Bắc giang
Phát triển HTX phi nông nghiệp: Cần động lực mới
Tăng lượng và chất
Thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18-3-2002 của Ban Chấp hành T.Ư Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, nòng cốt là các HTX, Tỉnh ủy đã có Chương trình hành động số 24, trong đó nêu rõ "Khuyến khích phát triển các HTX mới ở tất cả các lĩnh vực, các ngành, địa phương theo nhiều loại hình từ thấp đến cao”.
 |
|
Ứng dụng thiết bị công nghệ mới vào sản xuất của HTX Mộc Bãi Ổi. |
Đối với HTX trong lĩnh vực phi nông nghiệp, tỉnh chú ý phát triển ở các lĩnh vực ngành nghề chế biến nông, lâm sản, thực phẩm ở địa bàn trung tâm, thị trấn, nơi có làng nghề truyền thống; khuyến khích phát triển HTX dịch vụ hỗ trợ với vận tải đường bộ không tập trung, xã viên là chủ phương tiện quản lý điều hành, HTX làm nhiệm vụ hỗ trợ thành viên về một số dịch vụ...; thành lập HTX thương mại, dịch vụ ở các thị trấn, thị tứ để tiêu thụ nông sản hàng hóa trên địa bàn và cung ứng vật tư hàng hóa...
Chủ trương trên như "làn gió mới” cho các HTX nói chung, các HTX phi nông nghiệp nói riêng phát triển. Nếu như năm 2003 toàn tỉnh chỉ có 59 HTX phi nông nghiệp thì đến nay đã phát triển lên 233 HTX, chiếm hơn 32% số HTX trên địa bàn. Đã có hơn 22,2 nghìn thành viên tham gia với số vốn điều lệ gần 300 tỷ đồng. Theo đó, hoạt động của các HTX phi nông nghiệp không ngừng được đổi mới, phát triển.
Là đơn vị mới thành lập và đi vào hoạt động được 4 năm song đến nay HTX Mộc Bãi Ổi, xã Dĩnh Trì (TP Bắc Giang) được biết đến với những sản phẩm gỗ chất lượng, đa dạng mẫu mã. Sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ của HTX đã được công nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu năm 2019. Lợi nhuận hằng năm của HTX đạt 15-20 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 200 lao động với thu nhập bình quân 6,5- 7 triệu đồng/người/tháng.
Theo ông Nguyễn Đình Thinh, Giám đốc HTX Mộc Bãi Ổi, để có kết quả trên, cùng với hỗ trợ của cơ quan chuyên môn, đơn vị đã không ngừng đổi mới, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm theo nhu cầu thị trường...
Đánh giá của cơ quan chuyên môn, thời gian qua nhìn chung các HTX phi nông nghiệp trong tỉnh ngày càng phát triển theo hướng đa dạng ngành nghề, dịch vụ và theo xu hướng thị trường. Mô hình HTX mới, điển hình tiên tiến hằng năm đều tăng. Các HTX thành lập mới, chuyển đổi đã củng cố về tổ chức quản lý, vốn, quỹ đưa hoạt động từng bước được đổi mới, thiết thực gắn với lợi ích của các thành viên.
Kết quả hoạt động của các HTX phi nông nghiệp đạt bình quân khoảng 1,1 tỷ đồng/năm/ HTX, tăng gấp 10 lần so với năm 2003 và thu nhập bình quân thành viên, người lao động trong 1 HTX đạt khoảng 75 triệu đồng/người/năm, tăng gấp 7 lần so với năm 2003.
Gỡ khó về vốn, đất đai
Qua 15 năm thực hiện Nghị quyết số 13 của Ban Chấp hành T.Ư Đảng cho thấy, bên cạnh ưu điểm, việc phát triển các HTX phi nông nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn còn những khó khăn. Trước hết là năng lực nội tại của các HTX còn hạn chế, đa số HTX phi nông nghiệp của tỉnh quy mô nhỏ, hiệu quả sản xuất kinh doanh không ổn định.
|
Từ nay đến năm 2025, mỗi năm toàn tỉnh phấn đấu thành lập mới tối thiểu 15 HTX phi nông nghiệp. Củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động các HTX phi nông nghiệp hiện có đưa số HTX hoạt động tốt, khá, giỏi từ 50% trở lên, giảm số HTX yếu, kém xuống còn dưới 10%. Giải quyết dứt điểm tình trạng HTX hoạt động không hiệu quả, ngừng hoạt động. |
Xuất phát điểm thấp đồng thời trong quá trình hoạt động, do vướng mắc về thủ tục nên nhiều HTX khó tiếp cận được nguồn vốn vay từ các ngân hàng thương mại, nguồn vốn hỗ trợ và các nguồn huy động khác nên khó có thể bứt phá để phát triển quy mô lớn, sản phẩm đơn điệu, sức cạnh tranh thấp. Ông Thân Văn Thắng, Giám đốc HTX Bún bánh sạch Thắng Thủy Đa Mai (TP Bắc Giang) bộc bạch: “Do yêu cầu cải tiến thiết bị nâng cao chất lượng sản phẩm, tôi và các thành viên tham gia rất mong muốn được tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, đặc biệt là các nguồn vốn ưu đãi nhưng rất khó khăn do thủ tục còn rườm rà”.
Bên cạnh đó, một số HTX hoạt động chưa tuân thủ đầy đủ Luật HTX năm 2012 và các quy định liên quan như: Các quy định về góp vốn điều lệ, về tích lũy tài sản vốn quỹ chung. Mặt khác hiện nay, phần lớn HTX không có mặt bằng triển khai các hoạt động, không có trụ sở làm việc vì vậy khó có điều kiện để phát triển ổn định, bền vững.
Theo ông Nguyễn Đức Hiền, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, nguyên nhân chủ yếu là do chưa có sự quan tâm đúng mức trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển kinh tế tập thể của một số cấp ủy, chính quyền các cấp. Các cơ chế chính sách hỗ trợ còn chưa sát với nhu cầu cần hỗ trợ, chưa tạo được động lực thiết thực cho phát triển kinh tế tập thể. Cơ chế, chính sách khuyến khích thành lập và hoạt động của HTX còn chậm và thiếu đồng bộ, khó tiếp cận.
Cũng theo ông Hiền, để tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả của các HTX phi nông nghiệp, thời gian tới, đề nghị các cấp có thẩm quyền sớm sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật HTX năm 2012 để xử lý những bất cập, huy động nguồn lực tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi cho phát triển kinh tế tập thể như: Quy định cụ thể tỷ lệ vốn góp của thành viên; kết nạp thành viên liên kết để sử dụng dịch vụ của HTX mà không có nhu cầu kinh doanh cũng như chia lợi nhuận; về thu nhập và chia lợi nhuận; chế tài xử lý vi phạm Luật HTX.
Cùng đó, có chính sách để tháo gỡ khó khăn trong tích tụ, tập trung ruộng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho HTX. Đồng thời, bổ sung hoàn thiện một số cơ chế chính sách liên quan đến vốn ưu đãi, đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực, hỗ trợ ứng dụng chuyển giao khoa học kỹ thuật công nghệ, xúc tiến thương mại mở rộng thị trường...
Ngọc Hân
Ý kiến bạn đọc (0)