Tàu cuốc hút cát trái phép ở thôn Thanh Long, xã Trí Yên (Yên Dũng).

>> Bắt giữ 2 tàu hút cát tại xã Mai Đình >> Bắc Giang: Bắt 4 tàu hút cát trái phép trên sông Lục Nam

Còn nhiều vi phạm

Người dân thôn Thanh Long, xã Trí Yên (Yên Dũng) bức xúc trước nạn “cát tặc” hoành hành. Khúc sông Lục Nam qua địa bàn thôn thường xuyên ngầu đục bởi tàu hút cát thường xuyên qua lại. Lúc cao điểm, tại khu vực này có tới 4-5 tàu cuốc cỡ lớn cùng chĩa vòi rồng hút cát liên hồi. “Mục sở thị”, tháng 2 và đầu tháng 3 năm nay, phóng viên chứng kiến một số tàu cuốc ngang nhiên rút ruột lòng sông. Điều này khiến hàng trăm mét bãi bồi sạt lở sâu. 

Ông Nguyễn Văn Sức, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Do tàu cuốc hút cát sát bờ sông nên trạm bơm cấp nước sản xuất nông nghiệp của xã bị rạn nứt nhiều chỗ và nguy cơ đổ bất cứ lúc nào. Thậm chí, nhiều hộ dân lo ngại tuyến đê bối bị cuốn trôi”. Tương tự, ở các xã Đan Hội, Bắc Lũng, Vũ Xá (Lục Nam), thời gian qua, tình trạng đánh cắp cát, sỏi cũng diễn ra phức tạp. Trên đoạn sông qua thôn Vũ Trù, xã Vũ Xá thường xuyên có tàu cuốc hút cát trái phép. Khi bị phát hiện, các chủ tàu di chuyển sang địa phận xã Trí Yên giáp ranh để trốn tránh lượng chức năng.

Tình trạng trên cũng xảy ra trên sông Cầu, đoạn qua thôn Mai Trung, xã Mai Đình (Hiệp Hòa). Mặc dù tháng 1 vừa qua, Công an huyện đã phối hợp với chính quyền địa phương, Công an xã Mai Đình bắt giữ hai tàu hút cát trái phép công suất lớn song đến nay vi phạm vẫn tái diễn. Nhiều hộ dân xã Mai Đình khẳng định, vào ban đêm, tại đây thường có 3 đến 4 tàu tiến gần bãi soi hút cát. 

Đáng lo ngại, có cả doanh nghiệp (DN) được cấp phép nhưng lại khai thác ngoài mốc giới. Một số đơn vị còn không quản lý tốt diện tích được cấp phép để nhiều đối tượng trà trộn đánh cắp khoáng sản, gây rối an ninh trật tự. Đơn cử, tháng 1 vừa qua, cơ quan chức năng phát hiện Công ty Đông Bắc Bộ để 6 tàu không phải của DN vào hút trộm cát trên sông Lục Nam.

Tịch thu phương tiện  để răn đe

Hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép không chỉ làm thất thoát các loại thuế, phí, tiền cấp quyền mà còn làm bờ bãi, đất canh tác ven sông sạt lở, tăng nguy cơ vỡ đê, gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân. Thế nhưng lực lượng chức năng và chính quyền các địa phương chưa đẩy lùi được vi phạm này.

Theo Quyết định 194 năm 2013 của UBND tỉnh  quy định về việc quản lý hoạt động khai thác cát, sỏi lòng sông, cơ quan công an được giao nhiệm vụ tăng cường kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các đối tượng khai thác trái phép. Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) chủ trì kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản đối với các tổ chức, cá nhân được cấp phép. UBND cấp huyện có trách nhiệm xử lý nghiêm trường hợp vi phạm. 

Nhiệm vụ được giao rất rõ song để xảy ra tình trạng “cát tặc” khiến người dân băn khoăn. Do hoạt động này mang lại lợi nhuận cao nên không ít đối tượng bất chấp quy định, sử dụng thủ đoạn tinh vi. Các chủ tàu chủ yếu hoạt động vào ban đêm, đỗ phương tiện ở giữa sông, sử dụng vòi rồng dài vài chục mét hút cát để dễ tẩu thoát khi bị phát hiện.

Theo ông Hoàng Văn Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Dũng, huyện giao Công an huyện, phòng chuyên môn phối hợp xây dựng chuyên án chống “cát tặc”, bố trí kinh phí hỗ trợ, thành lập đường dây nóng, khuyến khích người dân báo tin cho lực lượng chức năng. Ngoài phạt vi phạm hành chính, huyện đề xuất cấp có thẩm quyền tịch thu phương tiện theo quy định. 

Cũng theo đại diện lãnh đạo huyện Lục Nam, cùng với giao lực lượng công an tăng cường tuần tra trên các tuyến sông, huyện đã yêu cầu các đơn vị được cấp phép ký cam kết khai thác đúng mốc giới, thời gian. Bên cạnh đó, huyện Yên Dũng và Lục Nam có quy chế phối hợp chặt chẽ, bắt quả tang đối tượng vi phạm, tránh tình trạng đẩy đuổi từ nơi này sang nơi khác; xử lý nghiêm các chủ tàu không đăng ký, đăng kiểm. Cơ quan công an xem xét khởi tố hình sự các trường hợp vi phạm nghiêm trọng để răn đe.

Linh Tú