Ai cũng biết các trường công an, quân đội đào tạo theo chỉ tiêu. Sinh viên đi học không phải đóng học phí, được hỗ trợ ăn ở và đặc biệt, tốt nghiệp ra trường được phân công việc làm. Chưa kể lương và các khoản phụ cấp ổn định, cơ bản bảo đảm ngay cho cuộc sống nên khiến các trường đại học trong khối “đắt giá”, nhiều học sinh “lao” đơn vào.

Trong khi các ngành nghề khác, như sư phạm thì các em học xong lại “bơ vơ đứng giữa hai dòng nước”. Cầm bằng tốt nghiệp mà không biết đi đâu về đâu, bởi các trường phổ thông cơ bản đủ biên chế, không nhận giáo viên hợp đồng.

Tỉnh Bắc Giang vừa tổ chức sát hạch tuyển dụng giáo viên năm 2017. Chỉ tiêu cả ngành tuyển có 648 người nhưng hồ sơ gửi tới là 2.419 thí sinh; trong đó, càng bậc cao, chỉ tiêu càng ít (giáo viên THPT chỉ có 55 biên chế). Hội đồng tuyển dụng của tỉnh tổ chức tính điểm theo cách: Kết quả học tập và điểm tốt nghiệp (mỗi mục tính hệ số 1), điểm sát hạch (hệ số 2) và điểm ưu tiên (nếu có). Như vậy mới thấy để có một suất biên chế giáo viên không đơn giản, dù bằng cấp các em có đủ cả.

Nhiều người cũng đặt vấn đề, mấy năm qua, “ở đâu” ra nhiều sinh viên sư phạm thế, khiến đầu ra quá tải, “ế”, không có việc làm? Thống kê mới đây của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cả nước có 155 trường từ trung cấp tới đại học đào tạo giáo viên. Tuy nhiên, trong số đó chỉ có 49 trường là trường sư phạm “xịn”; số còn lại 106 trường không phải sư phạm nhưng vẫn có khoa đào tạo sư phạm, chiếm tới gần 70%. Tỉnh nào cũng mở thêm ngành đào tạo giáo viên; còn các trường sư phạm chuyển sang đào tạo đa ngành khiến chất lượng đầu vào ngày càng giảm, thí sinh “ngán ngẩm” với việc học làm thầy.

Tuyển sinh ngành sư phạm là chuyên ngành khá đặc thù. Ngoài điểm số đầu vào, thí sinh phải bảo đảm tiêu chuẩn chiều cao, cân nặng, không có dị tật, nói ngọng, nói lắp và đặc biệt phải ít nhiều có năng khiếu sư phạm. Tuy nhiên, với việc điểm số đầu vào đã thấp đến mức vớt vát như vậy thì khó có thể đòi hỏi các tiêu chí phụ kèm theo. Và như vậy, không ai bảo đảm chắc chắn chất lượng đội ngũ giáo viên trong tương lai.

“Không thầy đố mày làm nên”, thầy đầu vào đã thấp thì lấy đâu nền để dạy cho học trò, cho những chủ nhân tương lai của đất nước. Một khi chưa quy hoạch lại mạng lưới các trường sư phạm, còn đào tạo tràn lan, chưa có chính sách ưu tiên như khối công an, quân sự thì nhân tài ngành sư phạm sẽ dần mai một và khó để tìm thầy giỏi sau này.

Thu Hương