|
Ảnh minh họa |
1. Giải trình tính cấp thiết của nội dung ý tưởng cần đề xuất:
Có lẽ vì đụng vào đâu, lĩnh vực nào, người tiêu dùng cũng đang bị xâm phạm quyền lợi một cách ngang nhiên, oan uổng, nên nhiều người đã ví vị trí “khách hàng là thượng đế” của mình là “khổ như… thượng đế”. Mới nghe thật trái khoáy, nhưng đúng là các “thượng đế” – luôn ở thế yếu, và rất dễ trở thành nạn nhân.
Nhằm khắc phục điều này thì hoạt động tuyên truyền phổ biến các kiến thức về tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm hàng hóa là một công cụ quan trọng góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, bảo đảm công bằng xã hội, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Nguyên nhân chủ yếu là:
Do người tiêu dùng vẫn chưa biết sử dụng hoặc sử dụng chưa tốt quyền của mình một cách có hiệu quả. Nhiều người chấp nhận thiệt thòi khi mua phải hàng “dởm” và tự rút ra bài học không bao giờ đến mua ở cửa hàng đó nữa, nhưng cũng có người khác vẫn cứ tiếp tục mua. Tâm lý chung là sản phẩm không có giá trị lớn mà khiếu nại thì tốn thời gian, công sức và ngại đến các cơ quan để khiếu nại.
Do các cơ quan nhà nước chưa có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Một số doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh vẫn chưa ý thức được doanh nghiệp cần người tiêu dùng. Trên thực tế còn một số doanh nghiệp còn “hành” người tiêu dùng như khi người tiêu dùng mua phải hàng bị kém chất lượng, yêu cầu người bán đổi hàng thì người bán còn né tránh, hứa lần, hứa lượt rồi mới giải quyết.
Công tác tuyên truyền trong lĩnh vực này, nhất là công tác quảng bá, giới thiệu thường xuyên hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên các phương tiện thông tin đại chúng chưa được thường xuyên, rộng rãi và đưa ra những cảnh báo cho người tiêu dùng cũng không nhiều; người tiêu dùng còn lúng túng chưa biết ai là người giải quyết những vấn đề vi phạm đến quyền lợi của họ.
Qua thực tế tư vấn, giải quyết khiếu nại cho thấy hiện vẫn còn một số tổ chức, cá nhân kinh doanh chưa thực hiện tốt việc giải quyết khiếu nại cho người tiêu dùng theo quy định pháp luật, còn né tránh, trì hoãn, kéo dài thời gian… gây thiệt hại cho người tiêu dùng cả về kinh tế, công sức và thời gian. Do vậy, sử dụng phương thức cung cấp thông tin chính xác, nhanh chóng và kịp thời sẽ giúp ích cho người tiêu dùng nhận biết về hàng giả, hàng kém chất lượng.
Công tác quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa
Là một nhân tố chủ yếu trong chính sách của nhiều quốc gia, bởi lẽ để tạo được chỗ đứng của mình trên thị trường thế giới yêu cầu của mỗi doanh nghiệp đặc biệt với doanh nghiệp thương mại phải có được những mặt hàng không chỉ hợp về mẫu mã, đủ về số lượng hay mang yếu tố hiện đại mà còn chú ý đến chất lượng của mặt hàng đó.
Theo quy định của Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa việc quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hoá thuộc các lĩnh vực khác nhau và thuộc quyền quản lý của các Bộ, ngành khác nhau. Ngoài ra, còn quy định trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện thống nhất quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hoá.
Trong những năm qua, tỉnh Bắc Giang cũng đẩy mạnh công tác quản lý về chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Sở Khoa học và Công nghệ làm chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm hàng hóa tại địa phương. Chịu trách nhiệm làm đầu mối cho việc liên hệ, phối hợp thực hiện. Định kỳ 6 tháng, năm hoặc đột xuất phải tổng hợp, báo cáo tình hình chất lượng và kết quả kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa về cho UBND tỉnh.
Tuy nhiên, việc thiếu công cụ hỗ trợ cho công việc này cũng như phối hợp thực hiện. Đồng thời chưa có cơ sở dữ liệu trung về các văn bản quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa; số liệu các sản phẩm, hàng hóa cần phải được quản lý một cách nghiêm ngặt (sản phẩm, hàng hóa nhóm 2 theo quy định của Luật chất lượng sản phẩm, hàng hóa); cơ sở dữ liệu về các tiêu chuẩn, quy chuẩn quy định cho các sản phẩm, hàng hóa; số liệu về các cơ sở sản xuất, kinh doanh đóng trên địa bàn tỉnh… làm cho việc quản lý về chất lượng sản phẩm, hàng hóa chưa được đồng bộ thiết thực.
Từ kết quả của chiến lược trên ngành Công nghệ thông tin tiếp tục đưa ra chiến lược phát triển Công nghệ thông tin Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 (“Chiến lược Cất cánh”) thể hiện tinh thần chủ động chuẩn bị tích cực và ý chí mạnh mẽ của toàn ngành quyết tâm đưa Công nghệ thông tin Việt Nam vượt qua khó khăn, thách thức, tận dụng cơ hội do cuộc cách mạng Công nghệ thông tin mang lại, góp phần “sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển; tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức”.
Từ việc nhận thức rõ được vai trò, lợi ích của Công nghệ thông tin, tỉnh Bắc Giang đã có nhiều hoạt động tích cực, hành động thực tiễn để phát triển và ứng dụng Công nghệ thông tin trên địa bàn tỉnh phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Chính vì vậy cần phải có cách thức cung cấp thông tin đến người tiêu dùng nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả. Tôi xin đề xuất ý tưởng “Xây dựng cơ sở dữ liệu chung để hỗ trợ cho tất cả các Sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố và người tiêu dùng để nhận biết đánh giá được chất lượng sản phẩm, hàng hóa lưu thông trên thị trường” là vô cùng cần thiết; nâng cao hiệu quả quản lý, từng bước thực hiện hành chính công trực tuyến; thể hiện sự công khai, minh bạch trong công tác quản lý nhà nước về Chất lượng sản phẩm hàng hóa trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, đây cũng là công cụ để các Sở, ban, ngành, UBND các huyện và thành phố có thể báo cáo, tổng hợp, … một cách chính xác, nhanh chóng.
2. Nội dung ý tưởng:
Triển khai xây dựng trang tin điện tử cung cấp các thông tin về chất lượng sản phẩm hàng hóa, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Một là: Xây dựng được một cơ sở dữ liệu (CSDL) tích hợp lưu trữ dữ liệu để phục vụ cho việc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, thu thập các ý kiến của người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Đây là một nội dung vô cùng quan trọng; Không những tất cả các cơ quan, ban, ngành, UBND các huyện và thành phố có thể khai thác CSDL này để phục vụ công tác quản lý của mình. CSDL này còn là “phương tiện” để các cơ quan quản lý về chất lượng sản phẩm, hàng hóa có thể phối - kết hợp trong công tác, công bố các kết quả, tổng hợp, báo cáo cho các cơ quan liên quan một cách hiệu quả, nhanh chóng, chính xác... Trong quá trình công tác, các cơ quan quản lý về chất lượng sản phẩm, hàng hóa có thể tạo lập, cập nhật để CSDL ngày càng hoàn chỉnh.
Hai là: Trên CSDL đã xây dựng được, chúng ta cần phải xây dựng một công cụ thật đơn giản, dễ sử dụng để khai thác CSDL này. Do đó, chúng tôi đặt ra mục tiêu: Xây dựng được một hệ thống thông tin tích hợp phục vụ cho việc quản lý chất lượng sản phẩm trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Tại nội dung này, chúng tôi sẽ xây dựng công cụ khai thác CSDL với giao diện web để dễ dàng cho người sử dụng và triển khai trên Internet để việc khai thác mang lại hiệu quả cao, góp phần nâng cao tính công khai, minh bạch trong công tác quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn tỉnh
Ba là:Trong bất cứ hệ thống quản lý nào cũng vậy, con người luôn đóng vai trò quan trọng, quyết định sự thành công của hệ thống. Do đó, việc tập huấn để sử dụng và khai thác hiệu quả các tính năng của phần mềm phục vụ cho công tác là vô cùng quan trọng. Song song với việc tập huấn, việc triển khai, vận hành hệ thống thông tin để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại các cơ quan, ban, ngành, UBND các huyện và thành phố quản lý về chất lượng hàng hóa trên địa bàn Bắc Giang cũng được tiến hành.
Bốn là: Thông qua hệ thống thông tin, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Giang thực hiện được vai trò đầu mối trong việc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
3. Phương pháp triển khai thực hiện ý tưởng:
Thu thập tài liệu, điều tra khảo sát và phân tích đánh giá:
* Thu thập tài liệu, số liệu: Các văn bản pháp lý có liên quan đến quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; các ý kiến của người tiêu dùng; Công tác quản lý chất lượng sản phẩm hàng hóa tại các sở, ngành trong các năm qua; Thu thập dữ liệu về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quy định cho các sản phẩm, hàng hóa; Số liệu các cơ sở sản xuất, kinh doanh đóng trên địa bàn tỉnh.
* Điều tra, khảo sát: Về tình hình quản lý chất lượng tại các cơ quan quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa của tỉnh Bắc Giang. Hoạt động sản xuất, kinh doanh, công tác quản lý và đảm bảo chất lượng sản phẩm, hàng hóa tại một số doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.
* Phân tích đánh giá: Hiện trạng quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa và đề xuất nhu cầu thực tế. Để thực hiện được chức năng quản lý nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, giúp sở thực hiện được nhiệm vụ làm đầu mối, cần phải xây dựng quy chế phối hợp giữa các sở, ngành, UBND các huyện và thành phố trong tỉnh.
4. Tính khả thi, khả năng áp dụng và nhân rộng của ý tưởng
TT | Các nội dung, công việc chủ yếu cần được thực hiện; các mốc đánh giá chủ yếu | Kết quả phải đạt |
1 | Nội dung 1: Thu thập tài liệu và điều tra khảo sát: | CSDL tích hợp |
| Thu thập số liệu các văn bản QPPL, tài liệu, hồ sơ có liên quan đến quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa | Số liệu thống kê, đưa vào phần mềm quản lý |
| Xây dựng phiếu và tiến hành khảo sát thực tế tại các cơ quan quản lý nhà nước về chất lượng và một số doanh nghiệp trong tỉnh. Phân tích yêu cầu. | Số liệu cập nhật cho phần mềm |
2 | Nội dung 2: Xây dựng phần mềm quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa | |
| - Phân tích yêu cầu, lập tài liệu yêu cầu. | - Tài liệu yêu cầu phần mềm. |
| - Đặc tả yêu cầu (bao gồm dữ liệu thử - test case). | Tài liệu đặc tả yêu cầu. |
| - Thiết kế, lập tài liệu thiết kế CSDL. | - Tài liệu thiết kế CSDL. |
| - Tạo CSDL vật lý, tạo các thủ tục, hàm, trigger để khai thác CSDL. | - Một CSDL vật lý (trên đĩa) với các hàm, thủ tục, trigger để khai thác CSDL đó. |
5. Dự kiến hiệu quả (về khoa học, về kinh tế và hiệu quả xã hội) của ý tưởng khi triển khai:
Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, hòa nhập tốt với xu hướng phát triển của thời đại, xây dựng phong cách làm việc khoa học, hiện đại… mang lại nhiều hiệu quả thiết thực và thuận lợi cho nhà quản lý lẫn người dân trong địa bàn tỉnh.
Các sở, ban, ngành, đoàn thể, các huyện, thành phố và các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh có một cách thức tuyên truyền, phổ biến rộng rãi Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đến các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, người tiêu dùng và các hội viên; nhất là tuyên truyền cho người tiêu dùng nhằm giúp họ biết các quyền của mình theo quy định của pháp luật để chủ động bảo vệ mình khi bị xâm hại. Làm tốt chức năng và nhiệm vụ quản lý Chất lượng sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn tỉnh.
Người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh có các thông tin về các về các cơ sở sản xuất kinh doanh vi phạm các quy định của pháp luật về đo lường, chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, thuốc bảo vệ thực vật, tăng trưởng gia súc, bảo quản thực phẩm, rau quả, quản lý giá cả, niêm yết giá cả, chất lượng các mặt hàng dược phẩm, mỹ phẩm…
Nâng cao được chất lượng sản phẩm, hàng hóa sản xuất tại địa phương và chất lượng sản phẩm, hàng hóa lưu thông trên thị trường, góp phần phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Giang.
Người đề xuất ý tưởng
Nguyễn Quang Anh
Ý tưởng, xây dựng, cơ sở dữ liệu, nhận biết, đánh giá, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, thị trường