(BGĐT) - Việc trồng rau thủy canh giải quyết được các khó khăn khi
canh tác bằng đất thông thường vì đây là mô hình trồng rau trong dung dịch dinh
dưỡng, không cần đất. Phương pháp pha dung dịch trồng cây từ phân giun quế, là
loại phân hữu cơ, giầu chất dinh dưỡng và không gây tồn dư khoáng chất nếu thải
ra môi trường. Tác giả Đặng Thị Minh Thu, đề xuất ý tưởng “Nghiên cứu
trồng rau sạch bằng dung dịch tự pha chế từ phân giun quế và giá thể bã café”.
|
Ảnh minh họa. |
1. Giải trình tính cấp thiết của nội dung ý tưởng cần đề xuất:
Ngày nay khi nhu cầu phát triển kinh tế thị trường ngày càng lớn mạnh, các trung tâm công nghiệp nhà máy mọc lên ở nhiều nơi, làm cho diện tích đất nông nghiệp dần bị thu hẹp và thoái hóa. Trong khi đó nhu cầu về lương thực, thực phẩm rau sạch của người dân ngày càng cao.
Chính vì vậy, lương thực thực phẩm đang trở thành vấn đề cấp bách không chỉ của các nước có nền kinh tế nông nghiệp, mà còn là của các quốc gia trên toàn thế giới. Vấn đề đặt ra ở đây là làm thế nào để đáp ứng đầy đủ nhu cầu lương thực cho người dân với diện tích đất trồng càng ngày càng bị thu hẹp và thoái hoá dần.
Trong những năm gần đây, mô hình trồng rau thủy canh đang phát triển, từ quy mô nhỏ tại các hộ gia đình đến quy mô lớn ở những cơ sở sản xuất nông nghiệp. Việc trồng rau thủy canh giải quyết được các khó khăn khi canh tác bằng đất thông thường vì đây là mô hình trồng rau trong dung dịch dinh dưỡng, không cần đất.
Trồng rau bằng phương pháp thuỷ canh là một kỹ thuật trồng cây không cần đất. Thực chất, đây là phương pháp cung cấp tất cả các chất dinh dưỡng thiết yếu dưới dạng hoà tan trong nước, cả đa, trung và vi lượng. Trong phương pháp này, rễ cây được bao bọc bởi một hỗn hợp giá thể vô trùng như xơ dừa, trấu hun, nham thạch, đất nung… Điều kiện để trồng rau thủy canh thành công đó là: chuẩn bị hệ thống thủy canh bao gồm giá thể, bể chứa dung dịch và đặc biệt là dung dịch trồng cây. Trên thị trường thì có nhiều loại dung dịch trồng cây nhưng chi phí giá thành khá đắt và lại phải duy trì thường xuyên.
Khắc phục hai nhược điểm đó chúng tôi quyết định tự pha dung dịch trồng cây từ phân giun quế, là loại phân hữu cơ, giầu chất dinh dưỡng và không gây tồn dư khoáng chất nếu thải ra môi trường và hệ thống giá thể được dự dụng là các bình nhựa tái sử dụng và giá thể thì sử dụng bã café.
Trong những năm gần đây, bã cà phê thải ra từ ngành công nghiệp nước giải khát ngày một tăng nhanh. Cà phê chỉ có 9.5% còn lại là chất thải. Trong khi đó, để bã cà phê phân hủy tự nhiên thì chiếm diện tích, gây mùi hôi, lên nấm mốc, vi sinh… Khi ủ thành đống thì sinh sản nhiều nhóm vi sinh vật tự nhiên nhưng không đặc hiệu vì quá trình phân hủy quá lâu, có thể mất khoảng 8 tháng.
Chính vì vậy mà chúng tôi đã nảy ra ý tưởng là sử dụng bã cà phê thay cho đất nông nghiệp, vừa tiết kiệm đất trồng, tiết kiệm diện tích vì có thể sử dụng để trồng trong các hộp xốp, trong giá thể… và có thể ép chân không để chuyển ra ngoài đảo xa, nơi thiếu đất nông nghiệp rất tiện lợi. Chính vì vậy ý tưởng “Nghiên cứu trồng rau sạch, bằng dung dịch tự pha chế từ phân giun quế và giá thể bã café, thân thiện với môi trường”.
2. Nội dung ý tưởng:
2.1. Cơ sở lí luận của phương pháp trồng rau thủy canh: Vai trò của nước và các nguyên tố hóa học trong tế bào; Phương pháp trồng cây trong dung dịch (thủy canh); Tác dụng và cách sử dụng phân giun quế ;Tác dụng và cách sử dụng bã cafe.
2.2. Xây dựng mô hình hệ thống trồng rau: Sơ đồ thiết kế; Giá thể trồng; Chuẩn bị nguyên liệu bã cafe ; Pha chế và phân tích dung dịch trồng;
2.3 Thực nghiệm và kiểm định mô hình: Tiến hành thử nghiệm trồng các loại rau theo mô hình đã đề xuất, quan sát theo dõi sự sinh trưởng và phát triển của cây. Đánh giá, kết luận các điều kiện cần thiết cho sự phát triển của cây trồng.
3. Phương pháp triển khai thực hiện ý tưởng:
3.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Để hiểu được phương pháp trồng rau thủy canh.
3.2. Phương pháp khoa học thực nghiệm: Tiến hành xây dưng và trồng thử nghiệm rau sạch theo mô hình đã đề xuất. Khảo sát các điều kiện tối ưu của dung dịch tự pha chế và giá thể bã café cho sự phát triển của cây trồng.
3.3. Phương pháp khoa học kiểm định: Mang mẫu dịch chiết dung dịch tự pha chế đến các cơ quan có chức năng để kiểm định các thành phần nguyên tố khoáng. Đem các mẫu rau thu hoạch từ mô hình đến các trung tâm để kiểm định các chỉ tiêu về an toàn thực phẩm.
4. Tính khả thi, khả năng áp dụng và nhân rộng của ý tưởng
Mô hình trồng rau sạch bằng dung dịch tự pha chế từ phân giun quế và giá thể bã café được tiến hành trồng thử nghiệm. Qua kết quả theo dõi về sự sinh trưởng và phát triển của rau thì nhận thấy rằng sự phát triển của rau trong hệ thống là dạt yêu cầu, cây lên xanh tốt, cho lá ăn đều đặn. Mô hình có thể sẽ được nhân rộng hơn trong nhân dân và góp phần bảo vệ môi trường phát triển kinh tế xã hội.
5. Dự kiến hiệu quả (về khoa học, về kinh tế và hiệu quả xã hội) của ý tưởng khi triển khai:
Tạo ra rau sạch cho người dân, tái chế lượng bã cafe thải từ các quán café trên địa bàn thành phố Bắc Giang, tận dụng nguồn phân hữu cơ để chế ra dung dịch thủy canh tự pha chế.
Người đề xuất ý tưởng
Đặng Thị Minh Thu