Đập tràn và đường vào bản Đồn giúp người dân đi lại thuận tiện.

Nhận diện đúng để “đứng dậy” 

Xa Lý là xã đặc biệt khó khăn của huyện Lục Ngạn, cách trung tâm huyện hơn 50 km, giáp hai huyện Lục Bình, Chi Lăng (Lạng Sơn) và các xã Phong Minh, Kim Sơn cùng huyện. Đường xa, địa hình hiểm trở, lại nằm ở vùng giáp ranh phức tạp, đất rộng song đất cho sản xuất nông nghiệp ít, manh mún, tập quán canh tác lạc hậu, nạn khai thác trái phép vàng sa khoáng hoành hành, năng lực một số cán bộ lãnh đạo xã hạn chế khiến Xa Lý từ lâu được đánh giá là một xã yếu nhiều mặt. 

Nhiều năm nay, để hỗ trợ nhân dân có điều kiện phát triển sản xuất, từng bước thoát nghèo, Nhà nước đã quan tâm đầu tư nhiều dự án xây dựng hạ tầng cùng các chính sách an sinh xã hội. Dù vậy, tỷ lệ hộ nghèo đến cuối năm 2011 vẫn hơn 77%. Không thể để Xa Lý “rơi tự do” nghèo đói, trì trệ, Huyện ủy Lục Ngạn có kế hoạch củng cố các mặt hạn chế yếu kém trong công tác xây dựng Đảng trên toàn địa bàn huyện trong đó đặc biệt là xã Xa Lý. 

Huyện cử một tổ tăng cường xuống xã tìm hiểu những yếu kém, hạn chế của cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể; đánh giá thực trạng cán bộ công chức, tham khảo ý kiến nhân dân để nắm bắt chính xác tình hình, có phương án khắc phục kịp thời. Qua hai năm 2011-2012, với sự vào cuộc quyết liệt của Huyện ủy và hệ thống chính trị huyện, căn nguyên yếu kém đã được nhận diện và từng bước sửa chữa. Những vấn đề bức xúc kéo dài như tình trạng khai thác khoáng sản (vàng) trái phép ảnh hưởng đến môi trường, sản xuất, xáo trộn đời sống của nhân dân nay bị dừng hẳn. 

Những trường hợp người dân tự ý làm nhà lấn chiếm lòng đường vi phạm pháp luật được xử lý triệt để. Cả hệ thống chính trị, tổ chức đoàn thể trong xã đều được củng cố, tăng cường hoạt động. Kỷ luật, kỷ cương, tinh thần thái độ phục vụ nhân dân trong đội ngũ cán bộ công chức xã đã thay đổi nhờ các biện pháp chấn chỉnh quyết liệt. 

Giờ học của học sinh mầm non Xa Lý.

Bí thư Đảng uỷ xã Hoàng Văn Hầu nói: “Quan trọng là người đứng đầu. Nếu đã nhận ra yếu kém của mình thì phải sửa chữa, trong đội ngũ cán bộ từ xã, đến thôn, cán bộ đoàn thể ai cũng thấy được những hạn chế, tự nguyện khắc phục hoàn thành tốt công việc được giao thì guồng máy sẽ hoạt động trơn tru. Mà hiệu quả thì thấy ngay, đó là tình hình KT-XH ổn định và phát triển, an ninh trật tự giữ vững, những bức xúc của người dân được giải tỏa. Tình đoàn kết giữa đồng bào các dân tộc trong xã được tăng cường, cuộc sống của người dân đổi thay rõ rệt”.

Không để “vùng lõm” Xa Lý

Xa Lý có thể xa về địa lý nhưng không thể là “vùng lõm” trong phát triển KT-XH. Đây là khẳng định của Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn Trần Quang Tấn. 

Bức tranh Xa Lý hôm nay đã sáng lên nhiều. Tôi nhớ ngày nào nằm tại bản Cây Lâm, trong một đêm trăng sáng vằng vặc, Bí thư Đảng ủy xã Hoàng Văn Hầu ngửa mặt lên trời mà ước bao giờ Xa Lý có điện thay sao. Tôi vẫn nhớ thầy Khuông, Hiệu trưởng trường THCS; thầy Duyến người miền xuôi lên đây vì thương học sinh vất vả nên chỉ ước ao bao giờ Xa Lý có đường, có ngầm cho học sinh đến trường đỡ khổ mới yên tâm về xuôi.

Những cô giáo mầm non ngày ấy chắc không dám nghĩ đến những ngôi trường khang trang có đầy đủ đồ dùng phục vụ giảng dạy, vui chơi cho các cháu như hôm nay. Vậy mà chỉ sau vài năm, điều ước đã trở thành hiện thực. Cơ sở vật chất, các điều kiện phục vụ sản xuất, sinh hoạt đều được nhà nước đầu tư, hỗ trợ như cái "cần câu" để người dân "câu cá". Xa Lý đã có đội ngũ cán bộ trẻ, nhận thức rõ nghĩa vụ, trách nhiệm của mình, dám đương đầu với khó khăn để vươn lên. 

Theo Chủ tịch UBND xã Lâm Văn Quý, hai năm nay, các mục tiêu KT-XH của xã đều đạt và vượt kế hoạch đề ra. Người dân yên tâm phát triển kinh tế, đã xuất hiện nhiều mô hình chăn nuôi thu nhập vài trăm triệu đồng/năm như các hộ: Lý Văn Trang, thôn Dãng; Lý Văn Tạ, thôn Cây Lâm. 

Những mô hình chăn nuôi quy mô lớn của cán bộ đảng viên ở xã như: Lý Văn Chồi, Phó Chủ tịch UBND; Hoàng Văn Hầu, Bí thư Đảng ủy; Lâm Xuân Bình, Thường trực Đảng ủy là điểm sáng cho người dân noi theo.

Xa Lý chưa phải đã hết khó khăn khi tỷ lệ hộ nghèo trong xã còn cao, ở 4 thôn đặc biệt khó khăn, học sinh hầu như chỉ hoàn thành bậc tiểu học vì quá xa trường THCS. Nạn khai thác khoáng sản đã dừng nhưng hệ lụy để lại vô cùng lớn cần thời gian khắc phục. Còn nhiều vấn đề mà địa phương phải quan tâm, trong đó có công tác cán bộ…

Trước khi chia tay, Bí thư Đảng ủy Hoàng Văn Hầu khẳng định: “Với sự chỉ đạo sát sao của Huyện ủy, UBND huyện, sự nhất trí đồng lòng, trách nhiệm cao của cán bộ xã và sự ủng hộ của người dân, tin rằng Xa Lý sẽ vững chắc đi lên”.

Việt Hưng