Trong thực tế rất nhiều người có thói quen hút thuốc lá, nhưng chưa lường hết những tác hại đối với chính mình và những người xung quanh. Vì vậy, không ít người vẫn hút thuốc lá bên cạnh người khác trong đó có cả con em mình. Cơ thể trẻ chưa phát triển hoàn thiện, sức đề kháng kém do vậy ảnh hưởng của thuốc lá đến sức khỏe trẻ em càng nghiêm trọng.

60% trẻ dưới 5 tuổi thường xuyên hít phải khói thuốc

Cô và trò Trường Mầm non thị trấn Bố Hạ (Yên Thế) học tập, vui chơi trong môi trường không khói thuốc lá. Ảnh: Mai Toan

Sản phẩm thuốc lá nhiều người đang dùng phổ biến hiện nay được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu của cây thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác. Thuốc lá điếu thường được đốt cháy một đầu, để cháy âm ỉ nhằm mục đích tạo khói và khói này theo dòng khí vào miệng người hút từ đầu đối diện. Theo các nghiên cứu, khói thuốc lá chứa hàng nghìn chất hóa học, trong đó ít nhất là 69 chất được xếp vào loại tác nhân gây ung thư.

Theo số liệu thống kê, hàng năm ở Việt Nam có khoảng 40 nghìn trường hợp tử vong do thuốc lá, và có tới 60% trẻ em dưới 5 tuổi chịu ảnh hưởng nặng nề do thường xuyên hít phải khói thuốc lá. Các chuyên gia cũng cho biết, khói thuốc lá làm tăng nguy cơ đột tử ở trẻ em do có khả năng hạn chế cung cấp oxy cho các mô của cơ thể, làm giảm đáp ứng của nhịp tim khi hoạt động, gây rối loạn nhịp thở và nhịp tim ở trẻ, do đó làm tăng nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ em lên nhiều lần. 

Nếu trẻ nhỏ có cha hoặc mẹ hút thuốc lá thì nguy cơ này tăng gấp 2 lần, trong khi nếu cả 2 cùng hút thì nguy cơ tăng lên đến 4 lần. Với những trẻ lớn có cha mẹ hút thuốc bị bệnh thường xuyên hơn, phổi phát triển kém hơn những trẻ bình thường nên dễ bị viêm phế quản và viêm phổi hơn.

Cùng đó, khói thuốc lá làm tăng nguy cơ các bệnh về đường hô hấp ở trẻ. Những đứa trẻ sống trong môi trường thường xuyên có khói thuốc lá, đặc biệt là những trẻ có cả bố và mẹ hút thuốc lá thì nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp cao hơn rất nhiều so với trẻ khác. 

Độc tính trong khói thuốc lá có thể gây ra các căn bệnh hen suyễn ở trẻ, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, một số bệnh ung thư liên quan đến hệ hô hấp, viêm amidan… Trên toàn cầu, ước tính mỗi năm có tới 165 nghìn trẻ em chết trước 5 tuổi do nhiễm trùng đường hô hấp dưới vì hút thuốc thụ động (hít phải khói thuốc lá từ môi trường xung quanh).

Ảnh hưởng đến trí tuệ của trẻ

Không chỉ làm suy yếu nghiêm trọng hệ hô hấp, khói thuốc lá còn làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể trẻ nhỏ, tạo điều kiện cho các loại virus gây viêm não tấn công làm tăng nguy cơ viêm màng não và viêm não mô cầu ở trẻ. Nghiên cứu cho thấy, những đứa trẻ thường xuyên hút phải khói thuốc lá có nguy cơ bị nhiễm virus viêm màng não và viêm não mô cầu cao hơn rất nhiều những trẻ em sống trong môi trường không có khói thuốc lá.

Trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá thường xuyên cũng làm tăng nguy cơ bị viêm tai mạn tính và tiết dịch tai giữa. Viêm tai giữa không chỉ ảnh hưởng sức khỏe nhất thời mà còn gây điếc khiến cuộc đời còn dài của những đứa trẻ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. 

Điếc khi trẻ còn rất nhỏ rất dễ biến chứng khiến trẻ bị câm và rất khó khăn để duy trì khả năng học tập. Các nghiên cứu cũng cho thấy hút thuốc thụ động ở trẻ em làm tăng nguy cơ phát triển bệnh đường ruột mạn tính khác, viêm đại tràng. Những trẻ nhỏ tiếp xúc với khói thuốc thì nguy cơ bị loét đại tràng tăng gấp 2 lần so với trẻ không tiếp xúc.

Các nhà khoa học cũng cảnh báo về những ảnh hưởng của khói thuốc lá tới sự phát triển trí tuệ và hành vi của trẻ nhỏ. Những trẻ phải sống trong môi trường thường xuyên có khói thuốc lá sẽ hạn chế hơn về khả năng học hỏi cũng như tiếp thu kiến thức. Một số trường hợp nhạy cảm có thể dẫn tới rối loạn hành vi, các chứng bệnh tăng động giảm chú ý và có nguy cơ nghiện thuốc lá cao hơn khi trưởng thành.

Có thể thấy rằng tác hại của thuốc lá đối với trẻ em là vô cùng lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đối với sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ. Chính vì vậy, cha mẹ hãy chủ động từ bỏ thuốc lá để phòng bệnh cho chính bản thân mình cũng như các con. Trong trường hợp người xung quanh hút thuốc, hãy kiên quyết ngăn họ hút thuốc trong nhà hoặc xung quanh em bé; không cho phép bất kỳ ai hút thuốc trong xe của bạn, ngay cả khi cửa sổ hạ xuống bởi thuốc lá sẽ ám mùi rất lâu trong xe. 

Các hóa chất độc hại từ khói thuốc có thể bám trên tay nắm, da bọc ghế, thảm lót và trẻ bị ảnh hưởng ngay cả khi không ngửi thấy mùi khói thuốc. Từ những mối đe dọa của thuốc lá đối với trẻ nhỏ, các bậc cha mẹ cũng cần quan tâm phối hợp với nhà trường, cơ sở trông giữ trẻ bảo đảm trường mẫu giáo và trường học của con bạn không có khói thuốc lá. 

Với trẻ ở độ tuổi THCS, THPT, cần quan tâm giáo dục trẻ biết nói không với thuốc lá, tránh bị bạn bè lôi kéo sử dụng thuốc lá và những chất kích thích nguy hại khác.

Tùng Lâm

Thái Lan triệu tập đội hình mạnh nhất cho AFF Cup

Chanathip, Teerasil, Supachok hay Theerathon... đều được HLV Alexandre Polking triệu tập để chuẩn bị cho AFF Cup 2020 khởi tranh từ 5/12.

Thụy Điển có nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử

Ngày 24/11, Quốc hội Thụy Điển đã bỏ phiếu xác nhận bà Magdalena Andersson - lãnh đạo đảng Dân chủ Xã hội, đồng thời là Bộ trưởng Tài chính nước này - giữ chức Thủ tướng. Theo đó, bà Magdalena Andersson trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên trong lịch sử Thụy Điển.