Do thiếu vốn, Trung tâm Giáo dục Quốc phòng tỉnh, xã Quế Nham (Tân Yên) bị chậm tiến độ đưa vào sử dụng. Ảnh: Việt Hưng

Chậm giải ngân nhiều dự án

Dự án Trung tâm Giáo dục Quốc phòng tỉnh có tổng vốn đầu tư gần 114,7 tỷ đồng từ nguồn ngân sách trung ương. Hết năm 2013, giá trị thực hiện và giải ngân đạt hơn 72 tỷ đồng. Năm 2014, dự án được ưu tiên, bố trí 20 tỷ đồng để nhanh chóng đưa công trình vào sử dụng, đáp ứng nhu cầu giảng dạy của nhà trường và công tác giáo dục quốc phòng địa phương. Thế nhưng 9 tháng đầu năm, dự án vẫn chưa giải ngân được đồng nào trong khi giá trị xây lắp đạt gần 4 tỷ đồng. 

Tương tự, dự án cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 293 và các nhánh vào Tây Yên Tử, chùa Vĩnh Nghiêm là một trong những công trình trọng điểm của tỉnh cũng mới giải ngân được 387 tỷ đồng, đạt 61% kế hoạch. Riêng các dự án xây dựng từ nguồn vốn cân đối ngân sách tỉnh đã giải ngân 759 tỷ đồng, đạt hơn 80% kế hoạch. 

Nguyên nhân của tình trạng này là do công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) tại một số nơi còn nhiều vướng mắc. Đơn cử dự án đường tỉnh 293 được đầu tư từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ hiện vẫn còn một số hộ dân thuộc xã Vô Tranh, Trường Sơn, Bình Sơn, Lục Sơn (Lục Nam) không nhận tiền đền bù. Một số nhà thầu năng lực hạn chế nên thi công chậm, chưa làm các thủ tục thanh quyết toán vẫn để “nước đến chân mới nhảy”. 

Thậm chí có tình trạng chưa tuân thủ chặt chẽ các quy định về triển khai thực hiện phân bổ kế hoạch vốn, rà soát các dự án khởi công mới nên công tác giải ngân còn gặp vướng mắc về thủ tục, chủ yếu là các công trình thuộc nguồn vốn xây dựng nông thôn mới, nguồn vốn ngân sách cấp huyện bổ sung trong năm như ở huyện Hiệp Hòa, TP Bắc Giang... 

Đường tỉnh 293 đoạn qua xã Vô Tranh (Lục Nam) đang được các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công. Ảnh: Việt Hưng

Việc khảo sát, xây dựng dự án còn nhiều bất cập dẫn đến điều chỉnh, bổ sung làm ảnh hưởng đến tiến độ. Ông Phạm Giang, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết: “Một số dự án đẩy giá trị dự toán lên quá cao, có dự án sau khi thẩm định phải cắt giảm 30% tổng mức đầu tư. Trong khi nhà nước đang thực hiện chủ trương tiết kiệm thì nhiều chủ đầu tư để mặc cho đơn vị tư vấn, thiết kế “tự tung tự tác” như sử dụng một số nguyên vật liệu, thiết bị ngoại nhập mà trong nước cũng có. Do đó, đơn vị thẩm định khó xác định giá, phải trả lại hồ sơ để chủ đầu tư làm lại khiến dự án bị chậm”.

Yêu cầu đặt ra hiện nay là phải đẩy nhanh tiến độ thi công, gấp rút thực hiện giải ngân vốn. Do đó công tác quản lý đầu tư XDCB cần được các ngành, địa phương tiếp tục quan tâm chỉ đạo sát sao từ thi công đến giải ngân vốn, kịp thời đưa ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc... Trong đó, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án cần tích cực chỉ đạo, đôn đốc nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công để bảo đảm giá trị khối lượng thực hiện, giải ngân hết vốn kế hoạch đã bố trí theo thời gian quy định. Các sở, ngành, UBND các huyện, TP, chủ đầu tư phải có trách nhiệm và cam kết bằng văn bản về thực hiện tiến độ giải ngân; thường xuyên rà soát tiến độ thực hiện, giải ngân của các dự án. 

Theo chỉ đạo của UBND tỉnh, trường hợp không thực hiện hết kế hoạch vốn đã bố trí phải khẩn trương đề xuất điều chuyển vốn kịp thời cho dự án khác. Các dự án sử dụng vốn ngân sách trung ương nếu để bị thu hồi vốn thì chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh. 

Theo Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Trịnh Hữu Thắng, bên cạnh sự chỉ đạo sát sao của tỉnh, để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB đòi hỏi các cấp, ngành tăng cường kiểm tra tình hình thực hiện vốn của các chủ đầu tư, xử lý ngay các vướng mắc, nhất là đối với công tác GPMB; khắc phục tình trạng chậm trễ trong khâu nghiệm thu, thủ tục thanh toán vốn cũng như việc hoàn thiện các thủ tục đầu tư, đấu thầu, các dự án phải điều chỉnh tổng mức đầu tư, thiết kế, dự toán... Riêng với các dự án trọng điểm, tỉnh đang tập trung chỉ đạo huyện Sơn Động, Lục Nam khẩn trương giải quyết dứt điểm các vướng mắc và hoàn thành công tác GPMB tại Dự án cải tạo, nâng cấp đường 293 và các tuyến nhánh vào Tây Yên Tử, chùa Vĩnh Nghiêm; Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với huyện Yên Thế sớm hoàn thành điều chỉnh phương án bồi thường GPMB Dự án thủy lợi sông Sỏi, giải ngân hết vốn kế hoạch đã phân bổ… 

Để tránh tình trạng “ùn tắc” do các nhà thầu thường tập trung làm thủ tục thanh toán vốn vào dịp cuối năm, tỉnh cũng  chỉ đạo Kho bạc Nhà nước hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho các chủ đầu tư trong việc hoàn tất hồ sơ, thủ tục thanh toán vốn; phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư xử lý các vướng mắc phát sinh, thực hiện tốt công tác thanh toán vốn theo quy định. Ngoài ra, công tác giám sát thi công, giám sát đầu tư cộng đồng, thẩm tra năng lực nhà thầu phụ… cũng được tăng cường nhằm bảo đảm chất lượng, an toàn đi đôi với việc “tăng tốc” đẩy nhanh tiến độ thi công, giải ngân vốn XDCB ở tất cả các công trình, dự án.

Nhóm PVKT