Khu đô thị mới Bách Việt Lake Garden (phường Dĩnh Kế) cơ bản hoàn thành các công trình hạ tầng kỹ thuật và xây thô.  Ảnh: Hoài Thu

Nhiều dự án “vướng”

Theo ông Nguyễn Văn Duy, Giám đốc Trung tâm phát triển quỹ đất và cụm công nghiệp TP, trong số 19 dự án đang triển khai có 12 dự án khu đô thị, khu dân cư; 4 dự án đường giao thông, hai dự án trụ sở cơ quan và dự án Khu liên hợp thể thao Xương Giang với tổng diện tích 270 ha; 5,5 nghìn hộ dân bị ảnh hưởng; hơn 5 nghìn ngôi mộ phải di chuyển. Tính bình quân, diện tích đã được GPMB, bàn giao cho nhà đầu tư hiện đạt hơn 60%. Hiện mới có dự án trụ sở Viện KSND tỉnh đã bàn giao xong toàn bộ mặt bằng. 

Cùng với chỉ đạo công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến chính sách, pháp luật về đất đai đến người dân; lập phương án, chi trả tiền đền bù đối với những hộ phải thu hồi đất phục vụ các dự án đúng quy định pháp luật, từ đầu năm đến nay, Chủ tịch UBND TP ban hành ba quyết định cưỡng chế GPMB đối với 8 hộ dân phường Dĩnh Kế, xã Đồng Sơn để bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư cầu Đồng Sơn, Khu đô thị Bách Việt và dự án quốc lộ 1. 

Thực tế quá trình triển khai các dự án, trở ngại trong quá trình lập phương án bồi thường GPMB là xác định nguồn gốc sử dụng đất của nhiều hộ dân. Ngoài lý do trước đây công tác quản lý đất đai chưa được chặt chẽ, hầu hết các phường, xã đều có tình trạng người dân chuyển đổi, chuyển nhượng hoặc cho nhau mượn đất nông nghiệp để canh tác song không có giấy tờ. 

Chính sách pháp luật về đất đai thường xuyên thay đổi dẫn đến những thay đổi về cách tính giá đất, xác định mức bồi thường trong khi công tác tuyên truyền, phổ biến, giải thích pháp luật cho người dân còn hạn chế. Bên cạnh đó có một số cá nhân tuyên truyền không phù hợp với chính sách pháp luật của Nhà nước khiến người dân hoang mang, không tự giác chấp hành pháp luật. 

Tại Khu đô thị Bách Việt, ở giai đoạn 1, một số hộ tổ dân phố Phú Mỹ không đồng ý về giá bồi thường hoặc không có mặt ở địa phương nên khó khăn trong việc thiết lập hồ sơ. Một số diện tích đất không có trong giấy tờ, thửa đất chủ sử dụng đất mang tên bố mẹ đã mất, hiện chưa có sự thống nhất trong gia đình tại các thửa đất chung; thửa đất chung chưa xác nhận được nguồn gốc, chủ sử dụng đất do diện tích đất ngập nước. 

Có trường hợp đã phê duyệt phương án bồi thường GPMB nhưng chưa chi trả tiền do còn vướng mắc liên quan đến việc mua bán chuyển nhượng quyền sử dụng đất trước đây nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền xác nhận. Trong đợt hai, một số hộ chưa kê khai, kiểm đếm, không đồng ý việc thu hồi đất hoặc không đồng ý với đơn giá bồi thường; không nhất trí thu hồi một phần đất ở của gia đình; số lượng mộ cần di chuyển lớn nhưng chưa bố trí được mặt bằng để di dời.

Dự án Khu đô thị mới Đồng Cửa 2 (phường Lê Lợi) còn hơn 10 hộ dân có đơn thư, ý kiến vướng mắc, chưa nhận tiền bồi thường, chưa kê khai hoặc khó xác nhận nguồn gốc đất. Mặt bằng giáp ranh của dự án hiện trạng bị lấn chiếm dẫn đến khó khăn cho việc thi công rãnh thu gom nước thải ở khu dân cư hiện hữu, nguy cơ ngập úng cục bộ trong mùa mưa.

Gặp khó khăn hơn cả về công tác GPMB hiện nay là các dự án triển khai tại địa bàn phường Xương Giang. Ba dự án khu đô thị (Khu đô thị mới Kosy, Khu số 1 thuộc khu dân cư số 3 đường 295B, Khu dân cư cạnh đường Xương Giang) và dự án đường giao thông vành đai Đông Bắc TP mới giải phóng được bình quân khoảng 10% tổng diện tích cần bàn giao cho nhà đầu tư. 

Ở dự án Khu đô thị mới Kosy, nhiều hộ không phối hợp kê khai, kiểm kê vì không nhất trí giá bồi thường. Trong quá trình canh tác, nhiều hộ tự đổi ruộng cho nhau không có giấy tờ, hiện trạng thửa đất ở khu trũng khó xác định được ranh giới; hồ sơ quản lý đất đai ở phường không đầy đủ. Mặt khác, có hộ giấy tờ đất mang tên bố mẹ đã chết không để lại di chúc dẫn đến tranh chấp trong gia đình, việc kê khai khó khăn; hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sai họ tên so với giấy tờ tùy thân. Các thửa chung lớn và thửa đất các hộ khai hoang không có giấy tờ nên công tác rà soát khá phức tạp. 

Tập trung cao cho nơi khó nhất

Để tháo gỡ khó khăn trong công tác GPMB, ông Mai Sơn, Chủ tịch UBND TP cho biết, TP tiếp tục chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, các phường, xã thực hiện Nghị quyết chuyên đề số 105 ngày 22-2-2017 của BTV Thành ủy về tăng cường lãnh đạo trong công tác bồi thường GPMB trên địa bàn giai đoạn 2017-2020. Ngày 15-5-2017, Chủ tịch UBND TP đã quyết định thành lập tổ công tác gồm một phó chủ tịch UBND TP làm tổ trưởng và đại diện các ban, ngành, đoàn thể tuyên truyền, vận động các hộ gia đình, cá nhân thực hiện công tác bồi thường GPMB các dự án đầu tư trên địa bàn phường Xương Giang.

Từ tháng 6-2017, TP tăng cường một cán bộ tài nguyên và môi trường của TP về làm Phó Chủ tịch UBND phường Xương Giang chuyên phụ trách công tác GPMB. Trong tháng 5, lãnh đạo TP sẽ chủ trì các buổi đối thoại với bí thư chi bộ, tổ trưởng tổ dân phố trên địa bàn phường Xương Giang về công tác GPMB; các hộ dân có vướng mắc về bồi thường GPMB ở Khu đô thị mới Đồng Cửa 2 (phường Lê Lợi). 

Lãnh đạo Thành ủy, UBND TP duy trì chế độ giao ban tuần để nghe báo cáo tình hình, tiến độ GPMB các dự án để chỉ đạo kịp thời; chỉ đạo các phòng, đơn vị trực thuộc UBND TP, các phường, xã tập trung làm tốt công tác xác minh, thiết lập hồ sơ sử dụng đất bảo đảm chính xác. Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hòa giải tranh chấp để tạo sự đồng thuận trong nhân dân, UBND TP sẽ kiên quyết cưỡng chế đối với những trường hợp không tự giác chấp hành bàn giao mặt bằng.

Kim Hiếu