(BGĐT) - Dựa trên nguyên tắc chia sẻ, đồng thuận, hòa giải trong tranh chấp dân sự đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, ngăn ngừa tranh chấp phát sinh và giảm áp lực xét xử cho tòa án.
Chúng tôi có mặt tại TAND TP Bắc Giang đúng lúc thẩm phán Ngọ Thị Thanh Hảo đang tiến hành các khâu cuối của việc hòa giải giữa nguyên đơn là anh Bùi M ở xã Nghĩa Trung (Việt Yên) với bị đơn là bà Nguyễn Thị L ở phường Mỹ Độ (TP Bắc Giang) trong vụ án “Tranh chấp về thừa kế tài sản”.
|
Thẩm phán TAND TP Bắc Giang hòa giải tranh chấp dân sự giữa các đương sự. |
Được biết, anh M là con riêng của chồng bà L. Năm 2017, chồng bà L qua đời, để lại di chúc phân chia cho M một phần diện tích trong tổng số 200m2 đất tại phường Mỹ Độ (gồm đất ở và đất tự cải tạo, cơi nới không nằm trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Bà L không thừa nhận vì cho rằng đó là tài sản chung của hai vợ chồng, chồng bà không có quyền quyết định tất cả.
Hai bên lời qua tiếng lại, tranh luận với nhau nhiều lần. Tháng 4-2018, M làm đơn gửi TAND TP Bắc Giang với mục đích để cơ quan chức năng công nhận nội dung trong di chúc của người cha.
Thụ lý và trực tiếp giải quyết vụ việc, nhiều lần, thẩm phán Ngọ Thị Thanh Hảo gặp gỡ từng bên để nắm quan điểm, nguyện vọng, đồng thời giải thích những bất cập nếu như hai bên tiếp tục kiện tụng. Trước những lý lẽ hợp lý, thuyết phục của thẩm phán, các đương sự đã tìm được tiếng nói chung và gặp nhau tại tòa để ký biên bản thỏa thuận.
Theo đó, anh M được sử dụng phần diện tích đất có nhà cấp bốn và một phần không nằm trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với tổng diện tích gần 100m2. Phần còn lại bà L và các con được quyền sử dụng. Bà L cho hay: “Như vậy là được cả đôi bên, chúng tôi cũng dễ ăn ở với nhau sau này. Khi biên bản thỏa thuận có hiệu lực, chúng tôi đã xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ thực hiện và khẳng định không tự ý thay đổi, làm trái các nội dung đã thỏa thuận”.
Những năm về trước, tỷ lệ ly hôn trong toàn tỉnh tăng cao, hệ lụy không chỉ con cái thiệt thòi, vợ chồng chia rẽ mà còn tăng áp lực cho cơ quan tòa án. Việc hòa giải thành các vụ án ly hôn đã giúp nhiều cặp vợ chồng bỏ qua những lỗi lầm của nhau để tiếp tục chung sống.
Cơ quan tòa án luôn coi trọng hòa giải giữa các đương sự. Năm 2018, TAND hai cấp hòa giải thành 4.064/6.140 vụ việc tranh chấp dân sự, chiếm tỷ lệ 66,1% số vụ án sơ thẩm đã giải quyết. |
Trong trường hợp khác, hòa giải cũng giúp các đương sự có chung quan điểm phân chia tài sản, từ đó, vụ án ly hôn được giải quyết nhanh chóng, hạn chế việc bản án tồn đọng, kéo dài.
Ví dụ như cuối năm 2018, TAND huyện Lạng Giang thụ lý đơn ly hôn của chị H có chồng là anh T ở xã Yên Mỹ (Lạng Giang). Vợ chồng chị H ly thân từ năm 2010 đến nay, luôn bất đồng quan điểm sống nên thời gian đầu, quá trình hòa giải, thống nhất chia tài sản, nợ chung gặp nhiều khó khăn.
Quá trình làm việc, bà Trần Thị Hằng, Phó Chánh án TAND huyện Lạng Giang hòa giải dựa trên nguyên tắc tôn trọng, lắng nghe nguyện vọng, đề nghị của đôi bên. Phó Chánh án tích cực làm cầu nối giúp vợ chồng đương sự vơi bớt mâu thuẫn, thẳng thắn trao đổi và thống nhất tự phân chia tài sản.
Vừa qua, TAND huyện đã ra quyết định công nhận ly hôn, về mặt pháp lý, chị H và anh T không còn là vợ chồng nhưng hai người đã có tư tưởng thoải mái, tôn trọng nhau và cùng có trách nhiệm nuôi dạy con cái.
Ông Thân Hồng Giang, Chánh án TAND huyện Lạng Giang cho biết, hòa giải thành trong tranh chấp dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động đóng vai trò quan trọng giúp giải quyết tranh chấp phát sinh trong đời sống, hàn gắn những rạn nứt, tạo sự đồng thuận giữa các bên. Vì lẽ đó, tòa án không phải mở phiên tòa xét xử, tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức của đương sự và Nhà nước; hạn chế việc kháng cáo, kháng nghị, rút ngắn thời gian giải quyết.
Tuy nhiên, quá trình hòa giải ở tòa án hai cấp vẫn gặp một số khó khăn như có một số vụ việc đương sự đông lại không hợp tác, cố tình vắng mặt. Sự phối hợp giữa cơ quan tòa án với các đơn vị cung cấp chứng cứ hoặc cử người tham gia tố tụng chưa kịp thời. Sau khi hòa giải thành, có trường hợp đề nghị bổ sung yêu cầu nên tòa án phải ra quyết định thụ lý lại.
Để khắc phục những vướng mắc trên, người đứng đầu tòa án hai cấp đã đề nghị thẩm phán trực tiếp giải quyết vụ việc phải quan tâm thu thập, đánh giá chứng cứ; đề nghị đương sự nêu đầy đủ, rõ ràng các yêu cầu ngay từ đầu, đồng thời phổ biến các quy định liên quan để đương sự phối hợp hiệu quả.
Hiện dự án Luật Hòa giải và đối thoại tại tòa án đã được TAND Tối cao thí điểm ở một số tỉnh, TP trên cả nước. Dự án Luật quy định những vấn đề liên quan đến phạm vi hòa giải, đối thoại; tổ chức, bộ máy của trung tâm hòa giải, đối thoại; quyền, nghĩa vụ của hòa giải viên, đối thoại viên; xử lý kết quả hòa giải thành, đối thoại thành; kinh phí bảo đảm thực hiện hoạt động…Đây là căn cứ pháp lý để TAND các cấp làm tốt hơn công tác hòa giải tranh chấp dân sự.
Mạc Yến
Nâng chất lượng hòa giải trong tố tụng dân sự(BGĐT) - Hòa giải tại TAND là thủ tục bắt buộc trong tố tụng dân sự giúp nhiều mâu thuẫn, rạn nứt trong gia đình, làng xóm được hàn gắn. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, một số trường hợp sau khi hòa giải thành, các bên không thực hiện đúng cam kết, tiếp tục khiếu kiện khiến tình cảm, mối quan hệ dân sự thêm căng thẳng.
Nâng cao kỹ năng hòa giải cho cán bộ tư pháp(BGĐT)-Trong ba ngày (từ 17 đến hết 19-7), Sở Tư pháp tỉnh Bắc Giang tổ chức hội nghị triển khai Thông tư số 03/2018/TT-BTP của Bộ Tư pháp quy định Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) và tập huấn công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, chuẩn tiếp cận pháp luật, xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước. Tham dự có 250 đại biểu là cán bộ tư pháp ở cấp huyện và xã.