Sau khi đón trả khách, xe 29B - 17941 của nhà xe Công Dung tiếp tục chèn ép phương tiện chạy tuyến cố định. Ảnh chụp lúc 16 giờ 45 phút, ngày 24-7.

Ngang nhiên hoạt động

Theo quy định, XHĐ chỉ được hoạt động vận tải theo hình thức hợp đồng với khách hàng. Thế nhưng, thời gian gần đây, trên mạng xã hội, nơi công cộng thường xuyên xuất hiện thông tin quảng cáo dịch vụ xe đưa đón khách theo tuyến cố định từ một số huyện, TP đến các bến xe, bệnh viện, trường học tại TP Hà Nội. Nội dung bao gồm: Điểm đón, lịch trình đi, đến; số điện thoại liên hệ, giá tiền... 

Đơn cử như nhà xe Tĩnh Thảo, xã Đồng Phúc (Yên Dũng) đã phát tán nhiều tờ rơi, quảng cáo rầm rộ dịch vụ xe chạy từ Yên Dũng - Hà Nội bằng XHĐ 16 chỗ. Theo đó, cứ 4 giờ sáng, xe xuất phát tại xã Đồng Phúc, theo đường tỉnh 293 lên TP Bắc Giang bắt khách rồi xuôi quốc lộ 1 vào một số điểm nội đô trả khách. Khoảng 13 giờ 30 phút, xe từ công viên Cầu Giấy, vòng qua một số tuyến đường, cơ quan T.Ư trong nội thành đón khách về Bắc Giang. Trung bình mỗi xe chạy từ 1 đến 2 chuyến/ngày tùy thuộc vào lượng khách trên tuyến.

Không chỉ chạy tuyến cố định, một số nhà xe còn sử dụng XHĐ để chèn ép, tranh giành khách với các đơn vị vận tải tuyến cố định. Cụ thể, khoảng 16 giờ 45 phút, ngày 24-7, trên quốc lộ 1, đoạn từ cầu Như Nguyệt (Việt Yên) đến TP Bắc Giang, xe khách BKS 29B-17941 của  nhà xe Công Dung, thị trấn Bố Hạ (Yên Thế) luôn duy trì khoảng cách chạy trước hơn 1 phút để chèn ép một phương tiện chạy tuyến cố định khai thác tuyến Bắc Giang - Mỹ Đình. Điều đáng nói, phương tiện trên chỉ được cấp phù hiệu XHĐ nhưng có số ghế, màu sơn giống hệt xe chạy tuyến cố định. Mỗi khi có khách, chiếc xe này nhanh chóng tạt vào đón, sau đó vội vàng tăng tốc khiến phương tiện vận tải hành khách theo tuyến cố định luôn chạy sau. 

Được biết, XHĐ trá hình, “xe dù” hiện nay khá phổ biến tại hầu hết các tuyến vận tải từ Bắc Giang đi Hà Nội như: Bắc Giang, Bố Hạ, Chũ, Sơn Động đi Hà Nội với hàng chục lượt xe/ngày. Đại diện một đơn vị vận tải bức xúc: “Thực trạng này đã được chúng tôi nhiều lần tổng hợp phản ánh đến các cấp, ngành chức năng nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm”.

Tờ rơi quảng cáo dịch vụ hợp đồng trá hình tại TP Bắc Giang.

Cần xử lý dứt điểm

Thực tế cho thấy, phương tiện vận tải trá hình đã làm cho thị trường vận tải lộn xộn. Các đơn vị tuyến cố định buộc phải chạy xe theo nốt, lịch trình. Hàng tháng, mỗi xe phải chi phí khoảng 10 triệu tiền phí, lệ phí bến bãi; in, bán vé; nộp các khoản thuế như: 10% thuế VAT, 10% doanh thu hàng tháng và 20% thuế thu nhập doanh nghiệp...Trong khi đó, XHĐ không phải thực hiện các khoản chi này dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh; Nhà nước thất thu thuế. Hơn nữa, việc dừng, đỗ bắt khách theo kiểu “tiện đâu, bắt đó”, tranh giành khách còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến mất an toàn giao thông.

Trước thực trạng đó, lực lượng chức năng đã tổ chức kiểm tra, kiểm soát trên một số tuyến đường. Đơn cử như, khoảng 6 giờ 45 phút, ngày 25-7, trên quốc lộ 37 đoạn qua xã Hoàng Ninh (Việt Yên), tổ công tác Thanh tra Sở Giao thông  - Vận tải phát hiện các xe khách BKS 98B - 00149 do tài xế Nguyễn Huy Viện (SN 1975) ở xã Tam Dị (Lục Nam) điều khiển; xe BKS 99B – 00102 do tài xế Lại Thành Nghị (SN 1972) ở xã Tư Mại (Yên Dũng) điều khiển vận chuyển khách theo hợp đồng nhưng không có danh sách hành khách theo quy định. Tại hiện trường, các tài xế đã lập khống danh sách hành khách nhưng không được tổ công tác chấp nhận và kiên quyết lập biên bản, xử phạt mỗi trường hợp 1,5 triệu đồng, tước giấy phép lái xe 2 tháng.

Ngoài vụ việc trên, từ đầu năm đến nay, Thanh tra Sở GTVT đã phát hiện, xử phạt gần 90 trường hợp xe dù, trá hình, đón, trả khách không đúng nơi quy định với tổng số tiền hơn 200 triệu đồng. Ông Nguyễn Văn Mạnh, Chánh Thanh tra Sở GTVT khẳng định, đơn vị sẽ tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Qua kiểm tra nếu phát hiện đơn vị thường xuyên sử dụng XHĐ trá hình sẽ kiên quyết xử phạt, đề xuất Sở GTVT thu hồi phù hiệu đã cấp theo quy định. Tuy nhiên, việc xử lý XHĐ trá hình hiện nay gặp nhiều khó khăn do chủ xe lập khống hợp đồng, nhiều trường hợp hành khách cố tình bao che, khẳng định xe không kinh doanh vận tải; khách anh em, họ hàng đi nhờ để chống đối, gây khó khăn cho việc xác minh, xử lý...

Liên quan tới vấn đề này, ông Trần Bảo Ngọc, Vụ trưởng Vụ Vận tải (Bộ GTVT) cho biết, Bộ sẽ đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 86 về điều kiện kinh doanh vận tải đường bộ để quản lý chặt XHĐ. Theo đó, hợp đồng phải được ký kết giữa đơn vị kinh doanh vận tải với tổ chức, cá nhân có nhu cầu thuê cả chuyến xe trước khi chở khách; mỗi chuyến xe chỉ được ký kết một hợp đồng. Nghiêm cấm đón, trả khách thường xuyên, lặp lại hàng ngày tại một vài địa điểm cố định. XHĐ không được ấn định hành trình, lịch trình cố định để phục vụ cho nhiều người thuê vận tải khác nhau. Trước khi thực hiện hợp đồng phải thông báo đến Sở Giao thông - Vận tải qua email các thông tin liên quan đến chuyến đi; không được tổ chức gom khách lẻ.

Về phía tỉnh Bắc Giang,  Trung tá Ngô Văn Phục, Phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông (Công an tỉnh) cho biết: “Phòng sẽ xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các đội cảnh sát giao thông tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp xe khách vi phạm quy định về điều kiện kinh doanh vận tải. Trong đó, tập trung xử lý các XHĐ trá hình chạy tuyến cố định; dừng, đón, trả khách không đúng nơi quy định; bảo đảm công bằng trong hoạt động vận tải”.

Nhóm PV