Tuy giảm tỷ lệ phát triển nông nghiệp nhưng Bắc Giang vẫn là một trong những địa phương có nguồn nông sản phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu có uy tín, chất lượng, nổi bật là vải thiều và các loại cây ăn quả có múi trong những năm gần đây.

Trong sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, lĩnh vực nông nghiệp đã có những tiến bộ kỹ thuật được ứng dụng thành công mang lại hiệu quả tốt. Từ cấy cày làm đất đến chăm sóc mỗi thửa ruộng đã có máy móc, phương tiện hiện đại thay thế con người và năng suất cao vượt bậc. Hệ thống tưới nước tự động hóa, bán tự động đã ứng dụng ở những nhà vườn tiêu chuẩn. Chủ vườn có thể từ xa hàng chục, thậm chí cả trăm cây số vẫn có thể bấm nút tưới và theo dõi liều lượng, độ ẩm cho từng khoảnh cây, loại cây trồng một cách chính xác. Việc thu hoạch, bảo quản và vận chuyển, tiêu thụ nông sản cũng nhanh gọn, hiệu quả hơn.

Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, thực tiễn không chỉ có niềm vui công nghệ như thế. Trước mắt, muốn làm ăn lớn mang tầm quốc tế phải có cơ sở hạ tầng; muốn áp dụng tiến bộ kỹ thuật phải có vốn và trình độ nhất định…Một nền nông nghiệp mà có tới 78 triệu mảnh ruộng do 13,8 triệu gia đình quản lý canh tác thì những cánh đồng mẫu cho làm ăn lớn mới chỉ là thí điểm, phần lớn vẫn thực thi thói quen canh tác nghìn đời ông cha truyền lại là “con trâu đi trước, cái cày theo sau”, và câu ca “Hỡi cô tát nước bên đàng/ Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi?”còn day trở người nông dân đến bao giờ. Người nông dân bao giờ cũng khổ nếu chỉ dùng lối sản xuất gia công cơ bắp, bị miệt thị bởi hình dong “vai u, thịt bắp, mồ hôi dầu” bao đời nay. Chuyện dễ hình dung bởi để thu 3 tỷ USD gạo xuất khẩu đã phải chi tới 2,9 tỷ USD mất rồi. 

Khoảng cách giữa ý tưởng và thực tiễn, khoa học công nghệ với cuộc sống sao xa với? Chúng ta có mô hình thực tiễn năng suất tới 10- 12 tấn/ha nhưng sao năng suất bình quân nông sản chỉ 4 tấn? Có hàng trăm giống lúa cao sản chất lượng tốt nhưng không có giống lúa thương hiệu thành thử giá trị nông sản xuất khẩu thấp hơn nhiều so với các nước láng giềng.

Làm gì để nông thôn mới với những làng, những cánh đồng thẳng cánh cò bay? Ở đó có máy móc cày bừa, gieo hạt và thu hoạch, vận chuyển đến nơi tiêu thụ như ước mơ ngàn đời của người nông dân đang là câu hỏi lớn để đưa nền nông nghiệp thoát ra khỏi cảnh gia công cơ bắp hiện nay.

Lan Hương