Các ấn phẩm phát hành ngày 4-9-1969, hai ngày sau khi Bác Hồ qua đời.

Người Việt Nam gọi ông là Bác Hồ kính yêu

Bài thứ nhất của nhà báo Joseph Fried, nguyên văn "Ho Chi Minh, president of North Vietnam, dies at 79 in 1969" (Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời tuổi 79, năm 1969). Bài báo được viết tại Sài Gòn, dài 8.644 ký tự đăng trên tờ Daily News thứ Năm ngày 4-9-1969. Theo tác giả, trong số các chính khách của thế kỷ XX, ông Hồ Chí Minh là nhân vật nổi bật về tính bền bỉ, dẻo dai và lòng kiên trì trong việc tìm kiếm mục tiêu độc lập cho Việt Nam, thành công trong việc dung hòa giữa chủ nghĩa cộng sản với chủ nghĩa dân tộc.

Bài báo điểm lại những mốc chính trong cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh và nỗi mất mát lớn lao của dân tộc Việt Nam khi lãnh tụ kính yêu của họ qua đời, nhất là trong bối cảnh đất nước còn chia cắt. Cũng theo bài viết, không một nhà hoạt động lớn nào trong thập kỷ cách mạng dân tộc đầy sôi động lại có ảnh hưởng trên trường quốc tế, thực hiện nhiều sách lược với những thách thức cam go như vị lãnh tụ cộng sản Việt Nam, ông Hồ Chí Minh. Một con người mảnh khảnh, đôi mắt tinh anh sáng rực, một George Washington của dân tộc Việt Nam. Người đã trải qua nhiều nghề, kể cả bồi bàn trên tàu thủy, rồi đến rửa bát, cấp dưỡng, giáo viên, thợ rửa ảnh, nhà báo, nhà tổ chức... Tuy rất vĩ đại nhưng ông Hồ lại rất giản dị, gần gũi với người dân, được cả dân tộc Việt Nam yêu quý, gọi ông bằng cái tên thân mật: Bác Hồ kính yêu.

Hồ Chí Minh, chính khách thành công trong việc kết hợp chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa cộng sản  

Đó là tiêu đề bài viết của nhà báo Alden Whitman, dài 26.655 ký tự, đề cập chuyên sâu về cuộc đời, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đặc biệt là tính kiên định, kiên nhẫn, trước sau như một vì mục tiêu độc lập cho dân tộc Việt Nam. Ông là chính khách thành công trong việc kết hợp hài hoà giữa chủ nghĩa cộng sản với chủ nghĩa dân tộc. 

Ngay từ thời trai trẻ, ông Hồ đã chủ trương đấu tranh giành độc lập cho Việt Nam, lúc đó còn là thuộc địa Pháp mặc dù khả năng thành công rất mong manh. Nhưng nhờ trí thông minh, ông đã xây dựng lực lượng tự vệ, quân đội, huy động lòng yêu nước, ý chí của cả dân tộc, đánh bại người Pháp, tạo nên chiến dịch Điện Biên Phủ chấn động địa cầu, kết thúc 9 năm kháng chiến bền bỉ, đưa ông trở thành Chủ tịch đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Chí Minh tới Ấn Độ.

Năm 1954, Việt Nam tạm thời bị chia cắt theo Hiệp định Geneva. Miền Bắc đi theo chế độ XHCN còn miền Nam là của chế độ Ngô Đình Diệm được Mỹ hậu thuẫn. Từ đây, dân tộc Việt Nam bước sang một giai đoạn mới. Ông Hồ đã lãnh đạo nhân dân miền Bắc chống trả cuộc chiến tranh do người Mỹ phát động, đồng thời cung cấp sức người, sức của cho miền Nam để thực hiện thành công cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại, thống nhất đất nước. 

Cũng thời gian nói trên, Mỹ ngày càng can thiệp sâu vào chiến tranh Việt Nam, nhất là sau sự kiện Vịnh Bắc Bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khéo léo duy trì, cân bằng mối quan hệ hữu nghị với cả Liên Xô lẫn CHND Trung Hoa, tranh thủ viện trợ của cộng đồng các nước XHCN nhằm thực hiện thành công mục tiêu giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.  

Trong những năm chiến tranh các liệt, Thủ đô Hà Nội và các tỉnh phía Bắc liên tục phải hứng chịu những trận đánh phá ác liệt và điên cuồng của máy bay Mỹ. Còn ở miền Nam, ông Hồ đã khởi xướng thành lập Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam nhằm duy trì cuộc kháng chiến trường kỳ, cùng một lúc đối đầu với hai kẻ thù là chế độ Sài Gòn và đồng minh Mỹ.

Theo bài viết, mặc dù chiến tranh còn nhiều gian nan, cuộc sống vật chất còn thiếu thốn nhưng hơn 19 triệu dân miền Bắc và hàng triệu người khác ở sau vĩ tuyến 17 vẫn kiên định đi theo con đường ông Hồ đã chọn. Tác giả trích dẫn lời ông Harry Ashmore, Trung tâm Nghiên cứu Thể chế dân chủ (CDSI), cựu chủ bút tờ The Arkansas Gazette của Mỹ nhấn mạnh, ông Hồ rất được lòng dân và dư luận thế giới, ngay cả các đối thủ chính trị của ông cũng phải thừa nhận điều này. 

Giả sử, nếu cuộc tổng tuyển cử theo Hiệp định Geneva được diễn ra thì chắc chắn ông Hồ sẽ thắng áp đảo, Việt Nam sẽ được thống nhất bằng phương pháp hòa bình. Đáng tiếc, các nước lớn đã can thiệp làm cho cuộc chiến Việt Nam phải kéo dài thêm nhiều thập kỷ. Và thực tế, trên chiến trường Việt Nam những năm thập kỷ 60 cho dù có sự hiện diện của hàng trăm nghìn quân Mỹ và chư hầu, nhiều vùng đất ở miền Nam Việt Nam vẫn nằm trong sự kiểm soát của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam. 

Bài viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh trên ấn phẩm của Công ty Truyền thông CBS Mỹ.

Bài viết đề cập tới tiểu sử của Chủ tịch Hồ Chí Minh, những năm tháng hoạt động ở nước ngoài và giai đoạn về nước lãnh đạo kháng chiến, đưa cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 tới thành công, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, một nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á và sau đó 9 năm lại lập thêm một chiến công hiển hách, Chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử chấn động địa cầu, lập lại hoà bình cho Việt Nam thông qua Hiệp định Geneva 1954.

Cuối cùng, tác giả đề cập đến sự tin tưởng tuyệt đối của ông Hồ vào chiến thắng của dân tộc. Năm 1962, khi chiến tranh Việt Nam mới xảy ra trên quy mô nhỏ tại miền Nam giữa một bên là các lực lượng thân Mỹ cùng 11.000 cố vấn Mỹ và một bên là lực lượng quân cách mạng bé nhỏ, trên cương vị tư lệnh, ông Hồ đã tiết lộ với một vị khách người Pháp: “Chúng tôi đã mất tới 8 năm chiến đấu bền bỉ mới đánh bại nước Pháp của các ông. Còn ở miền Nam Việt, chế độ thân Mỹ được trang bị tới tận răng. Người Mỹ mạnh hơn người Pháp rất nhiều mặc dù họ chưa hiểu nhiều về chúng tôi bằng người Pháp. Do vậy chúng tôi phải mất thời gian lâu hơn, có thể 10 năm chúng tôi mới đạt được mục tiêu, đổi lại đồng bào tôi ở miền Nam không chỉ yêu nước, kiên cường mà còn gan dạ nên rốt cuộc chúng tôi sẽ đánh thắng họ”. 

Vào đầu năm 1967, khi cuộc chiến tranh đang diễn ra ác liệt, khi nói chuyện với Harry Ashmore và một người nữa tên là Baggs, ông Hồ vẫn giữ nguyên niềm tin và khẳng định: “Trong hơn 1/4 thế kỷ qua, chúng tôi đã chiến đấu vì độc lập và dĩ nhiên chúng tôi rất trân trọng hòa bình nhưng chúng tôi sẽ không bao giờ từ bỏ nền độc lập để đổi lấy hòa bình với Mỹ hay bất cứ bên nào khác”. Ông Hồ nhấn mạnh: “Các ngài nên hiểu về quyết tâm của chúng tôi. Kể cả vũ khí hạt nhân của các ngài cũng sẽ không buộc chúng tôi phải đầu hàng vì mục tiêu độc lập mà chúng tôi đã trường kỳ theo đuổi".

Kim Hùng (theo NYT)