Mảnh đất tranh chấp (căn nhà cấp 4 - bên trái) giữa gia đình ông Tùng và hộ ông Đăng.

Nộp tiền nhưng không được đất 

Vụ tranh chấp xảy ra giữa hộ ông Nguyễn Thanh Tùng và Nguyễn Văn Đăng cùng ở phố Vôi. Trước năm 1989, đất và nhà ở của hộ ông Đăng nằm trong quy hoạch xây dựng chợ Vôi (cũ) nên phải di dời. UBND huyện Lạng Giang đền bù 120 m2  đất tại khu vực hồ Sen, cạnh đường tỉnh 295. Sau đó gia đình ông Đăng được huyện giao thêm một lô 30m2 nữa. 

Xen giữa hai lô đất thuộc quyền sử dụng của hộ ông Đăng có một khu đất rộng 4,57m, dài 15 m trước kia là hành lang đường điện hạ thế, chưa giao cho người dân. Từ năm 1989, ông Đăng làm giếng nước, công trình phụ trên phần đất này. Năm 1990, gia đình ông chuyển nhượng một nửa lô đất được Nhà nước đền bù cho hộ anh Hữu cùng thôn, còn lại 60 m2 đã xây nhà kiên cố. 

Do việc đo đạc, lập hồ sơ của cơ quan chức năng có sai sót dẫn tới ngày 28-7-1993, UBND huyện Lạng Giang đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) cho hộ ông Nguyễn Văn Đăng với tổng diện tích 240 m2, bao gồm cả phần đất nằm trong hành lang đường điện hạ thế cũ và một phần diện tích gia đình ông lấn chiếm phía sau lô đất. Năm 1999, ông Đăng chuyển nhượng cho hộ ông Tiến 74,4 m2. Hai bên đã làm thủ tục sang tên, tách GCNQSDĐ.

Về phía ông Tùng, năm 1992, ông làm đơn đề nghị UBND xã Yên Mỹ giao hai lô đất ở cho hai con ông là Nguyễn Mạnh Cừ và Nguyễn Hồng Sến. Cuối tháng 10-1993, ông Tùng đã nộp 15 triệu đồng tiền sử dụng đất. Tháng 11-1993, UBND xã Yên Mỹ lập biên bản giao đất cho hai con ông Tùng. Trong đó, lô giao cho anh Cừ có diện tích 72m2 nằm trong phần đất hành lang đường điện hạ thế cũ mà UBND huyện đã cấp GCN cho ông Đăng trước đó. Từ khi được chính quyền xã giao đất, con ông Tùng chưa làm nhà ở và cũng chưa được cấp GCNQSDĐ. Diện tích đất này hộ ông Đăng vẫn sử dụng.

 Giữa năm 1999, ông Đăng tập kết vật liệu xây nhà trên diện tích UBND xã Yên Mỹ đã giao cho anh Cừ. Biết sự việc, ông Tùng làm đơn gửi TAND huyện Lạng Giang. Đáng chú ý, đơn khởi kiện của ông Tùng không kiện UBND xã Yên Mỹ mà lại kiện ông Đăng để đòi đất. Vụ tranh chấp bắt đầu từ đây. 

Cần giải quyết dứt điểm vụ việc

Ngày 23-5-2000, Toà án nhân dân (TAND) huyện Lạng Giang mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ kiện đòi đất ở của ông Tùng cho con trai là Nguyễn Mạnh Cừ. Toà đã tuyên “hủy GCNQSĐ của hộ ông Nguyễn Văn Đăng và bà Chu Thị Vẻ”, yêu cầu UBND huyện Lạng Giang xác định lại phần đất hợp pháp cho các hộ có liên quan gồm ông Đăng, ông Tùng và ông Tiến trong diện tích đất 240m2 kể trên. Không đồng ý với bản án, ông Đăng làm đơn kháng cáo. Phiên tòa phúc thẩm của TAND tỉnh ngày 11-1-2001 tiếp tục tuyên y án sơ thẩm song nhiều năm qua việc thi hành án chưa thực hiện được. 

Tranh chấp giữa hai gia đình xảy ra đã lâu xuất phát từ việc giao đất trái thẩm quyền của UBND xã Yên Mỹ, không chỉ huyện mà tỉnh đã nhiều lần giải quyết. Ông Tùng đã kiện ra toà, tuy nhiên do bản án phúc thẩm của Toà án nhân dân tỉnh không tuyên xử lý phần tài sản có trên đất nên không thể thi hành. Hiện ông Tùng đã khởi kiện lại, để giải quyết dứt điểm vụ việc phải chờ phán quyết của toà án”.  Ông Nguyễn Văn Nghĩa, Phó Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang

Lật lại hồ sơ vụ việc cho thấy, tại cuộc họp của UBND xã Yên Mỹ ngày 25-10-1993 đã giao hai lô đất ở khu vực hồ Sen cho hai con ông Tùng. Lô đất giao cho anh Nguyễn Hồng Sến, diện tích 87m2 nằm cách đất của anh Cừ một đoạn cũng xảy ra tranh chấp với hộ liền kề. Năm 1996, giải quyết vụ việc, Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang đã có Quyết định số 312 khẳng định: Việc UBND xã Yên Mỹ cấp đất và tự đặt giá là không đúng thẩm quyền... 

UBND huyện không thừa nhận việc giải quyết đất ở cho hộ ông Tùng và buộc UBND xã Yên Mỹ có trách nhiệm đền bù thiệt hại cho hộ ông Tùng... Một phần lô đất này, UBND huyện vẫn giao cho hộ ông Tùng tạm thời sử dụng nhưng trong quyết định nêu rõ: “Khi nào Nhà nước sử dụng phải tháo dỡ trả lại đất cho Nhà nước (không có đền bù)”. Quyết định số 335 của Chủ tịch UBND tỉnh giải quyết đơn khiếu nại của ông Tùng cũng đồng ý với Quyết định số 312 của Chủ tịch UBND huyện Lạng Giang. Liên quan đến vụ giao đất trái thẩm quyền, một cán bộ địa chính xã Yên Mỹ đã bị xử lý kỷ luật. Tuy nhiên quá trình xét xử, TAND hai cấp không xem xét đến hai quyết định nêu trên. 

Ông Nghiêm Phú Sơn, Phó Trưởng phòng Tài nguyên môi trường huyện Lạng Giang cho biết: Nhận thấy việc ban hành một số quyết định giải quyết tranh chấp giữa hai hộ trên vượt quá thẩm quyền theo quy định của pháp luật, Phòng đã tham mưu với UBND huyện ra quyết định thu hồi, hủy bỏ các văn bản này.

15 năm qua, ông Tùng đã gửi đơn tới nhiều cấp ngành đề nghị cưỡng chế thu hồi đất cấp thừa cho ông Đăng trả lại cho mình. Ông Tùng chia sẻ: “Giữa gia đình tôi và ông Đăng không có mâu thuẫn. Chỉ vì chính quyền địa phương giao đất chồng lấn, không đúng quy định dẫn tới tranh chấp. Gia đình tôi nộp tiền nhưng lại không được sử dụng đất nên tôi phải đòi quyền lợi”. 

Bà Chu Thị Vẻ - vợ ông Đăng bức xúc: “Gia đình tôi tốn kém không ít tiền của, công sức để theo đuổi vụ kiện”. Hiện nay, ông Tùng tiếp tục làm đơn đến tòa án yêu cầu hộ ông Đăng phải tháo dỡ các công trình xây dựng trái phép trên đất cấp thừa. TAND huyện Lạng Giang một lần nữa tiếp nhận đơn khởi kiện và tiếp tục giải quyết vụ việc. 

Tranh chấp kéo dài giữa ông Đăng và ông Tùng không phải lỗi của họ mà do UBND xã Yên Mỹ và huyện Lạng Giang có sai sót trong khâu giao đất, cấp giấy chứng nhận. Để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các bên, đề nghị các cơ quan chức năng xem xét, điều tra lại vụ án thấu đáo, xác định tính pháp lý trong quyết định giao đất của UBND xã Yên Mỹ cũng như thủ tục tố tụng của hai bản án đã tuyên, từ đó giải quyết dứt điểm tranh chấp và tiếp tục xử lý những cán bộ có sai phạm, thiếu trách nhiệm.

Tuấn Dương