Lãnh đạo huyện Hiệp Hòa trao Bằng công  nhận di tích cho lãnh đạo xã Hòa Sơn

Quần thể di tích lịch sử văn hóa Y Sơn, xã Hòa Sơn tọa lạc xung quanh núi Y Sơn và đều gắn liền với sự tích Đức Thánh Hùng Linh Công, người đã có công dẹp giặc hổ lang và cùng với Đức Thánh Gióng đánh tan giặc Ân giữ yên bờ cõi đất nước vào thời Hùng Vương thứ VI.

Chùa Ia xưa, nay là Y Sơn Tây tự, là nơi ông, bà Hùng Nhạc cầu tự sinh ra Đức Thánh Hùng Linh Công. Trước đây, chùa được xây dựng ở phía Đông dưới chân núi Ia, đến Triều Nguyễn được di chuyển đến xây dựng ở phía Tây núi Y Sơn. Chùa Y Sơn có kết cấu kiến trúc khác lạ so với nhiều ngôi chùa cổ ở miền Bắc. Tổng thể kết cấu các khối kiến trúc bao gồm nhà Phật đình hương hội, tòa Tam bảo và nhà Hậu điện. Trải bao năm tháng nên dấu ấn ngôi chùa cổ hiện nay chỉ còn bảo lưu được nét kiến trúc và đồ thờ của thời Lê (thế kỷ XVIII) và thời Nguyễn (thế kỷ XIX). Tòa tiền Đường gồm 5 gian, 2 dĩ và 3 gian hậu điện tạo thành chữ Đinh, hiện nay chùa có 18 pho tượng phật đa số bằng gỗ thời Hậu Lê được sơn son thiếp vàng. Tòa hậu đường 3 gian, 2 dĩ hiện nay thờ Đức Thánh Phụ, Thánh Mẫu sinh ra Đức Thánh Hùng Linh Công. Hiện nay chùa còn lưu giữ nhiều hoành phi câu đối cổ.

Chùa Y Sơn là một ngôi chùa cổ với nhiều giá trị về kiến trúc, lịch sử, văn hóa truyền thống đã được các thế hệ người dân xã Hòa Sơn gìn giữ, trùng tu tôn tạo, quản lý và khai thác có hiệu quả. Với những ý nghĩa, giá trị lịch sử, văn hóa, ngày 20-6-2018, Bộ trưởng Bộ Văn hóaThể thao và Du lịch đã có  Quyết định số 2327 cấp Bằng công nhận di tích lịch sử cấp Quốc gia.

Tại buổi lễ lãnh đạo huyện Hiệp Hòa đã trao Bằng di tích lịch sử  - văn hóa cấp Quốc Gia cho lãnh đạo xã Hòa Sơn và Ban quản lý di tích xã Hòa Sơn. Nhân dịp này, Xã Hòa Sơn cũng tổ chức khai mạc lễ hội Y Sơn.

Vân Anh