(BGĐT) - Nhằm bảo tồn, phát huy âm nhạc dân gian dân tộc Cao Lan (Sịnh ca) trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, tháng 4/2020, nhóm tác giả Trường Trung cấp Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh triển đề tài “Nghiên cứu bảo tồn Âm nhạc dân gian của dân tộc Cao Lan, góp phần phục vụ phát triển du lịch cộng đồng”.
Theo thầy giáo Phan Đình Oánh, chủ nhiệm đề tài, năm 2018, trong quá trình nghiên cứu về âm nhạc dân gian của người Cao Lan trên địa bàn tỉnh, nhóm tác giả nhận thấy tại một số địa phương sinh hoạt dân ca dân tộc Cao Lan đang mai một, lớp trẻ không mặn mà với loại hát dân ca này, thậm chí nhiều trẻ em còn không nói được tiếng nói của dân tộc mình nữa. Xuất phát từ thực tế đó, nhóm tác giả đề xuất thực hiện đề tài “Nghiên cứu bảo tồn âm nhạc dân gian của dân tộc Cao Lan, góp phần phục vụ phát triển du lịch cộng đồng” nhằm lưu giữ giá trị truyền thống cũng như nét văn hóa riêng của đồng bào.
Thực hiện đề tài, trong hai năm (từ tháng 4/2020 đến tháng 4/2022), thầy giáo Pha Đình Oánh cùng cộng sự có mặt ở hầu hết các vùng, địa bàn có đông đồng bào Cao Lan sinh sống thuộc các huyện: Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam và Yên Thế để đánh giá thực trạng âm nhạc dân gian của dân tộc Cao Lan. Nhóm tập trung nghiên cứu đặc điểm của âm nhạc dân gian còn tồn tại trong đời sống cộng đồng người Cao Lan, từ đó đề xuất giải pháp bảo tồn, phát triển âm nhạc dân gian của đồng bào gắn với phát triển du lịch cộng đồng.
Nghiên cứu thu âm, kí âm 27 bài dân ca, nhạc cụ Cao Lan thành những bản nhạc; thu âm, ký âm các loại nhạc cụ của dân tộc Cao Lan và làm rõ những đặc điểm cơ bản trong âm nhạc dân gian của người Cao Lan như: Đặc điểm về cấu trúc lời ca và ảnh hưởng của nó tới phần âm nhạc, đặc điểm của thang âm, điệu thức, cấu trúc âm nhạc, các hình thái giai điệu Sịnh ca...
|
Đồng bào dân tộc Cao Lan ở huyện Lục Nam hát Sịnh ca. |
Nghệ nhân Âu Thị Hoa, bản Ven, xã Xuân Lương (Yên Thế) nói: “Trước đây, tôi cũng như nhiều người cao tuổi trong bản chỉ hát cho nhau nghe mỗi dịp Tết đến, Xuân về. Từ khi có đề tài nghiên cứu, không chỉ chúng tôi được hát thường xuyên hơn mà còn được biểu diễn phục vụ du khách khi đến với bản Ven, các cháu nhỏ cũng có cơ hội tìm hiểu, học dân ca của dân tộc mình thông qua các bản ký âm của nhóm nghiên cứu”.
Cùng với ký âm các làn điệu dân ca, nhóm nghiên cứu xây dựng mô hình bảo tồn âm nhạc dân gian dân tộc Cao Lan qua hoạt động của Câu lạc bộ dân ca Cao Lan tại các địa phương. “Ngay sau khi đề tài được nghiệm thu, chúng tôi đã có kế hoạch phát huy giá trị của nghiên cứu thông qua việc hỗ trợ các địa phương duy trì hiệu quả các câu lạc bộ. Trong phạm vi nhà trường, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để đưa âm nhạc dân tộc Cao Lan trở thành môn học phụ tại các lớp thuộc loại hình dân gian”, thầy giáo Phan Đình Oánh nói.
Sơn Quang
Nghệ nhân phỗng đất Phùng Đình Giáp- Giữ hồn quê Kinh BắcBắt đầu nặn phỗng đất từ những năm học tiểu học, tính đến nay, nghệ nhân Phùng Đình Giáp, làng Đông Khê, xã Song Hồ, huyện Thuận Thành (Bắc Ninh) đã có hơn 60 năm gắn bó với nghề truyền thống của gia đình. Nặn phỗng đất không còn là nghề mà đã trở thành một phần tâm hồn, máu thịt trong ông.
Nghệ nhân quan họ - nuôi dưỡng tình yêu di sản(BGĐT) - Sở hữu hàng trăm làn điệu dân ca quan họ cổ, bằng sự tâm huyết dành cho nghệ thuật, những nghệ nhân ở huyện Việt Yên (Bắc Giang) đã truyền lửa đam mê, nuôi dưỡng tình yêu quan họ cho nhiều thế hệ, góp phần bảo tồn di sản.