Hồ chứa nước Suối Mỡ (xã Nghĩa Phương) được đưa vào khai thác phục vụ tưới cho 500 ha đất canh tác, tạo điều kiện xóa đói giảm nghèo cho đồng bào các dân tộc.          Ảnh: Đập chính hồ Suối Mỡ. Việt Hưng.

PV: Xin đồng chí đánh giá khái quát những kết quả nổi bật về KT-XH, bảo đảm an sinh xã hội cho đồng bào DTTS trên địa bàn huyện trong 5 năm trở lại đây?

Đồng chí Nguyễn Đức Toàn: Huyện Lục Nam hiện có hơn 55 nghìn hộ, với gần 220 nghìn nhân khẩu, bao gồm 16 dân tộc cùng chung sống, trong đó DTTS hơn 8.500 hộ với gần 32 nghìn nhân khẩu, chiếm 14,59 % dân số toàn huyện.

Thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Lục Nam khoá XX, nhiệm kỳ 2010 – 2015, sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển ổn định. Tổng sản lượng lương thực cây có hạt năm 2013 đạt 93.811 tấn; lương thực bình quân đầu người đạt 457 kg. Đặc biệt, kinh tế trang trại được quan tâm đầu tư và hỗ trợ phát triển. Đến nay, toàn huyện có hơn 100 hộ được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn kinh tế trang trại, hầu hết các trang trại đều tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, sản xuất với quy mô lớn, có hiệu quả. 

Đã có nhiều tấm gương nông dân là người DTTS trở thành những hộ sản xuất kinh doanh giỏi tiêu biểu như các ông: Lăng Văn An, dân tộc Sán Dìu, xã Đông Hưng với mô hình sản xuất vườn rừng và chăn nuôi gia súc (trâu, bò, dê…);  Bành Văn Thế, dân tộc Hoa, xã Trường Giang; Hoàng Tài Định, dân tộc Tày, xã Nghĩa Phương với mô hình vườn- ao- chuồng- rừng và nuôi ong; Lý Văn Ạo, dân tộc Nùng, xã Tam Dị với mô hình nông lâm kết hợp (cây lâm nghiệp, cây ăn quả và trang trại chăn nuôi)…

Về lĩnh vực văn hóa - xã hội đối với đồng bào DTTS của huyện cũng tiếp tục chuyển biến tích cực. Năm 2013, số phòng học kiên cố chiếm tỷ lệ bình quân 91,7%, tăng 16% so với năm 2009, đặc biệt các xã vùng cao nơi có đông đồng bào DTTS, trường, lớp được quan tâm đầu tư xây dựng khang trang như: Lục Sơn, Bình Sơn, Trường Sơn và Vô Tranh... Tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học đạt 100%, tốt nghiệp THCS đạt 97,1%, tốt nghiệp THPT đạt 98,1%, tăng 7% so với năm 2009. 

Cùng đó, văn hóa truyền thống các DTTS được coi trọng, bảo tồn, phát huy. UBND huyện đã chỉ đạo các ngành chức năng hỗ trợ bà con dân tộc Cao Lan ở thôn Khe Nghè, xã Lục Sơn khôi phục và duy trì nghề dệt vải truyền thống; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các câu lạc bộ hát dân ca, soọng cô của bà con dân tộc Sán Dìu ở xã Đông Hưng và thôn Trại Mạ, xã Vô Tranh; khôi phục hát sli lượn, hát then của bà con dân tộc Tày, Nùng… 

PV: Những kinh nghiệm chính trong lãnh đạo, thực hiện phát triển KT-XH và các chương trình, chính sách dân tộc, miền núi 5 năm qua như thế nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Đức Toàn: Thứ nhất, phải nắm vững đường lối, chủ trương, Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về thực hiện phát triển KT-XH và các chương trình, chính sách đối với vùng dân tộc, miền núi để vận dụng sáng tạo, phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện thực tế địa phương. Biết khai thác tiềm năng thế mạnh của từng vùng để chỉ đạo phát triển KT-XH chung cho cả huyện.

Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với việc thực hiện các chương trình, chính sách phát triển KT-XH. Qua đó phát hiện những nhân tố mới, những sáng kiến, cách làm hay để khen thưởng động viên, nhân rộng; đồng thời chấn chỉnh, uốn nắn kịp thời những hạn chế, thiếu sót, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức từ huyện đến cơ sở  và đề ra nhiệm vụ, giải pháp cho những năm tiếp theo. 

PV: Xin đồng chí cho biết nhiệm vụ chủ yếu công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc trong giai đoạn 2014- 2019 là gì?

Đồng chí Nguyễn Đức Toàn: Trước hết, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể chính trị xã hội các cấp và nhân dân về các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác dân tộc và thực hiện các chính sách dân tộc.

Trường Mầm non Bình Sơn (Lục Nam) đạt chuẩn quốc gia. Ảnh: Đỗ quyên

Tổ chức thực hiện tốt các chương trình đề án hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển sản xuất và các chính  sách thông tin báo chí tuyên truyền vùng DTTS và miền núi, vùng ĐBKK giai đoạn 2015 - 2020; cho vay vốn tín dụng phát triển sản xuất đối với hộ đồng bào DTTS; hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo vùng khó khăn...

Tập trung chỉ đạo phát triển sản xuất hàng hóa ở những nơi có tiềm năng, thế mạnh như chăn nuôi trâu, bò, dê, ong mật…Khoanh nuôi bảo vệ rừng trồng cây bản địa như dẻ, trám. Ưu tiên nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh con em đồng bào DTTS; từng bước nâng dần số lượng, chất lượng đội ngũ giáo viên là người DTTS. Xây dựng thiết chế văn hóa gắn với việc bảo quản, gìn giữ, bảo tồn các di tích lịch sử trên địa bàn huyện; khôi phục, giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc, bài trừ mê tín, dị đoan, hủ tục lạc hậu.

PV: Để thực hiện tốt những mục tiêu, nhiệm vụ trên, huyện có những giải pháp gì, thưa đồng chí?

Đồng chí Nguyễn Đức Toàn: Trước hết, cần tranh thủ sự hỗ trợ, quan tâm đầu tư của Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh và tiềm lực của huyện; đồng thời tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự quản lý điều hành của chính quyền các cấp đối với việc thực hiện công tác dân tộc và chính sách dân tộc. 

Tập trung hơn nữa các nguồn lực đầu tư phát triển KT-XH vùng dân tộc, lồng ghép nguồn vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia, xây dựng cơ bản tập trung, vốn trái phiếu Chính phủ, hỗ trợ có mục tiêu của Trung ương, của tỉnh, vốn ODA, kêu gọi tài trợ của các tổ chức quốc tế. Đặc biệt, quan tâm đầu tư từ ngân sách địa phương và huy động vốn xã hội hoá từ các thành phần kinh tế để tăng cường đầu tư xây dựng các công trình thiết yếu cho các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn.  

Làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo và sử dụng cán bộ là người DTTS; tăng cường và bố trí cán bộ có trình độ đại học, cao đẳng vào các chức danh chủ chốt cấp xã nơi có đông đồng bào DTTS. Kiện toàn tổ chức bộ máy, tăng cường đội ngũ làm công tác dân tộc, đặc biệt là ở cấp huyện và cấp xã.

Bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, vận động đồng bào các dân tộc chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, làm tốt công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

PV: Xin cảm ơn đồng chí!.