Nào cấm bán hàng ở vỉa hè, khuôn viên công viên, cổng trường học; cấm xe ô tô đi vào tuyến đường bê tông vì lo sợ đường nhanh xuống cấp, rồi cấm không đổ rác thải bừa bãi để môi trường sống không bị ô nhiễm... Biển cũ có, mới được dựng lên cũng có song điểm chung là hầu như không tác dụng.

Lý giải điều này, nhiều người cho rằng nguyên nhân chính là do ý thức tuân thủ của một bộ phận người dân còn kém. Những người này chỉ vì cái lợi trước mắt của bản thân, gia đình mình mà quên đi cái chung của cộng đồng, xã hội. Rồi tâm lý làm bừa, làm ẩu, nhắm mắt làm cho qua. Nói cách khác, kiểu hành xử như thế là một trong những biểu hiện của sự vô cảm, thiếu văn hoá, ít nhiều tác động xấu tới lợi ích chung của số đông.

Tuy vậy còn một lý do khác là tác giả của những tấm biển có thông điệp cấm ấy không thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện, thay vào đó lại làm theo kiểu có còn hơn không. Như việc cấm mở hàng quán ở nơi công cộng chẳng hạn. Nếu cơ quan có trách nhiệm chiểu theo quy định về thực hiện nếp sống văn minh đô thị, xử phạt thật nghiêm thì hẳn những tấm biển cấm ấy sẽ có tác dụng trên thực tế. Hay như quy định cấm đổ rác thải dù bất cứ dưới dạng gì ra khu vực không được phép, cứ chiểu theo quy định của Luật bảo vệ môi trường để xử lý thì sẽ hạn chế, tiến tới ngăn chặn được tình trạng ô nhiêm môi trường đang diễn ra phổ biến ở nhiều nơi.

Song, tác hại của những tấm biển cấm không được thực thi nghiêm túc ấy còn dẫn đến một hệ quả khác không dễ đo đếm đó là tâm lý nhờn luật trong một bộ phận người dân. Nhiều người thường nói “đi mãi cũng thành đường”. Ví dụ về những tấm biển cấm không có tác dụng nêu trên chỉ là việc có tính chất đơn lẻ, cụ thể ở một nơi nào đó. Còn thử hỏi nếu những quy định của pháp luật mà không được thực thi nghiêm túc thì ắt sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường.

Một dòng sông lớn được bắt nguồn từ muôn mạch nước nhỏ. Để xây dựng một xã hội thượng tôn pháp luật thì hẳn mỗi người cần có ý thức tôn trọng, tự giác tuân thủ từ những quy định thường thấy trong cuộc sống hàng ngày như thế.

Lê Minh