Sản phẩm lưu niệm của làng nghề mây tre đan Tăng Tiến (Việt Yên).

Chưa chuyên nghiệp 

Hiện nay, ở hầu hết các khu, điểm du lịch trong tỉnh ít nhiều có bày bán sản phẩm, quà tặng lưu niệm song các mặt hàng còn đơn điệu về chủng loại, mẫu mã. Trong đó chủ yếu là nhóm sản phẩm ẩm thực như bánh và nông sản, ít mặt hàng thủ công mỹ nghệ. Điều dễ nhận thấy là do phát triển tự phát nên các mặt hàng lưu niệm chưa đáp ứng được các yêu cầu về xây dựng thương hiệu, hình ảnh, bao bì mẫu mã, quy chuẩn, quy cách đóng gói. Một số sản phẩm dù du khách có nhu cầu cao như mật ong rừng Sơn Động, thảo dược, thổ cẩm của đồng bào dân tộc thiểu số nhưng lại không được bày bán phổ biến. Theo Chủ tịch UBND huyện Yên Thế Vũ Trí Hải, năm nay do huyện có cách làm sáng tạo trong việc khai thác thế mạnh độc đáo của địa phương, tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao hấp dẫn, đồng thời liên kết với các doanh nghiệp lữ hành tại Hà Nội nên lượng du khách về địa phương tăng, nhất là tuyến Xuân Lương - Thác Ngà. Lượng khách tăng kéo theo các dịch vụ khác phát triển theo, trong đó sản phẩm chè sạch bản Ven được tiêu thụ mạnh. Thậm chí nhiều đoàn khách chấp nhận mua cả chè vừa sao khô chưa kịp đóng gói. Tuy nhiên, một trong những khó khăn hiện nay là do sản xuất chè quy mô nhỏ nên thiếu nguồn nguyên liệu, không đủ sản phẩm cung ứng cho khách du lịch, chưa nói đến thị trường bên ngoài. 

Tại chùa Vĩnh Nghiêm (Yên Dũng), lượng khách tăng mạnh qua các năm gần đây, nhất là dịp đầu năm nhưng sản phẩm lưu niệm hầu như không có, ngoại trừ số ít mặt hàng nông sản như khoai lang bán theo mùa vụ, còn tương La thì bao bì đóng gói sơ sài, hình thức chưa bắt mắt. Với sản phẩm gốm làng Ngòi, tranh thêu khổ lớn dù được chế tác mang biểu tượng chùa Vĩnh Nghiêm song do sản xuất đơn chiếc, giá thành cao nên khó tiêu thụ số lượng lớn và chưa phù hợp với thị hiếu của đông đảo du khách. 

Tương tự, tại Khu du lịch sinh thái Suối Mỡ (Lục Nam), sản phẩm lưu niệm, quà tặng chủ yếu là hàng nông sản sản xuất tại chỗ như khoai môn, bí đỏ, đu đủ được trồng, tiêu thụ theo kiểu “mùa nào thức ấy”, không mang tính đặc trưng, số khác là những mặt hàng có xuất xứ từ Trung Quốc. 

Chờ những ý tưởng mới

Trước thực trạng trên, từ tháng 4 năm nay, tỉnh phát động Cuộc thi thiết kế sản phẩm lưu niệm du lịch song theo ghi nhận của Ban tổ chức (BTC), hiện mới có khoảng 10 sản phẩm đăng ký tham dự. Ông Nguyễn Phúc Thương, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Theo kế hoạch, BTC nhận sản phẩm dự thi đến hết tháng 9, sau đó tổ chức chấm sơ khảo, trưng bày lấy ý kiến cán bộ, nhân dân. Để thu hút được nhiều ý tưởng độc đáo, có giá trị ứng dụng cao, BTC cam kết hoàn lại sản phẩm cho tác giả sau khi chấm xong vì nhiều sản phẩm có giá trị kinh tế. Đồng thời, ngành đề nghị UBND các huyện, TP dựa trên tiềm năng, thế mạnh của địa phương tự xây dựng các sản phẩm đặc trưng và gửi từ 3 đến 5 sản phẩm dự thi về BTC. Cùng đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành lập tổ công tác liên hệ với các cơ sở sản xuất thủ công mỹ nghệ, hội viên Hội Văn học nghệ thuật tỉnh, các nghệ nhân, họa sĩ, nhà điêu khắc, mỹ thuật... vận động tác giả gửi sản phẩm dự thi. Qua đó hy vọng sẽ có nhiều ý tưởng mới lạ, hấp dẫn đóng góp cho sự phát triển du lịch của tỉnh.

Sản phẩm bánh đa Kế.  Ảnh: Văn Dương.

Để tạo ấn tượng với du khách, được biết, BTC khuyến khích những sản phẩm có tính lưu niệm lâu dài gắn với chủ trương phát triển các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, nhất là sản phẩm tranh thêu tay, đồ bằng chất liệu gốm sứ, gỗ, đồng... Sản phẩm dự thi phải thể hiện được nét đặc trưng, mang bản sắc văn hóa, lịch sử cũng như truyền thống tốt đẹp của vùng đất, con người Bắc Giang, bảo đảm các điều kiện dễ đóng gói, vận chuyển, an toàn cho sức khỏe con người, ưu tiên các sản phẩm có chất liệu thân thiện với môi trường. Sau khi công bố giải thưởng, ngành văn hóa, thể thao và du lịch sẽ tham mưu cho tỉnh chính sách hỗ trợ ban đầu như vốn, kỹ thuật, đăng ký quyền sở hữu trí tuệ đối với một số sản phẩm có tính ứng dụng cao để khuyến khích các cơ sở, hợp tác xã, doanh nghiệp đầu tư sản xuất sản phẩm đặc thù theo hướng đa dạng mẫu mã, chủng loại.

Nguyễn Hưởng