Chậm lựa chọn nhà thầu, nhiều dự án xử lý rác thải dở dang
18/33 lò hoạt động
Nghị quyết 06/2020/NQ-HĐND ngày 9/7/2020 của HĐND tỉnh (Nghị quyết 06) quy định hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng các lò xử lý rác thải và hoạt động xử lý rác thải sinh hoạt giai đoạn 2020-2025 trên địa bàn tỉnh), giai đoạn 2020-2022, hai huyện Hiệp Hòa và Lục Nam xây dựng khu xử lý rác thải có quy mô liên huyện sẽ được hỗ trợ 100% kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB); các huyện thực hiện dự án khu xử lý rác thải quy mô xã hoặc liên xã, sử dụng công nghệ lò đốt công suất xử lý từ 5 tấn/ngày trở lên sẽ được hỗ trợ kinh phí từ 50-70% tùy theo từng địa phương.
Thời điểm này, lò đốt rác tại xã Cẩm Lý (Lục Nam) mới được triển khai xây dựng. |
Thực hiện Nghị quyết 06, cuối năm 2020, các huyện đã đăng ký xây dựng 33 lò xử lý rác thải trong phạm vi xã và liên xã; ngoài ra huyện Lục Nam đăng ký xây dựng nhà máy tại xã Lan Mẫu, huyện Hiệp Hòa đăng ký xây dựng tại xã Đông Lỗ. Cùng với các dự án được ghi vốn theo Nghị quyết 06, căn cứ nhu cầu thực tế, một số địa phương đăng ký xây dựng thêm các nhà máy, khu xử lý rác thải liên huyện từ ngân sách địa phương và nguồn vốn xã hội hóa.
Để Nghị quyết 06 phát huy hiệu quả, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các địa phương đẩy nhanh tiến độ; hằng tháng tổ chức kiểm điểm, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc… Tuy nhiên tiến độ xây dựng; lắp đặt nhiều nhà máy, lò xử lý rác thải vẫn chậm. Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, đến hết 31/8/2022, các địa phương phải hoàn thành việc đầu tư lắp đặt lò xử lý rác tập trung tại các xã, thị trấn và đưa vào hoạt động.
Riêng các nhà máy xử lý rác tại Hiệp Hòa, Lục Nam trong năm 2022 hoàn thiện xong công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB, đánh giá tác động môi trường, lựa chọn nhà đầu tư… Tuy nhiên đến thời điểm này, toàn tỉnh mới lắp đặt được 18/33 lò xử lý rác thải tại các xã, thị trấn, cụ thể: Huyện Lạng Giang 9; các huyện Yên Thế, Tân Yên, Lục Ngạn và Sơn Động mỗi huyện 2; Hiệp Hòa 1 lò.
Trong số này, mới có 15 lò chính thức hoạt động, 11 lò đã hoàn thành lựa chọn nhà thầu, đang triển khai xây dựng hạ tầng, thi công thiết bị; 1 lò hiện mới lập hồ sơ dự toán; còn 3 lò khác, các địa phương xin rút do thấy không phù hợp với thực tiễn. Việc xây dựng các nhà máy xử lý rác thải liên huyện tiến độ cũng rất chậm, hiện hầu hết chưa xong thủ tục hồ sơ, lựa chọn nhà đầu tư.
Chậm muộn do lỗi chủ quan
Có hai địa phương tiến độ thực hiện chậm, thậm chí bị UBND tỉnh có văn bản phê bình là Lục Nam và Tân Yên. Trong đó, thực hiện Nghị quyết 06, huyện Lục Nam đăng ký lắp đặt 5 lò và 1 nhà máy nhưng đến nay chưa có lò nào đi vào hoạt động.
Theo báo cáo của Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện, đến hết tháng 10 vừa qua, các lò trên mới lựa chọn được nhà thầu và hiện đang xây dựng hạ tầng để lắp đặt thiết bị. Riêng nhà máy xử lý rác liên huyện mới hoàn thành điều chỉnh quy hoạch chi tiết, chưa lựa chọn được nhà đầu tư.
Nói về nguyên nhân chậm muộn, ông Hoàng Văn Toán, Phó Chủ tịch UBND huyện Lục Nam cho biết: Khu xử lý rác thải tập trung các xã đăng ký xây dựng lò hình thành từ nhiều năm trước, chưa lập hồ sơ dự án đầu tư, đánh giá tác động môi trường. Trình tự thủ tục đầu tư phải qua nhiều bước, trong khi nhiều quy định pháp luật chưa đồng bộ; việc lựa chọn nhà thầu xây lắp khó khăn.
Có dự án, địa phương phải tổ chức đấu thầu 4 lần mới chọn được nhà thầu. Riêng Nhà máy xử lý rác Lan Mẫu, tiến độ thực hiện chậm là do huyện phải điều chỉnh lại quy hoạch chi tiết. Ban đầu huyện đăng ký xây dựng nhà máy công suất 100 tấn/ngày/đêm song theo quy hoạch tỉnh vừa được phê duyệt, công suất nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt và chất thải công nghiệp tăng lên 550 tấn/ngày đêm nên phải điều chỉnh lại quy hoạch chi tiết.
Đối với nhà máy xử lý rác thải các địa phương đăng ký xây dựng từ nguồn vốn xã hội hóa cũng không đạt tiến độ đề ra. Ví như dự án xây dựng nhà máy xử lý rác và phát điện TP Bắc Giang, dù có quỹ đất sạch, tỉnh giao đến hết quý II/2022 hoàn thiện xong các thủ tục liên quan để khởi công xây dựng nhưng vẫn không bảo đảm tiến độ.
Trước thực tế trên, UBND tỉnh gia hạn thêm đến tháng 7/2022 hoàn thành phương án đấu giá trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt, nhưng cuối tháng 9/2022 TP mới thực hiện công đoạn này. Hiện đơn vị chưa hoàn thành việc trình phương án đấu giá để lựa chọn được nhà đầu tư khi Nhà nước cho thuê đất.
Đánh giá về tiến độ thực hiện các dự án xây dựng nhà máy, lò xử lý rác thải, ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho rằng, ngoài yếu tố khách quan, qua kiểm tra, rà soát cho thấy nguyên nhân chủ yếu vẫn là do các địa phương chưa thật sự quan tâm, thiếu tập trung trong thực hiện các dự án. Trên thực tế, sau khi có Nghị quyết 06, cuối năm 2020, các huyện chủ động đăng ký xây dựng các nhà máy, lò xử lý rác thải để ghi vốn, quá trình thực hiện có địa phương triển khai thực hiện rất tốt.
Điển hình như huyện Lạng Giang đăng ký xây dựng 10 lò rác (nhiều nhất tỉnh, trong đó có một lò tháng 7/2022 xin bổ sung thêm), do chủ động triển khai, đôn đốc các xã, thị trấn tích cực vào cuộc nên đến nay 9 lò đã hoàn thành việc lắp đặt, vận hành. Lò đăng ký thêm dự kiến hoàn thành trong tháng 11 này.
Với quyết tâm sớm đưa các nhà máy, lò đốt rác vào hoạt động, góp phần xử lý hiệu quả lượng rác thải, bảo vệ cảnh quan, môi trường, Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương kiểm điểm, làm rõ những tồn tại hạn chế, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, phấn đấu hoàn thành đưa vào vận hành toàn bộ số lò đăng ký lắp đặt theo Nghị quyết 06 trong năm 2022.
Riêng các nhà máy phấn đấu hoàn thành thủ tục đầu tư, khởi công xây dựng vào đầu năm 2023. Đối với các lò đăng ký ghi vốn không lắp đặt xong trong năm 2022, không được xem xét hỗ trợ kinh phí từ ngân sách tỉnh.
Cùng đó, đề nghị Ủy ban MTTQ và đoàn thể các cấp tập trung tuyên truyền, phổ biến các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra tại Chỉ thị số 17-CT/TU, Kết luận số 99-KL/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, các kế hoạch, quy định, đề án của UBND tỉnh, tạo sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực của nhân dân đối với hoạt động thu gom, xử lý rác thải trên địa bàn.
Bài, ảnh: Thùy Ninh
Ý kiến bạn đọc (0)