ngạn thu gom rác. Cùng đó, huyện yêu cầu tất cả các xã kiện toàn và thành lập mới tổ VSMT. Đi đôi với những giải pháp trên, về lâu dài, nhiều ý kiến cho rằng huyện Lục Ngạn cần khẩn trương quy hoạch, chọn địa điểm xây dựng bãi rác tập trung, bảo đảm xử lý đúng quy trình. Đồng thời thực hiện nghiêm việc thu phí VSMT theo quy định, duy trì hiệu quả hoạt động của các tổ VSMT và vận hành lò đốt rác khi đưa vào hoạt động.

Minh Linh