(BGĐT) - Tình trạng xâm lấn, tranh chấp đất rừng diễn ra kéo dài và phức tạp ở nhiều nơi trong tỉnh Bắc Giang. Trong khi đó việc giải quyết còn chậm trễ, chưa dứt điểm, do đâu?
|
Khoảnh rừng 2,2 ha của gia đình bà Bùi Thị Hòe, thôn Đền Cô, xã Tam Hiệp (Yên Thế) có tranh chấp với Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Yên Thế. |
Nhiều vụ tranh chấp kéo dài
Tìm hiểu tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất rừng trên địa bàn huyện Yên Thế, chúng tôi cùng cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện về thôn Đền Cô (xã Tam Hiệp). Đến khoảnh rừng 2,2 ha đang tranh chấp với Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Yên Thế (gọi tắt là Công ty Lâm nghiệp Yên Thế), bà Bùi Thị Hòe kể, năm 2012 gia đình bà và Công ty ký hợp đồng khoán trồng rừng năm một. Gia đình bà được Công ty cấp giống, phân bón và trả công trồng rừng. Cho rằng đây là diện tích đã được sử dụng ổn định, lâu dài từ hàng chục năm trước, bà Hòe đã gửi đơn thư đến các cấp, ngành đòi đất. Vụ việc kéo dài hơn 4 năm nay nhưng chưa giải quyết xong. Không chỉ hộ bà Hòe, việc tranh chấp, lấn chiếm đất rừng còn xảy ra nhiều tại các xã: Canh Nậu, Tam Tiến, Đồng Tiến, Tiến Thắng, Xuân Lương, Đồng Sơn… với diện tích tranh chấp, lấn chiếm khoảng 433 ha. Trong đó, Công ty Lâm nghiệp Yên Thế bị chiếm, tranh chấp 57,7 ha; Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và thương mại Trường Lộc 7,9 ha; Lâm trường Đồng Sơn (Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Đông Bắc) hơn 378 ha.
Tại huyện Lục Nam, từ cuối năm 2016 đến nay, người dân xã Lục Sơn tự ý phát, đốt 52,4 ha rừng tự nhiên nghèo kiệt của Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Mai Sơn (Công ty Lâm nghiệp Mai Sơn) nhằm mục đích lấn chiếm đất của doanh nghiệp (DN) này. Ông Nguyễn Văn Bình, Giám đốc Công ty cho biết: “Thực tế, tình trạng người dân xâm lấn đất của đơn vị diễn ra từ cuối năm 2015. Lợi dụng việc được Công ty thuê trồng rừng, một số hộ thôn Hồng và Bãi Đá (xã Lục Sơn) không trồng cây do DN cung cấp mà tự ý mang cây của mình đến trồng rồi coi đó là đất của gia đình. Từ đó đến nay, chúng tôi đã không ít lần báo cáo, xin ý kiến của UBND huyện song vụ việc vẫn giậm chân tại chỗ, thậm chí còn phức tạp hơn”. Tại các huyện Lục Ngạn, Sơn Động cũng xảy ra tình trạng người dân tranh chấp, lấn chiếm đất rừng của các DN lâm nghiệp. Khi các vụ việc xảy ra, cơ quan chức năng một số huyện chưa vào cuộc giải quyết dứt điểm dẫn tới nhiều hộ cố tình tạo tranh chấp, khiếu kiện nhằm chiếm đoạt quyền sử dụng đất của các DN lâm nghiệp.
Cần vào cuộc quyết liệt hơn
Ngành tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương tăng cường đối thoại với nhân dân, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng để có hướng tuyên truyền, giải thích hiệu quả. Đồng thời, yêu cầu hạt kiểm lâm các huyện bám, nắm địa bàn, nâng cao hiệu quả quản lý, thanh tra, kiểm tra việc quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp, qua đó chấn chỉnh trường hợp vi phạm”.
Ông Dương Xuân Bánh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT |
Theo đánh giá của các cơ quan chức năng, dẫn đến nhiều vụ xâm lấn đất rừng là do nhu cầu về đất sản xuất của người dân ngày càng lớn, đất lâm nghiệp cho giá trị kinh tế cao. Sau khi khoán cho các hộ, các DN buông lỏng quản lý dẫn đến khi thu hoạch, người dân không nộp sản phẩm khoán, trả lại diện tích mà tự ý trồng cây khác để chiếm diện tích. Thậm chí, Công ty Lâm nghiệp Mai Sơn còn bị hàng chục hộ dân ngang nhiên phá rừng tự nhiên để trồng keo, bạch đàn từ nhiều năm qua nhưng đến nay DN và cơ quan chức năng vẫn chưa làm rõ đối tượng vi phạm để xử lý, ngăn chặn. Việc cắm mốc, phân định ranh giới, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp cho các DN triển khai chậm. Công tác quản lý nhà nước còn chồng chéo gây hiểu nhầm, bức xúc cho người dân. Đơn cử như trước đây, UBND huyện Yên Thế đã giao đất lâm nghiệp (sổ xanh) trái thẩm quyền cho nhiều hộ dân, sau đó UBND huyện có quyết định thu hồi nhưng thực tế nhiều hộ vẫn còn lưu giữ, sử dụng. Các DN lâm nghiệp có nhiều lần thay đổi về mô hình hoạt động, diện tích đất được giao quản lý lớn, có sự biến động qua các thời kỳ...
Nguyên nhân việc giải quyết các vụ tranh chấp đất rừng còn chậm trễ, đó là: Dù đã tham mưu với UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản trả lời, giải quyết đơn thư, khiếu nại của công dân liên quan đến đất rừng nhưng một số sở, ngành của tỉnh chưa kịp thời đối thoại, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, tuyên truyền rõ chủ trương, chính sách và các quy định liên quan đến người dân. Lãnh đạo UBND một số huyện, xã có rừng chưa vào cuộc quyết liệt mà coi nhiệm vụ này là của cấp tỉnh với lý do DN được UBND tỉnh giao đất, quản lý về mọi mặt... Lợi dụng khiếu kiện của công dân, nhân thời điểm thực hiện chính sách chuyển đổi DN lâm nghiệp từ một thành viên sang mô hình hai thành viên, một số đối tượng cơ hội đã xuyên tạc, liên kết xúi giục, kích động gây phức tạp, mất an ninh trật tự trên địa bàn... Nhiều trường hợp người dân lấn chiếm đất, vi phạm hợp đồng khoán đã bị các công ty lâm nghiệp khởi kiện nhưng công tác thụ lý, xét xử của tòa án các huyện còn chậm, người dân không tham gia hòa giải tại cơ sở nên chưa đủ điều kiện giải quyết...
Xác định diện tích đất lâm nghiệp do các DN lâm nghiệp quản lý có vị trí, vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế rừng, cải thiện môi trường sinh thái, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia…, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành, địa phương vào cuộc quyết liệt hơn nữa để xử lý các vụ việc. Tiếp tục đối thoại, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng; tuyên truyền, giải thích để người dân hiểu rõ chính sách pháp luật, giải quyết các vụ việc liên quan. Tăng cường thanh, kiểm tra, qua đó chấn chỉnh, xử lý kịp thời những tập thể, cá nhân có vi phạm; nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp.
Cùng đó cần thực hiện nghiêm phương án chuyển đổi, sắp xếp các công ty lâm nghiệp từ mô hình một thành viên sang hai thành viên. UBND các huyện rà soát, xử lý các đơn thư, khiếu nại, tố cáo của công dân thuộc thẩm quyền. Thực hiện có hiệu quả chức năng quản lý đất đai trên địa bàn, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn ngăn chặn các vụ việc lấn chiếm đất, phá rừng của các DN lâm nghiệp trên địa bàn.
Nhóm PV Kinh tế