Cán bộ BHXH tỉnh vận động nhân dân huyện Việt Yên tham gia BHYT hộ gia đình.

Hộ dân chưa mặn mà

Chính sách BHYT hộ gia đình khắc phục được tình trạng nhiều hộ dân chỉ chọn mua BHYT cho người ốm yếu, mắc bệnh mạn tính, trong khi chưa có ý thức mua cho toàn bộ thành viên trong nhà để phòng khi ốm đau và chia sẻ rủi ro với người khác. Là địa phương có dân số đông nhất tỉnh, năm 2017, huyện Hiệp Hòa có 37,5 nghìn người tham gia BHYT hộ gia đình (chiếm 18,9% tổng dân số). Trong số đó có 28 nghìn đối tượng có mức sống trung bình được hỗ trợ 50% mệnh giá thẻ (20% ngân sách tỉnh, 30% ngân sách T.Ư). Toàn huyện chỉ có 9,5 nghìn người tự nguyện mua BHYT hộ gia đình không cần sự hỗ trợ của Nhà nước.

Gia đình anh Nguyễn Đình Thi, xã Đức Thắng làm nghề buôn bán nhỏ, dù có “đồng ra, đồng vào” nhưng cả 5 thành viên trong nhà chưa có thẻ BHYT. Anh Thi chia sẻ: “Năm trước tôi cũng dành ra vài triệu đồng mua BHYT cho cả nhà nhưng mọi người đều khỏe mạnh nên năm nay không mua nữa. Biết là nhiều lợi ích nhưng năm nào cũng vậy thì gia đình không đủ khả năng”.

Chung thực trạng này, nhiều huyện có tỷ lệ hộ gia đình tham gia BHYT không có sự hỗ trợ của Nhà nước đạt thấp như: Sơn Động (415 người), Yên Dũng (5.385 người), Tân Yên (6.159 người). Qua tìm hiểu cho thấy, nhiều hộ có mức sống khá trở lên ở nông thôn, nhóm buôn bán nhỏ chưa mặn mà với BHYT. Bà Nguyễn Thị Xuân Hồng, Trưởng phòng Quản lý thu (BHXH tỉnh) chia sẻ: “Phát triển đối tượng hộ gia đình tham gia BHYT rất khó khăn, tính bền vững chưa cao. Nhiều người mặc dù tham gia BHYT năm nay nhưng nếu không bị đau ốm, chưa sử dụng dịch vụ y tế lại không muốn tham gia năm tiếp theo”. Nguyên nhân là do một số người dân suy nghĩ có bệnh mới mua BHYT. Họ cho rằng, khỏe mạnh thì không cần mua BHYT.

Thực tế có nhiều gia đình có mức sống khá nhưng khi không may bị bệnh thì việc tham gia BHYT theo hộ gia đình vẫn là “phao cứu sinh” để bù đắp chi trả viện phí, nhất là khi giá dịch vụ y tế tăng cao từ ngày 1-10-2017 đối với nhóm đối tượng không có thẻ BHYT. Như trong tháng 10-2017, chị Dương Thị Dịu, xã Nhã Nam (Tân Yên) chưa có thẻ BHYT. Khi phát hiện khối u ở tuyến giáp, chị phải phẫu thuật tại Bệnh viện Ung bướu tỉnh chi phí cả chục triệu đồng. Nghe lời khuyên của bác sĩ, ngay khi ra viện, chị tham gia BHYT để giảm thiểu viện phí cho những lần điều trị tiếp theo.

Người dân tìm hiểu chính sách BHYT tại BHXH tỉnh.

Hiểu hơn về giá trị thẻ BHYT

Mặc dù tỷ lệ bao phủ BHYT toàn tỉnh đã đạt 92% nhưng BHXH tỉnh vẫn luôn bám sát, phân tích sâu tình hình để tập trung cao phát triển đối tượng tham gia bền vững hằng năm. Hiện, toàn tỉnh còn 8% dân số (khoảng 143 nghìn người) chưa có thẻ BHYT, tập trung chủ yếu ở các nhóm đối tượng hộ gia đình làm nông- lâm nghiệp, tiểu thương có mức sống khá… 

Ông Thân Đức Lại, Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: “Thực hiện lộ trình BHYT toàn dân, đơn vị xác định đẩy mạnh vận động đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình. Nhiệm vụ then chốt là tuyên truyền cho người dân hiểu về quyền và nghĩa vụ khi tham gia BHYT để được chăm sóc sức khỏe tốt hơn, đồng thời là trách nhiệm chung tay cùng cộng đồng giúp đỡ người bệnh từ nguồn quỹ khám, chữa bệnh BHYT. Trước mắt, BHXH các huyện, TP giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc của người dân khi tham gia BHYT, nhất là đơn giản hóa thủ tục đăng ký mua thẻ, mở rộng hệ thống đại lý thu; tăng cường nhân lực và năng lực giám định BHYT để phát hiện kịp thời, ngăn ngừa các hành vi trục lợi, bội chi, bảo đảm cân đối thu chi từ nguồn quỹ”.

Cùng đó, Sở Y tế tăng cường kiểm tra, giám sát, nâng cao chất lượng dịch vụ, hỗ trợ phát triển nhiều kỹ thuật chuyên sâu tại các cơ sở khám, chữa bệnh; yêu cầu không phân biệt trong cung ứng dịch vụ y tế đối với người có thẻ BHYT và không có thẻ BHYT. UBND các huyện, TP chỉ đạo các ngành, đơn vị, xã, phường, thị trấn rà soát, vận động đến từng hộ để người dân hiểu rõ về giá trị của thẻ BHYT. Hiện nay, phương thức mua thẻ rất thuận lợi, hộ gia đình có thể đóng tiền định kỳ 6 tháng hoặc 12 tháng. Đây chính là giải pháp hỗ trợ những gia đình chưa có điều kiện về kinh tế, nếu chưa có đủ kinh phí đóng cả năm có thể chọn đóng làm nhiều đợt trong năm. BHXH tỉnh vừa đề xuất UBND tỉnh tham mưu với HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết tiếp tục hỗ trợ 20% mệnh giá đóng BHYT cho người dân thuộc hộ gia đình nông - lâm nghiệp có mức sống trung bình năm 2018.

Duy Minh