Chuyển biến chậm trong xử lý nợ xấu
Nợ xấu vẫn ở mức cao
Nghị quyết số 42/2017/QH14 của Quốc hội (gọi tắt là Nghị quyết 42) cho phép áp dụng nhiều chính sách mới về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm (TSBĐ) của nhóm nợ xấu, góp phần tạo lập cơ sở pháp lý cho việc xử lý nợ xấu, TSBĐ của các TCTD. Đặc biệt, các TCTD được phép bán nợ xấu, TSBĐ của khoản nợ xấu một cách công khai, phù hợp với giá thị trường, có thể cao hơn hoặc thấp hơn dư nợ gốc khoản nợ.
Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang giám sát về thực hiện Nghị quyết 42 tại Vietcombank chi nhánh Bắc Giang. |
Thực hiện Nghị quyết 42, ngày 9-10-2017, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch về việc triển khai Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn tỉnh. Trong đó yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Bắc Giang tăng cường thanh tra, giám sát các TCTD trong thực hiện các quy định về cấp tín dụng, an toàn hoạt động và phân loại nợ...
Theo đánh giá của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Bắc Giang, tỷ lệ nợ xấu nội bảng đã được xử lý lũy kế từ ngày 15-8-2017 đến 30-6-2018 của các TCTD trên địa bàn tỉnh là hơn 665 tỷ đồng; xử lý các khoản nợ đang hạch toán ngoài bảng cân đối tài khoản kế toán gần 18 tỷ đồng; xử lý các khoản nợ đã bán cho Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) được thanh toán bằng trái phiếu đặc biệt hơn 32 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong các khoản nợ xấu được xử lý trên, chỉ có Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) chi nhánh Bắc Giang mới áp dụng chính sách quy định tại Nghị quyết 42, kết quả thu hồi được 292 triệu đồng từ việc bán, phát mại TSBĐ để thu hồi nợ.
Tính đến ngày 30-6-2018, tổng nợ xấu xác định theo Nghị quyết 42 của các TCTD trên địa bàn tỉnh vẫn ở mức cao, hơn 5.300 tỷ đồng, trong đó nợ thuộc nhóm 5 (nợ mất khả năng thanh toán) hơn 4.300 tỷ đồng, chiếm 81%.
Xử lý đồng bộ
Qua khảo sát tại một số ngân hàng thương mại cho thấy, khó khăn, vướng mắc lớn nhất khi triển khai Nghị quyết 42 là việc thu giữ TSBĐ. Nghị quyết 42 quy định, ngân hàng chỉ thu giữ TSBĐ của khoản nợ xấu khi “tại hợp đồng bảo đảm (HĐBĐ) có thể hiện về việc bên bảo đảm đồng ý cho TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có quyền thu giữ TSBĐ”. Thế nhưng trên thực tế, tại các HĐBĐ của các khoản nợ xấu đều không có thỏa thuận cụ thể về nội dung này, trong khi đó khách hàng cũng không hợp tác để bổ sung thỏa thuận này vào HĐBĐ nên việc thu giữ TSBĐ không thực hiện được.
Ông Nguyễn Văn Oánh, Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh nói: “Trong HĐBĐ đều có quy định trường hợp phải xử lý TSBĐ thì ngân hàng có quyền định đoạt toàn bộ TSBĐ mà không cần bất cứ sự chấp thuận nào khác từ phía khách hàng. Tuy nhiên, với thỏa thuận này, ngân hàng có được quyền thu giữ TSBĐ hay không thì chưa có hướng dẫn rõ ràng, cụ thể”.
Thứ tự ưu tiên thanh toán khi xử lý nợ xấu TSBĐ cũng đang gặp rắc rối giữa TCTD và phía cơ quan chức năng. Theo Nghị quyết 42, số tiền thu được từ xử lý TSBĐ của khoản nợ xấu được ưu tiên thanh toán cho nghĩa vụ nợ được bảo đảm. Thế nhưng cơ quan thuế, thi hành án vẫn thực hiện thu thuế trước khi thanh toán nghĩa vụ nợ cho ngân hàng.
Ông Nguyễn Văn Hưng, Giám đốc Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á chi nhánh Bắc Giang cho rằng: "Cơ quan thuế, thi hành án chưa thực hiện thứ tự ưu tiên theo Nghị quyết 42 vì văn bản số 4604/BTC-TCT ngày 10-4-2015 của Bộ Tài chính về việc xử lý tài sản thế chấp để gán nợ chưa có hướng dẫn cụ thể về việc thực hiện thứ tự ưu tiên thanh toán khi xử lý TSBĐ và nghĩa vụ nộp thuế khi chuyển nhượng TSBĐ".
Nhằm tháo gỡ những khó khăn khi thực hiện Nghị quyết 42, ông Nguyễn Văn Oánh kiến nghị, UBND tỉnh, Ngân hàng Nhà nước cần sớm xem xét trình cấp có thẩm quyền hướng dẫn cụ thể để việc xử lý tài sản của các TCTD nhanh gọn, thuận lợi, tuân thủ đúng quy định của pháp luật. UBND tỉnh cũng xem xét chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu giải quyết những vướng mắc để bên mua tài sản từ xử lý nợ xấu được thuê lại đất thực hiện dự án đầu tư, bảo đảm quyền lợi của người mua lại tài sản, thúc đẩy việc xử lý nợ xấu nhanh hơn.
Thực tế, thời hạn áp dụng Nghị quyết 42 không còn nhiều (trong vòng 5 năm), vì thế đòi hỏi các TCTD, nhất là phía Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh chủ động phối hợp với cơ quan chức năng như công an, tòa án, thi hành án, thuế và tài nguyên- môi trường trong việc tháo gỡ những khó khăn, bất cập nảy sinh. Bên cạnh đó, tăng cường các biện pháp kiềm chế, kiểm soát nợ xấu phát sinh mới; nâng cao chất lượng tín dụng, năng lực đánh giá, thẩm định tín dụng và quản trị rủi ro, đặc biệt kịp thời xử lý các khoản nợ tiềm ẩn rủi ro, nợ đến hạn, nợ quá hạn...
Đỗ Thành Nam
Ý kiến bạn đọc (0)