Bắc giang
Thực hiện Luật BHXH - những “nút thắt” cần tháo gỡ
Quyết liệt trong chỉ đạo
Giai đoạn 2016-2018, UBND tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt đối với công tác BHXH, nhất là việc tăng cường quản lý, chấn chỉnh tình trạng doanh nghiệp chậm đóng, trốn đóng BHXH cho người lao động. Đây cũng là một trong những giải pháp trọng tâm đáp ứng mong đợi của cử tri, thực hiện lời hứa của lãnh đạo UBND tỉnh trong nhiều phiên chất vấn tại các kỳ họp của HĐND tỉnh.
 |
|
Đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh về chấp hành Luật BHXH tại Công ty TNHH Samma Industries Vina (Việt Yên). |
UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 45/KH-UBND ngày 11-4-2017 và Kế hoạch số 56/KH-UBND ngày 4-5-2018 về nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực lao động, BHXH đối với các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Tổ công tác cấp tỉnh, cấp huyện về lao động, BHXH được thành lập, bước đầu đã xây dựng được cơ sở dữ liệu dùng chung theo dõi tình hình thực hiện pháp luật về BHXH của các doanh nghiệp để phục vụ công tác quản lý, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của các ngành.
Công tác tuyên truyền, kiểm tra, thanh tra cũng được triển khai tích cực. Sự phối hợp giữa các cơ quan, ngành chức năng chặt chẽ hơn, góp phần tạo chuyển biến trong thực hiện Luật BHXH.
Theo báo cáo của UBND tỉnh, đến hết năm 2018, tại Bắc Giang có 4.424/6.293 đơn vị thuộc diện bắt buộc phải tham gia BHXH đã chấp hành đóng BHXH cho người lao động, đạt tỷ lệ 70,3%. Toàn tỉnh có gần 242 nghìn lao động đã tham gia BHXH, ước tính chiếm khoảng 26,8% tổng số lao động trong độ tuổi. Trong đó, số lao động tham gia BHXH bắt buộc gần 238 nghìn người, đạt tỷ lệ 97%; số lao động tham gia BHXH tự nguyện gần 4 nghìn người, đạt tỷ lệ 0,6%.
Tình hình nợ BHXH đã giảm đáng kể. Năm 2018, tổng số tiền nợ BHXH là 47,3 tỷ đồng, chiếm 0,98% số phải thu, thấp hơn 1,27% so với kế hoạch BHXH Việt Nam giao và thấp hơn 26,7 tỷ đồng so với năm 2017.
Giải pháp tháo gỡ vướng mắc
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, qua giám sát của Thường trực HĐND tỉnh cho thấy việc chấp hành Luật BHXH trên địa bàn tỉnh vẫn bộc lộ nhiều bất cập. Trước hết, nhận thức về vai trò trách nhiệm quản lý nhà nước đối với BHXH mới chỉ quyết liệt ở cấp tỉnh, còn lại là tình trạng “lừng chừng” ở cấp huyện và khá thờ ơ ở cấp xã. Ngành LĐTBXH còn lúng túng, chưa thể hiện hết trách nhiệm của mình trong vai trò “nhạc trưởng” quản lý nhà nước về BHXH như luật quy định.
Qua giám sát thực tế tại các huyện Yên Dũng, Việt Yên, Lạng Giang và TP Bắc Giang cho thấy nhiều cán bộ phòng LĐTBXH, cán bộ lãnh đạo xã còn rất lơ mơ trong việc nắm bắt các quy định về BHXH. Sự vào cuộc trong vai trò quản lý nhà nước vẫn chỉ mang tính hình thức. Việc nắm bắt đối tượng trong diện tham gia BHXH còn thiếu sự phối hợp chặt chẽ.
|
Số người lao động tham gia BHXH tự nguyện tại Bắc Giang rất thấp. Năm 2018 chỉ có gần 4 nghìn người, đạt tỷ lệ 0,6% so với tổng số lao động thuộc diện tham gia. Như vậy, ước tính trên địa bàn tỉnh vẫn còn khoảng gần 655 nghìn lao động chưa tham gia BHXH tự nguyện, đồng nghĩa với việc họ không có chế độ bảo đảm an sinh khi về già. |
Qua giám sát cho thấy phần lớn các doanh nghiệp chỉ đóng BHXH cho người lao động ở mức lương tối thiểu vùng, chưa tính hết các khoản thu nhập theo quy định. Tình trạng trốn, chậm đóng BHXH cho người lao động, DN có đăng ký hoạt động nhưng không tìm thấy địa chỉ vẫn còn xảy ra nhiều.
Những bất cập nêu trên có nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu do các cơ quan chức năng, UBND các huyện, TP chưa thực sự coi trọng công tác quản lý nhà nước về BHXH, việc chỉ đạo còn lúng túng, buông lỏng, chưa thường xuyên. Ý thức chấp hành pháp luật của nhiều chủ doanh nghiệp và cả người lao động chưa nghiêm túc.
Phần lớn lao động thuộc diện vận động tham gia BHXH tự nguyện sống ở khu vực nông thôn, tuổi đã cao, việc làm và thu nhập không ổn định, trong khi chính sách đối với người tham gia BHXH tự nguyện theo quy định của luật không bảo đảm tính ưu việt, khiến người lao động không mặn mà tham gia.
Để tháo gỡ những “nút thắt” nêu trên, UBND tỉnh cần tiếp tục quan tâm chỉ đạo UBND cấp huyện, cấp xã nâng cao hơn nữa nhận thức và trách nhiệm trong công tác quản lý nhà nước về BHXH. Có kế hoạch và giải pháp cụ thể, quyết liệt hơn để phát triển BHXH tự nguyện; giao chỉ tiêu phát triển đối tượng sát với tình hình thực tế. Chỉ đạo đổi mới, nâng cao chất lượng công tác thanh tra, kiểm tra, làm rõ và xử lý nghiêm những vi phạm, nhất là tình trạng “lách luật” của DN. Cần có quy định cụ thể, nâng cao trách nhiệm của các ngành chức năng trong công tác phối hợp thực hiện Luật BHXH, khắc phục tình trạng “xin thông tin, số liệu” như hiện nay.
Ngành LĐTBXH cần thể hiện rõ hơn vai trò “nhạc trưởng” trong thực hiện quản lý nhà nước về lao động, hướng tới xây dựng cơ sở dữ liệu chung thống nhất về lao động việc làm.
Cùng với việc thực hiện các chế độ chính sách về BHXH theo quy định của pháp luật, BHXH tỉnh cần làm tốt công tác nắm bắt đối tượng tham gia BHXH, có giải pháp phát triển nhanh đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Và điều quan trọng là: “Thay đổi tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, coi đối tượng tham gia BHXH là khách hàng” như lời phát biểu của Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Bùi Văn Hạnh tại buổi làm việc với BHXH tỉnh mới đây.
Lê Huyền
Ý kiến bạn đọc (0)