Bà co người để ngồi vừa đúng chỗ hở giữa cái hòm thóc và đầu giường. Tiếng con mọt ăn kẽo kẹt, chỉ còn vài chục cân cho hai u con cầm cự tới ra Giêng, chỗ giống má gieo cấy thì tịnh không được động vào. Ngoài kia, gió bấc đang về, vụ màu đông bà đã trồng cả hai sào khoai lang, đang dỡ dần rồi thái phơi khô đóng vào bao để dùng ăn độn dần.

Minh họa: Đinh Hương

Cái khoản ăn độn khoai, chồng bà là giỏi nhất. Vợ chồng bà cưới nhau vì đôi bên gia đình mai mối, sống với nhau từng ấy năm, hàng xóm láng giềng chưa từng nghe tiếng cãi cọ. Song đường cung số hiếm muộn, đẫy chục năm mới sinh được mụn con đúng mùa thất bát, ông ấy nhịn cơm để dành gạo nấu cháo cho vợ ăn, còn mình cứ khoai sắn đánh tì tì. Ông ấy dứ miếng khoai chấm môi cho con bảo, đặt tên con là Mùa, nhà ta đã có vụ chiêm, lại có vụ mùa, sau này chẳng sợ đói.

Một năm hai vụ chiêm mùa, thêm vụ đông trồng màu mà cũng không tránh khỏi những cơn đói trong mùa đông dài dặc với cái rét lạnh thấu xương. Khoai trồng xong, nắng khô cọc còi, mương máng cạn kiệt nước, đành gánh nước từ tận con sông Cái xa đến cây số. Đặt đòn gánh lên vai, bà Chiêm lách bàn chân trần qua những rạch đất vãng cày gánh nước lên tưới khoai. Đến gánh nước thứ ba, bàn chân vừa đặt xuống một vãng đất lởm chởm như đặt lên bàn chông thì “khậc”- bà ngã khuỵu, thùng nước văng ra, đập vào đầu gối phải tiêm ba mũi thuốc giảm đau. Tuy vậy, đến vài tháng sau, những cơn đau ngày một nặng, trái gió trở trời, bà còn không nhấc nổi đầu gối lên mà đi được...

Vậy mà ông Vụ nỡ bỏ bà mà đi. “Mình có thể chịu khổ để tôi đi xa một chuyến được không?”. Bà hốt hoảng: “Thầy cái Mùa định bỏ u con tôi đi đâu?”. “Có người rủ tôi lên mạn ngược một chuyến, rồi tôi còn kiếm đồ xe đạp”. Giọng bà Chiêm đã ầng ậc nước: “Thầy cái Mùa chán tôi rồi, hay thầy nó bị cô nào trên núi bỏ bùa từ hồi đi lính phải không?”. Ông Vụ rủ rỉ: “Làm gì có cô nào. Tôi còn cái Favorit có người trả tới cả ba tạ thóc nhưng tôi không bán, cứ treo tạm lên tường đợi tôi về nhá. Nó là vật chứng lịch sử trong cuộc kháng chiến trường kỳ tôi tham gia. Chiếc xe đó không những là người bạn chí cốt che chở cho tôi suốt những năm chiến tranh mà nó còn là chiếc xe hoa oách nhất vùng giúp tôi rước u nó về trong ngày cưới đấy”.

Đã qua hai mùa thái khoai mà không thấy ông Vụ trở về. Cái quán sửa xe của ông, mạng nhện đã bủa chăng như lưới. Ngày trước thỉnh thoảng xong công việc đồng áng, bà còn ra mở cửa quán quét dọn lau chùi cho có hơi người, nhưng mấy tháng nay, cái chú Thông cứ như ma ám, nhác trông thấy cửa mở là lập tức xuất hiện bám riết lấy bà mà to nhỏ nên bà đã khóa chặt quán, không hề bén mảng tới nữa. Thế mà hôm nay chú ấy còn mò đến giữa lúc trưa nắng...

Ngồi trong tư thế bó buộc khiến đôi chân của bà bỗng giần giật, tê dại, nhức buốt, cơn đau giật lên tận mang tai, bà đành vịn hai tay xuống đất, quỳ đầu gối lổm ngổm bò dậy, nhưng cái hông vừa nhắc được lên thì lại đập phịch vào thành hòm, bà ngã quay đơ. Cánh cửa buồng bật mở, con Mùa kêu rối rít: “U ra đi. Không phải chú Thông, thầy con về!”. “Mày lại còn đùa được”. “Thầy con về thật mà, thầy ơi!”.

Giữa cánh cửa, ông Vụ bước vào, thân hình gầy nhưng săn lại, lỉnh kỉnh mấy túi đựng đồ sửa xe… và cả một túi thuốc Nam khô. Bà òa khóc tức tưởi. Vứt mấy túi đồ xuống nền nhà, ông cúi xuống đỡ bà lên: “Tôi về đây!”, lưng ông ấy quay nghiêng, mắt bà đột ngột nhìn thấy trong cái địu sau lưng ông Vụ có một thằng bé nhỏ thó vẫn ngủ ngon lành, mắt bà trân trân… Nó giống cái Mùa thuở bé quá, hai năm đi một chuyến ông ấy đã có được người nối dõi tông đường rồi sao? “Thuốc của mình này. Tôi phải vào tận trong bản Dao mới lấy được đấy, sẽ khỏe chân chắc gối như xưa. Đây là váy áo cho Mùa!”. 

Bà cố kìm dòng nước mắt: “Thầy cái Mùa đã có thằng bé này mà còn nhớ cái chân tôi đau cơ à?”. Ông Vụ vuốt mồ hôi trên trán: “À, thằng cu đi đường xa, quấy nhiều, giờ thì mệt ngủ say quá, để tôi đặt nó xuống giường. Chuyện còn dài, thư thả tôi kể cho u cái Mùa nghe”. “Ông là đồ giả dối!”. Bà Chiêm gào lên, dòng nước mắt òa ra như vỡ đập, bà chạy vào buồng, đóng sập cửa lại khóc trong đó.

Con Mùa dọn cơm đứng ngoài cửa buồng mời mẹ dậy ăn, bà vẫn nằm day mặt vào tường, nước mắt rỏ từng giọt. Giường ngoài, thằng bé tỉnh dậy vừa khóc vừa ho khậm khạch, ông Vụ loay hoay lau rửa, thay tã lót cho nó. Bất chợt, ngoài trời mây đen kéo đến, con Mùa vội vã chạy ra cào khoai, ông Vụ thay tã cho thằng bé xong cũng địu luôn ra chạy khoai, đang phơi chưa kịp tái mà ướt thì mốc lại hỏng cả mẻ khoai, mất bao công. Nghe ông than vậy, bà vẫn bất động trên giường, dù mưa gió cuốn trôi cả cái sân khoai bà cũng dửng dưng. Còn gì khủng khiếp hơn việc ông ấy phản bội bà để đưa về thằng bé kia.

Hai thầy con chạy xong sân khoai vào nhà thì quần áo đã dấp dính nước mưa, thằng bé con bỗng ngằn ngặt khóc, tiếng ho mỗi lúc một sâu hơn. Tiếng con Mùa chợt kêu: “Trán em nóng quá!”. Sốt ruột, bà vén tóc, vùng dậy, mở cửa buồng đi ra. Thầy con nó khẽ lánh người ra khi bà cúi xuống giường nhìn thằng bé: “Ai đời, có đến đứa thứ hai rồi vẫn không hiểu gì, nó sốt vì đang mọc thêm mấy cái răng đây này!”. Vài phút sau, nào nhọ nhồi, rau má, diếp cá, giã cho thằng bé uống, đắp. Nhìn chồng buộc thuốc đắp lên trán, lên cổ tay thằng bé cứ lóng nga lóng ngóng, bà giằng lấy: “Tay với chân, lúng túng như thợ vụng mất kim”.

Mưa tạnh, nắng lên tràn đầy sân, cái Mùa tong tả cào khoai ra phơi cho khỏi mốc. Chợt có tiếng xe máy rì rì vào cổng, cái Mùa lớn giọng gọi: “Chú Thông lại đến chơi mẹ ơi!”. Mặt bà Chiêm tái đi, đang ngồi bên vợ cho thằng bé ăn cháo, ông Vụ cau mày, giọng khó chịu: “Chú Thông nào đấy mà mặt u nó biến sắc thế? Người ta tưởng tôi chưa về nên đến thăm u nó chứ gì?”. Từ tái, mặt bà Chiêm bỗng chuyển sang đỏ ửng: “Tôi chưa hỏi tội thầy nó thì thôi chứ đừng có cái thói nghi ngờ. Đấy, ông đi ra mà tiếp khách, ông sẽ hiểu cái thân tôi nó khốn khổ như thế nào”. Bà bế thằng bé đi vào buồng. Thằng bé đang hạ sốt, bớt ho, nó bi bô “ba ba” với bà một lúc rồi lại ngủ thiếp đi. Ngắm thằng bé, bà thở dài, nước mắt lại nối nhau chảy ra.

“U nó nghĩ gì mà ngồi thần ra thế?”. Ông Vụ mở cửa bước vào, hết nhìn vợ đến nhìn đống đồ chiến lợi phẩm của một chuyến ngược xuôi tung hoành, ông chợt khẽ khàng: “Lúc trước tôi nói có gì không phải u nó bỏ quá cho!”. “Ông lúc nào mà chẳng phải với lại không”. 

Ông Vụ ngồi xuống mép giường, cầm bàn tay khô sạm của vợ, thủ thỉ: “Chuyện chú Thông đến nhà ta ấy, giờ thì tôi hiểu rồi. Chú ấy vừa nói với tôi về việc cái quán nhà ta nằm trên phần đất sẽ mở đường lớn. U nó đã vất vả để giữ cái quán sửa xe cho tôi đến giờ này, tôi ơn nhiều lắm. Nhưng nghĩ đi rồi cũng phải nghĩ lại, làm đường to là kế hoạch của nhà nước để phát triển giao thông, phát triển nông nghiệp, xây dựng quê hương mình đổi mới. Cái quán nhà ta ấy, tôi nhất trí dỡ bỏ quán làm lùi vào trong vườn, để dành đất cho nhà nước làm đường. Khi đường sá thênh thang, tôi sẽ xây quán mới, mở cả nghề sửa chữa xe máy mà tôi vừa đi học được. Lại có mớ phụ tùng xe đạp cổ, dựng đủ cả chục cái xe đạp Favorit, tha hồ đông khách”.

Nhìn nét mặt bà Chiêm thần ra, ông Vụ kể: Chuyến lên mạn ngược rong ruổi với bạn tìm đồ cho xe cổ, ông Vụ gặp lại ông Biện, bạn chiến đấu năm xưa, nay đã là ông chủ lớn của một tiệm sửa xe máy bên đường. Ông Biện bảo, ông vốn là lính công binh, chỉ biết mỗi sửa xe đạp ở thời buổi này là không xứng tầm, phải học sửa xe máy thôi, dù ở làng quê nghèo mấy tháng ăn khoai độn như quê ông Vụ rồi cũng có lúc đường sá thênh thang, xe máy chạy vù vù. Ông Biện nói lọt lỗ tai, ông Vụ vừa học thêm nghề sửa xe máy, vừa nghe ngóng đâu có phụ tùng xe đạp cổ thì dù có trèo đèo lội suối cả tuần cũng tìm đến mua cho bằng được. 

Chính trong khi đi vào một bản người Dao tìm mua cái bơm cổ, ông đã tìm được thầy lang để cắt thuốc cho bà Chiêm. Nhưng không may lúc về đến nhà ông Biện thì đau đớn nhận tin xấu, vợ chồng ông Biện đang ngồi sửa xe ngoài cửa quán thì có chiếc xe tải mất lái tông thẳng vào quán, làm cả hai chết bất đắc kỳ tử, thằng bé con chưa đầy một tuổi nằm khóc chết ngất trong cũi. Ông Vụ xoa đầu thằng bé đang ngon giấc, mãi mới kể được tiếp: Ông ấy còn thiệt thòi hơn tôi, vợ chồng không có lấy nổi mụn con, đây là món quà ông trời ban xuống cho vợ chồng ông ấy u nó ạ. Một sáng vừa mở cửa quán, chị vợ nhặt được cái làn trong gói đứa bé này, anh chị đặt tên cho nó là Đông. Đợi cúng xong trăm ngày, tôi xin phép hương hồn anh chị ấy và họ hàng đón thằng bé này về nuôi, để nó làm em cái Mùa cho có chị có em.

Nước mắt bà Chiêm lại chảy ròng ròng: “Thầy nó quả là gan lì cóc tía, không chịu nói cho tôi biết sớm”. “Lúc trước, u nó tức giận chả cấm tôi không được nói…”. Cái Mùa chạy vào, giục thầy ra sân đón khách, có ông đi xe đạp đến, bảo đang muốn lùng bốn cái tai hồng với cái biển số xe. Cả hai vợ chồng bà Chiêm cùng nhìn ra phía cửa sổ, ngoài sân nắng lên sau mưa ngọt như miếng khoai vừa thái...

Mùa ổi

(BGĐT) - Hàng rào râm bụt cao gấp đôi đứa trẻ lên mười tuổi, điểm mấy cái hoa đỏ rung rinh. Nhà ngoại có một vườn ổi ngon nhất xóm.- Bà ơi! Bà ơi ! Mở cổng cho con!

Sau lưng là thành phố

(BGĐT) - Hai vợ chồng Hào là công nhân lao động xa nhà. Họ đã có một đứa con gái năm tuổi. Tuy nhiên hai vợ chồng phải gửi con ở quê cho ông bà nội, bởi nhà làm nông, mẹ Hào sức khỏe yếu lại không quen cảnh thị thành nên không ra nhà trọ trông cháu được. Phần nữa, hai vợ chồng Hào làm ca kíp, vợ lại phải tăng ca thường xuyên nên nếu gửi cũng không tiện đưa đón và chăm sóc con.

Trái tim người mẹ

(BGĐT) - Chị ngồi dậy lụi cụi thắp cây đèn dầu đặt ở đầu giường, kéo tấm chăn phủ ngay ngắn cho con rồi bước khẽ khàng ra góc bếp. Ánh sáng tù mù từ ngọn đèn không đủ sức xua hết bóng đêm đặc quánh tràn vào căn nhà. 

Vị ngọt yêu thương

(BGĐT) - Alo! Cương đấy à? Con…- Con đang bận chút việc… Con sẽ gọi lại sau nghe ba! 

Hoa tóc tiên sẽ nở

(BGĐT) - Trời càng về sáng càng mưa dữ dội. Mùa thu mà có trận mưa lớn và dai dẳng kỳ lạ. Tivi nói có nơi còn mưa đá, giông lốc sấm sét, nhà cửa đổ sập. Cuộc sống đúng là không thể lường trước. Đại dịch Covid đã bủa vây thế giới, cướp đi sinh mạng hàng triệu người.